صرافی غیرمتمرکز چیست و بهترین صرافی های غیر متمرکز کدام اند؟
صرافی های غیر متمرکز نسل جدیدی از صرافی های رمزارز هستند که در تلاش اند تا مشکلات صرافی های متمرکز را حل کنند. با این وجود یک صرافی غیر متمرکز به هیچ عنوان بدون مشکل نیست و این صرافی ها نیز مشکلات خاص خود را دارند. البته ناگفته نماند که یک صرافی غیر متمرکز برای ایرانیان می تواند مزایای بسیار زیادی داشته باشد و به طور قطع یکی از بهترین انتخاب هاست. از آنجایی که مدت زیادی از شروع به کار این صرافی های جدید نمی گذرد؛ ممکن است با سوالاتی مانند صرافی غیر متمرکز چیست و چه تفاوتی با صرافی متمرکز دارند رو به رو شده باشید. شما می توانید جواب این سوالات را در مقاله پیش رو پیدا کنید و علاوه بر آن با بهترین صرافی های غیر متمرکز نیز آشنا شوید.
صرافی غیر متمرکز چیست و چگونه کار می کند؟
همانطور که می دانید صرافی ها محلی برای خرید و فروش ارز به صورت اینترنتی هستند. صرافی های معمولی برای سرویس دهی مناسب به کاربران و سرعت بخشیدن به فرایند معامله ، به صورت نحوه کار صرافی های غیرمتمرکز متمرکز فعالیت می کنند. در واقع آن ها در یک سرور قدرتمند مرکزی اطلاعات تمامی کاربران را ذخیره می کنند. این مسئله برای بسیاری از کاربران و فعالان دنیای رمزارز، نقطه ضعف به شمار می آید. صرافی غیر متمرکز در تلاش است تا این نقطه ضعف را برطرف کند.
صرافی غیر متمرکز یا (Decentralized Exchange (DEX یک سرویس آنلاین همتا-به-همتا (P2P) است که امکان معامله مستقیم بین دو کاربر را بدون هیچ واسطه ای فراهم می کند. این نوع از صرافی ها در شبکه بلاک چین ساخته شده و به تریدر ها اجازه می دهند آزادانه به ذخیره یا معامله ارزهای دیجیتال خود بپردازند. اتریوم محبوب ترین بلاک چین برای ساخت صرافی غیر متمرکز در میان توسعه دهندگان است با این حال صرافی هایی هم روی بلاک چین های دیگر مانند شبکه ماتیک و یا پولکادات نیز به راه افتاده اند.
تفاوت صرافی متمرکز و صرافی غیر متمرکز چیست؟
در اکثر صرافی های متمرکز و معتبر، کاربران باید تایید هویت شوند و دارایی های دیجیتال خود را در کیف پول هایی که صرافی ها تعیین کرده اند ذخیره کنند. هدف صرافی های متمرکز راحت تر کردن معاملات بین کاربران، جلوگیری از کلاهبرداری و سو استفاده است. به همین دلیل به طور کامل کنترل معاملات را در دست دارند. برای مثال شما می توانید به راحتی در یک صرافی متمرکز و معتبر مانند نوبیتکس قیمت ارزهای دیجیتال را مشاهده کنید و در کمترین زمان اقدام به معامله نمایید. چنین ویژگی تنها با کنترل کامل معاملات امکان پذیر است.
برای پاسخ به سوال صرافی غیر متمرکز چیست باید گفت اینگونه صرافی ها دقیقا خلاف صرافی های متمرکز عمل می کنند. مدیریت این صرافی ها به صورت تمام خودکار یا نیمه خودکار انجام شده و یک پلتفرم مستقل به حساب می آیند. اداره کنندگان این صرافی ها تنها در تصمیم گیری های مهم که با حضور همه اعضای پلتفرم انجام می گیرد؛ می توانند در صرافی غیر متمرکز تغییر ایجاد کنند. این امر معمولا با رای گیری و خرد جمعی صورت می گیرد. مهم ترین تفاوت صرافی متمرکز و غیر متمرک ز عدم ذخیره اطلاعات کاربران در یک سرور مرکزی است و اینکه کاربران می توانند با هویتی ناشناس با یکدیگر مبادله کنند.
مزایای صرافی غیر متمرکز؛ معماری توزیع شده و امنیت بیشتر
اصلی ترین مزیت صرافی غیرمتمرکز همان معماری توزیع شده و غیر متمرکزی است که از کنترل شدن معاملات توسط یک شخص یا سازمان جلوگیری می کند. علاوه براین می توان به مزایای زیر نیز اشاره کرد.
امنیت و مقاومت بالا در مقابل هک: دارایی های کاربران در صرافی های DEX ذخیره نمی شود. از طرفی هک کردن یک سیستم توزیع شده بسیار سخت و مشکل است. بنابراین امنیت دارایی ها و اطلاعات در DEX بیشتر خواهد بود.
جلوگیری از دستکاری در معاملات: در گذشته سابقه داشته که بعضی از صرافی ها با دستکاری در معاملات باعث بالا رفتن یا پایین آمدن قیمت ها شده اند. در صرافی غیر متمرکز امکان چنین کاری به حداقل می رسد.
نامحدود بودن: یکی از مشکلاتی که خصوصا ما ایرانی ها با آن رو به رو هستیم، مسئله محدودیتهای خارجی و قوانین داخلی کشور ها است. صرافی های بین المللی به ایرانی ها خدمات ارائه نمی کنند و حتی دارایی های آن ها را مسدود می کنند. صرافی های غیر متمرکز این مشکل را هم حل کرده اند. زیرا هیچکس حق محدود کردن کسی برای استفاده از امکانات این صرافی ها را ندارد. به همین خاطر صرافی غیر متمرکز برای ایرانیان به طور قطع یکی از بهترین گزینه هاست.
معایب صرافی غیر متمرکز چیست؟ مشکلاتی که استفاده از DEX را دشوار می کند
صرافی غیر متمرکز مشکلات حل نشده زیادی دارد. این مشکلات باعث شده است تا در اکثر موارد تریدر ها قید استفاده از این پلتفرم ها را بزنند. در واقع صرافی های توزیع شده کاربرد زیادی ندارند و در حال حاضر تنها افرادی با مقاصد خاص از DEX ها استفاده می کنند.
غیر قابل بازیابی بودن دسترسی: برخلاف صرافی های متمرکز، هیچ راهی برای بازیابی رمز عبور های فراموش شده یا معاملات اشتباه خود ندارند.
امکانات و ابزار های محدود: در DEX ها از ابزار های محبوب تریدر ها و امکانات پر تعداد صرافی های آنلاین خبری نیست.
مشکل نقد شوندگی: حتی بهترین صرافی های غیر متمرکز نیز دارای سهم بسیار اندکی از بازار معاملات هستند.
سرعت پایین : چک کردن و تایید معاملات در صرافی غیر متمرکز زمان بر است. زیرا این کار بر عهده ماینرهاست. حجم پایین معاملات نیز باعث شده تا ماینر های کمی وجود داشته باشند. به همین دلیل خرید بیتکوین از یک صرافی معتبر بسیار راحت تر و سریع تر از صرافی غیر متمرکز خواهد بود.
معرفی بهترین صرافی های غیر متمرکز ارز دیجیتال
تعداد زیادی صرافی غیر متمرکز در سال های اخیر شروع به کار کرده اند اما تنها تعداد انگشت شماری از آن ها توانسته اند به حجم معاملات روزانه قابل قبولی دست پیدا کنند. با این وجود انتخاب یک صرافی غیرمتمرکز به عنوان بهترین صرافی غیر متمرکز کار چندان ساده ای نیست. در اینجا با مهم ترین و بهترین صرافی های غیرمتمرکز جهان (براساس آمار coingecko) آشنا خواهیم شد.
صرافی غیر متمرکز یونی سواپ؛ بزرگترین صرافی غیرمتمرکز جهان
در حال حاضر بزرگترین صرافی غیر متمرکز ا ز لحاظ حجم معاملات یونی سواپ است. این صرافی بیش از ۸۵۰ جفت رمزارز را به طور رسمی پشتیبانی می کند، از رابط کاربری ساده ای برخوردار است و معمولا معاملات در آن با سرعت انجام می شوند. این صرافی به عنوان یکی از بهترین صرافی های غیر متمرکز، بالاترین حجم نقیدنگی را در میان رقیب ها به خود اختصاص داده است. شما می توانید ارز یونی سواپ را از نوبیتکس خریداری کنید. برای آشنایی بیشتر با صرافی غیر متمرکز یونی سواپ مقاله “یونیسواپ چیست؟” را مطالعه کنید.
صرافی غیر متمرکز بایننس یا Binance DEX
بایننس یک صرافی ارز دیجیتال در جهان است و نسخه غیر متمرکز آن نیز به عنوان یکی از صرافیهای غیر متمرکز رمزارز در جهان شناخته می شود. صرافی غیر متمرکز بایننس از هسته تکنولوژی بایننس چین برای انجام معاملات خود استفاده می کند به همین دلیل ظرفیت معاملات آن تقریبا با خود Binance نحوه کار صرافی های غیرمتمرکز است. به این ترتیب مشکل سرعت و توان که در بسیاری از صرافی های غیر متمرکز دیگر وجود داشت در صرافی غیر متمرکز بایننس وجود ندارد. علاوه بر این Binance DEX از کیف پول های سخت افزاری و نرم افزاری نیز پشتیبانی می کند و کارمزد آن نیز معمولا بسیار ناچیز است. استفاده از این صرافی تا زمانی که با IP ایران وارد آن نشوید امکان پذیر است. شما می توانید قیمت بایننس کوین را در سایت نوبیتکس مشاهده کنید.
صرافی غیرمتمرکز پنکیک سواپ
پنکیک سواپ یکی دیگر از محبوب ترین صرافی های ارز دیجیتال غیرمتمرکز است که بر روی شبکه هوشمند بایننس(Bsc) توسعه یافته است. این صرافی بیش از ۶۰۰۰ جفت رمزارز مختلف را پشتیبانی می کند.
از لحاظ عملکردی، پنکیک سواپ شباهت بسیار زیادی به یونیسواپ روی شبکه اتریوم وسوشی سواپ دارد. حجم معاملات این پلتفرم پس از ارائه در مدت زمان بسیار کوتاهی به چند صد میلیون دلار رسید که این موضوع کارآیی این پلتفرم و محبوبیت آن را برای انجام مبادلات نشان میدهد.
البته معاملاتی که در این پلتفرم انجام میشوند همتابههمتا نیستند و برای مدیریت آنها از استخر نقدینگی (Liquidity Pool)نحوه کار صرافی های غیرمتمرکز استفاده میشود. نکته مهم دیگری که باید به آن اشاره کنیم نحوه تامین نقدینگی در این پلتفرم است. در پنکیک سواپ از مدل بازارساز خودکار (AMM) برای تامین نقدینگی کسانی که در این بستر معاملات خود را انجام میدهند استفاده میشود. برای آشنایی بیشتر با صرافی غیر متمرکز پنکیک سواپ مقاله “ پنکیک سواپ چیست؟ ” را مطالعه کنید.
صرافی غیر متمرکز IDEX؛ اولین صرافی قرار داد های هوشمند غیر متمرکز مبتنی بر اتریوم
صرافی غیر متمرکز IDEX امکانات بسیار خوبی دارد و تا حدود زیادی از لحاظ محیط کاربری شبیه به صرافی های متمرکز است. IDEX اولین صرافی قرار داد های هوشمند غیر متمرکز مبتنی بر اتریوم است که امکانات کاملی برای ترید سریع و با حجم نسبتا بالا را در اختیار کاربران خود قرار می دهد. همچنین در این صرافی غیرمتمرکز با تامین نقدینگی استخرها می توان کسب درامد کرد.
صرافی غیر متمرکز Qickswap
صرافی غیرمتمرکز Quickswap از انشعاب صرافی غیرمتمرکز Uniswap به وجود آمد. این صرافی بر روی شبکه پالیگان فعالیت می کند و از راهکارهای لایه دو بهره می برد بنابراین بسیار سریع است و کارمزد تراکنش در آن به نسبت سایر صرافی ها بسیار کمتر است. این صرافی از بیش از ۲۰۰۰ جفت ارز پشتیبانی می کند و معمولا از نقدینگی مناسبی برخوردار است.
صرافی غیر متمرکز هنوز مسیر طولانی در پیش دارد
در این مقاله سعی کردیم به سوال صرافی غیر متمرکز چیست پاسخ دهیم و چند نمونه از بهترین صرافی های غیر متمرکز برای معامله را معرفی کنیم. با این صرافی غیر متمرکز برای ایرانیان گزینه مناسبی نحوه کار صرافی های غیرمتمرکز است اما با گذشت ۴ سال از شروع فعالیت اولین صرافی های غیر متمرکز و استقبال بیشتر افراد از خدمات آن ها، این صرافی ها هنوز برای جلب نظر تریدرهای حرفه ای راهی طولانی در پیش خواهند داشت. در حال حاضر شما می توانید با مراجعه به صفحه اصلی سایت نوبیتکس از امکانات این صرافی معتبر ایرانی در سریع ترین زمان ممکن بهره مند شوید
معرفی بهترین صرافی های غیر متمرکز در سال 2022 | بیدارز
صرافی های غیرمتمرکز که با نام DEX شناخته میشوند، بازارهای همتا به همتا (Peer to Peer) هستند که معاملهگران در آن ها ارزهای دیجیتال خود را مستقیما و بدون واگذاری به یک واسطه دیگر، معامله میکنند. این تراکنش ها از طریق توافق های خوداجرایی به نام قراردادهای هوشمند انجام میگیرد.
صرافی غیرمتمرکز برای حذف الزام وجود هر ناظر و یا سیستم نظارت و کنترل در معاملات رمزارزی به وجود آمدند. به همین دلیل این صرافی ها، امکان تجارت را از طریق سیستم همتا به همتا (P2P) فراهم کردند. همتا به همتا به بازاری اطلاق میشود که خریداران و فروشندگان ارزهای دیجیتال را مستقیم به یکدیگر متصل میکند.
این مدل صرافی ها معمولا غیر متصدیانه (Non-Custodial) هستند، به این معنا که کاربران کنترل کلیدهای خصوصی خود را در اختیار دارند و این کلیدها از دسترس صرافی خارج است و کاربر به بلافاصله پس از ورود به DEX، از طریق همین کلیدها به دارایی خود دسترسی و کنترل کامل دارد. هیچ کاربری نیاز به ارسال اطلاعات شخصی مانند نام و آدرس و مدرک شناسایی برای فرآیند احراز هویت ندارد و این موضوع برای افرادی که به دنبال حریم خصوصی بیشتری هستند، بسیار اهمیت دارد.
محبوب ترین صرافی های غیرمتمرکز مانند Uniswap و یا Sushiswap از بلاکچین اتریوم برای فعالیت های خود استفاده میکنند و بخشی از فرآیند رشد ابزارهای مالی غیرمتمرکز (DeFi) هستند که انجام طیف وسیعی از خدمات مالی را مستقیما از طریق کیف پول های سازگار، فراهم میکنند.
اگرچه صرافی های متمرکز (CEX) در حال حاضر اکثر حجم مبادلات رمزارزها را در اختیار دارند، اما محبوبیت صرافی های غیرمتمرکز روزانه در حال افزایش است. این صرافی ها به سه سبک متفاوت فعالیت دارند که به بررسی آن ها میپردازیم.
صرافی غیرمتمرکز با روش دفتر سفارشات (Order Books)
نسل اول صرافی های غیرمتمرکز از روش دفتر سفارشات مشابه صرافی های متمرکز استفاده میکنند. این دفترهای سفارش، تاریخچه ای از تمام سفارشات باز برای خرید و فروش یک ارز دیجیتال خاص را جمع آوری میکنند. اختلاف بین این قیمت ها، میزان عرضه و تقاضا و عمق بازار را در کنار قیمت غالب آن رمزارز، تعیین میکند. در DEX های دارای دفتر ثبت سفارشات، این اطلاعات اغلب در طول معاملات به صورت زنجیره ای نگهداری میشوند، در حالی که وجوه شما خارج از زنجیره و در کیف پول شما باقی میماند. بسیاری از DEX ها در یک ابزار مالی خاص که به صورت غیرمتمرکز اجرا میشود، تخصص دارند.
dYdX:
یکی از صرافی های غیرمتمرکز بر بستر اتریوم که امکانات برای مخاطبان خود فراهم کرده است. از امکانات آن میتوان به وام دهی و وام گیری همچنین عقد قراردادهای مارجین و اسپات اشاره کرد. کنترل دارایی ها و کلیدهای خصوصی کاربران در اختیار خودشان است و این امکان از طریق قراردادهای هوشمند اجرا میشود. این پروتکل که متن باز و رایگان بوده، از طریق 2 لایه مختلف معاملات سرمایهگذاران را اجرا میکند، در لایه اول معاملات مربوط به مارجین و اسپات و وام دهی و غیره، و در لایه دوم قراردادهای دائمی. لایه دوم این پروتکل با استفاده از روش مقیاس پذیری، اجازه میدهد کاربران با هزینه تراکنش بسیار اندک و کمترین میزان سرمایه، به ترید با قرارداد های دائمی بپردازند.
Nash:
صرافی نش یکی از صرافی های غیرمتمرکز با سیستم دفتر سفارشات است که هدف آن مطابقت دادن سرعت و عملکرد صرافی های معمولی با موتور تطبیق اختصاصی خود در چارچوب شرایط غیرمتمرکز میباشد. این صرافی با تطبیق کارآمد سفارشات خرید و فروش و با به حداکثر رساندن تعداد تراکنش های احتمالی، روش دفترهای سفارش معمولی را بهبود بخشیده است.
بهترین صرافی های غیرمتمرکز 2022 با روش سواپ (Swap):
نسل بعدی صرافیهای غیرمتمرکز از دفاتر سفارش برای تسهیل معاملات یا تعیین قیمت استفاده نمیکنند. در عوض، این پلتفرمها معمولاً از پروتکلهای استخر نقدینگی برای تعیین قیمت دارایی استفاده میکنند. ماهیت همتا به همتا در این صرافی ها، معاملات را فوراً بین کیف پولهای کاربران انجام میدهند، فرآیندی که برخی از آن به عنوان سواپ یا مبادله یاد میکنند. DEX ها در این دسته، با ارزش کل قفل شده (TVL) یا ارزش دارایی های نگهداری شده در قراردادهای هوشمند پروتکل رتبه بندی می شوند.
یونی سواپ (Uniswap):
هنگامی که پلتفرم یونی سواپ برای اولین بار در سال 2018 منتشر شد، انقلابی در این صنعت به حساب میآمد. این واقعیت که میتوانید توکنهای ERC20 مبتنی بر اتریوم را در بلاکچین اتریوم بدون دفتر سفارش تعویض کنید، یک شاهکار بود. در عوض، Uniswap از قراردادهای هوشمند استفاده میکند که به کاربران اجازه میدهد بدون واسطه، با یکدیگر تجارت کنند، یعنی این فرآیند را غیرمتمرکز و همتا به همتا میکند.
Uniswap از استخرهای نقدینگی نوآورانه برای تولید دارایی های مورد نیاز برای انجام سواپ استفاده کرد. قیمت گذاری با توجه به اینکه چه مقدار از دارایی در انتهای فرآیند واریز کوین از طرف کاربران و برداشت هایشان در استخر نقدینگی باقی مانده است، تعیین میشود.
رابط Uniswap یکی از نکات عالی در مورد پلتفرم است. میتوانید به سرعت Uniswap را به MetaMask خود متصل کرده و شروع به تعویض توکن ها کنید. این ویژگی به ظاهر ساده، شاید یکی از موثرترین و مهمترین ویژگی ها برای علاقه مندان به ارزهای دیجیتال در صرافی های غیرمتمرکز باشد.
یونی سواپ ورژن 3 نیز اخیراً راه اندازی شده است که کارایی سرمایه، اجرا و زیرساخت Uniswap را بهبود میبخشد. پروتکل Uniswap هرروزه به تکامل خود ادامه میدهد، بنابراین حتی با وجود پروتکل های دیگر با رابط کاربری مشابه که تلاش کرده اند این صرافی را به چالش بکشند، تیم Uniswap تاکنون موفق شده است پلتفرم خود را برای کاربران، با کیفیت و تازه نگه دارد.
سوشی سواپ (Sushiswap):
صرافی سوشی سواپ که در سال 2020 به راه افتاده است، مانند یونی سواپ نحوه کار صرافی های غیرمتمرکز بر روی بلاکچین اتریوم فعالیت میکند و در اصل یک فورک (Fork) از یونی سواپ به حساب میآید. صرافی های قدیمیتر مانند بایننس برای کاربران بازار ساختگی ایجاد میکنند، اما در این صرافی، نقدینگی بازار از طریق مشارکت خود کاربران فراهم میشود و در ازای این تعامل، به کاربر پاداش میدهد که این پاداش، توکن مربوط به خود صرافی است (Sushi). این عمل باعث میشود تمامی کسانی که این توکن را در اختیار دارند، بتوانند در تصمیم گیری ها و اجرای قوانین جدید برای صرافی، رای داده و مشارکت داشته باشند و مقدار مشخصی از هزینه مربوط به تراکنش ها را نیز دریافت کنند. همچنین این صرافی، تقسیم سود استخرهای خود را به نسبت سرمایه افراد انجام نمیدهد، بلکه با تقسیم بندی مناسب، به افزایش سود افراد با سرمایه اندک نیز کمک میکند.
رابط کاربری این صرافی بسیار مدرنتر از Uniswap به نظر میرسد و معامله با آن به همان اندازه آسان است. درست مانند نسخهی یونی سواپ ورژن 2، کاربران میتوانند از تمامی امکانات مانند استخرها و وامدهی و غیره استفاده کنند.
بهترین صرافی های غیرمتمرکز 2022 با روش تجمیع کردن (Aggregator):
صرافی های غیرمتمرکز از پروتکل و مکانیسم های مختلف استفاده میکنند. اگرچه این پویایی منجر به امنیت و استقلال بالاتر میشود، اما منجر به نقدینگی از هم گسسته در بین پلتفرم ها نیز می شود. این کمبود نقدینگی میتواند یک عامل بازدارنده برای سرمایهگذاران نهادی یا معاملهگران مستقل ثروتمندی باشد که میخواهند یک دارایی رمزارزی را انتخاب و در حجم زیادی خریداری کنند. برای رفع این مشکل، تجمیعکنندگان ابزارهایی را برای تعمیق استخرهای نقدینگی دارایی در صرافیهای دیجیتال متمرکز و غیرمتمرکز توسعه دادهاند.
1Inch:
پلتفرم 1 اینچ، نقدینگی را از DEX های مختلف جمع میکند تا اسلیپیج (Slippage) در سفارش های بزرگ را به حداقل برساند. اسلیپیج زمانی اتفاق میافتد که نقدینگی کافی در یک پلتفرم وجود نداشته باشد و در نتیجه خریدار برای خرید یک دارایی بیشتر از حد انتظار پرداخت کند (در کل به دلیل نبودن نقدینگی مناسب و یا وجود نوسان در بازار، قیمت نهایی برای خریدار تغییر میکند). با حذف این لغزش، شرایط معامله با بهترین قیمت ممکن در اختیار معاملهگر قرار میگیرد.
DiversiFi:
پروتکل DiversiFi نقدینگی را در صرافیهای متمرکز و غیرمتمرکز جمع میکند تا نقدینگی بیشتری را برای معاملهگران فراهم کند. DeversiFi همچنین از نحوه کار صرافی های غیرمتمرکز فناوری دستهبندی StarkWare، برای تسویه بیش از 9000 معامله در ثانیه از طریق رابط کاربری یا API، استفاده میکند.
مزایای استفاده از صرافی غیرمتمرکز:
1- ناشناس بودن:
از آنجایی که DEX ها در خالصترین شکل خود، فقط از اطلاعات بلاکچین استفاده میکنند، تنها چیزی که برای استفاده از این صرافی های غیرمتمرکز نیاز دارید، یک آدرس عمومی است. اکثر صرافی های متمرکز نیاز به یک فرآیند ثبت نام کامل با نام، ایمیل و حتی اطلاعات حساب بانکی دارند. با حذف پروسه احراز هویت از DEX ها، شرایط مناسبی برای کاربرانی که به دنبال حریم خصوصی بیشتر هستند، پدیدار شده است.
2- کنترل وجوه:
اکثر DEX ها، اما نه لزوما همهی آن ها، غیر متصدیانه هستند. در نتیجه، کاربران کنترل وجوه خود را در کل فرآیند انتقال تا لحظه مبادله (زمانی که یک قرارداد هوشمند، معاملهی امضا شده را اجرا میکند) در اختیار دارند. اما ایمن نگه داشتن وجوه شما مسئولیت یک DEX است.
3- هک شدن:
از آنجایی که یک DEX در سرتاسر شبکه ای از رایانه ها وجود دارد، حمله به آن بسیار دشوار و پیچیده است و هیچ نقطه ورود یا شکست واحد و مشخصی برای حمله وجود ندارد. این مهم باعث میشود DEX ها به طور تصاعدی ایمنتر شوند. همچنین طراحی و آزمایش آن ها را نیز دشوارتر میکند، که یکی از دلایل کندی توسعه DEX ها تا به امروز به حساب میآید.
4- خرابی:
از آنجایی که هیچ نقطه ورود و یا شکستی در یک صرافی غیرمتمرکز وجود ندارد، احتمال خرابی در آن کم است. همچنین نحوه کار صرافی های غیرمتمرکز انتشار بروزرسانی ها بر اساس سرویس گره به گره (Node by Node) اتفاق میافتد. حتی اگر گره های جداگانه به دلیل تعمیر و نگهداری یا حمله، از بین بروند، گره های باقی مانده همچنان میتوانند فعالیت شبکه اصلی صرافی را ادامه داده و اداره کنند.
5- در دسترس بودن رمزارز ها:
صرافیهای متمرکز باید بهطور جداگانه توکنها را بررسی کنند و قبل از فهرست کردن، از مطابقت آن ها با مقررات خود، اطمینان حاصل کنند. در حالی که صرافیهای غیرمتمرکز میتوانند شامل هر توکنی که بر روی بلاکچین ساخته شده است، باشند. به این معنی که پروژههای جدید، احتمالاً قبل از در دسترس قرار گرفتن در صرافی های متمرکز، در این صرافی ها فهرست میشوند.
معایب استفاده از صرافی غیرمتمرکز:
1- میزان استفاده پذیری:
اولین و بزرگترین چالش برای صرافی غیرمتمرکز، کاربر پسند بودن است. ایجاد یک حساب کاربری در یک صرافی متمرکز، یک فرآیند نسبتاً ساده اما طولانی است و مانند برنامه های بانکی و کارگزاری که کاربران با آن آشنا هستند، عمل میکند. اما در طرف مقابل، استفاده از DEX مستلزم اتصال به یک DApp یا حتی نصب یک کلاینت مستقل DEX است. در ساده ترین حالت، ممکن است فقط نیاز داشته باشید که یک کیف پول MetaMask راه اندازی کنید، آن کیف پول را شارژ کنید (دارایی خود را در آن واریز کنید)، سپس به یک DEX DApp مبتنی بر اتریوم متصل شوید. در پیچیده ترین حالت، ممکن است مجبور شوید یک گره مستقل راه اندازی کنید و برای مدت طولانی آنلاین بمانید تا معاملات نحوه کار صرافی های غیرمتمرکز شما انجام شود.
2- ابزارهای تجارت مبتدیانه:
صرافی های متمرکز ابزارهای پیشرفته زیادی مانند معاملات اختیاری و مارجین و غیره را به کاربران خود ارائه میدهند. این عمل برای صرافی های امروزی، به سادگی امکانپذیر نیست. معامله در اکثر DEX های امروزی، معمولاً فقط شامل سفارشات خرید یا فروش میشود.
3- نقدینگی کم:
DEX ها حدود یک درصد از حجم کل معاملات نحوه کار صرافی های غیرمتمرکز بازار ارزهای دیجیتال را در بر میگیرند. در نتیجه فقط معاملات با حجم کم و سکه های محبوب و معروف امکانپذیر است. نقدینگی کافی برای انجام معاملات با حجم بالا وجود ندارد و هیچ مؤسسه متمرکزی که خدمات بازارسازی را برای این صرافی ها ارائه دهد، هنوز وجود ندارد.
4- تاخیر:
وقتی در یک صرافی معامله انجام میدهید، میخواهید تا حد امکان این معامله سریع انجام شود. در غیر این صورت، ممکن است تغییر قیمت را از دست بدهید. اما سرعت اجرا، لغو و زمان پردازش سفارش در DEX ها، کند است. زیرا همه درخواست ها باید در سراسر شبکه غیرمتمرکز منتشر شوند. در نتیجه، اسلیپیج قیمت (تغییرات قیمت بین زمان سفارش و زمان اجرا) در این دسته صرافی ها رایج است.
در انتها لازم به ذکر است که در کنار تمامی ویژگی های خوب و بد صرافی های غیرمتمرکز، انتخاب یا عدم انتخاب این صرافی ها از سوی کاربران، بستگی به نوع فعالیت آن ها دارد و مجموعهی بیدارز و نویسنده، هیچ توصیه ای برای استفاده یا عدم استفاده از این نوع از صرافی ندارد.
از صرافی های غیرمتمرکز چه می دانیم؟
صرافی های غیرمتمرکز، برنامه های مستقل غیر متمرکزی(DApps) هستند که به خریداران یا فروشندگان ارزهای رمزپایه اجازه معامله می دهند. در این صرافی ها نیازی نیست که کاربر کنترل وجوه خود را به واسطه یا ناظری بدهد.
این نوع زیرساخت ها کاملا متفاوت از صرافی های متمرکز هستند که در آن کاربران میبایست دارایی های رمزنگاری شده خود را به صرافی تحویل دهند و صرافی به عنوان یک واسطه از صحت معاملات را تایید میکند
با کمک قراداد های هوشمند، صرافی های غیرمتمرکز به صورت خودکار دفاتر سفارش و معاملات را مدیریت می کنند. این مسئله باعث می شود که آنها واقعا نظیر به نظیر باشند.
مزایای صرافی های غیرمتمرکز:
صرافی های غیرمتمرکز به دلیل افزایش حریم خصوصی، امنیت بیشتر و کنترل بیشتری که به دارندگان دارایی های دیجیتال ارائه می دهند، مورد ستایش و تمجید قرار می گیرند.
برخی از مزایای صرافی های غیرمتمرکز را باهم مرور می کنیم:
امنیت:
هک شدن، بزرگترین خطر ذاتی مبادلات است. نقض امنیت مبادلاتی مانند Coincheck، Mt.Gox و Bitfinex، صنعت رمزنگاری را نابود کرده و اعتماد عمومی را بطور جدی جریحه دار کرده است. سرقت از Coincheck به تنهایی منجر به از دست رفتن رمز ارزهایی به ارزش 530 میلیون دلار شده است، قبل از آن نیز با هک شدن معاملات Mt.Gox مقدار 472 میلیون دلار به سرقت رفت.
صرافی های متمرکز به علت ماهیت خود اغلب به عنوان دلیل هدف اصلی هکرها جهت سرقت دارایی ها می باشند. آنها با نگه داشتن دارایی کاربران، نقدینگی خود را حفظ می کنند که همین امر آنها را نحوه کار صرافی های غیرمتمرکز به هدف بالقوهای جهت سرقت های کلان تبدیل کرده است.
صرافی های غیرمتمرکز(DEX) کمتر در معرض این نوع خطر قرار دارند؛ زیرا کاربران می توانند آزادانه از طریق کیف پول های سرد و گرم بدون استفاده از کلیدهای خصوصی در این سیستم ها معامله کنند. اصولا کاربران مسئول حفظ حسابها و دارایی های خود هستند. علاوه بر این، سرق وجوه شخصی از کاربران برای هکرها سودآور نخواهد بود، زیرا در اغلب مواقع کاری پرهزینه و دشوار خواهد بود؛ همچنین مقدار دارایی های موجود در کیف پول شخصی بسیار کمتر از دارایی موجود در کیف پول صرافی های متمرکز می باشد.
حریم خصوصی
ثبت نام در تمام صرافی های متمرکز به علت الزام به پیروی از دستورالعمل شناخت مشتری(KYC) الزامی می باشد. این مسئله دارندگان ارزهای رمزنگاری شده را مجبور می کند که اطلاعات شخصی خود را به اپراتور صرافی بدهند.
اکثر صرافی های غیرمتمرکز از این دستورالعمل پیروی نمی کنند. از آنجایی که این صرافی ها توسط هیچ مرجع مرکزی مدیریت نمی شوند، در حال حاضر نیازی به استفاده از پروتکل های شناخت مشتریان نیست. این امر باعث حفظ حریم خصوصی افراد در زمان معامله با صرافی های غیرمتمرکز می شود.
حق مالکیت
در صرافی های غیرمتمرکز، فرد میتواند به صورت آزادانه دارایی های خود را کنترل و از آنها به دلخواه خود استفاده کند. مسائلی مانند فریز یا تعلیق شدن حساب و دارایی ها یا جلوگیری از برداشت به ندرت در صرافی های غیرمتمرکز اتفاق می افتد. لازم به ذکر است که تمام صرافی های غیرمتمرکز از یک روش تبعیت نمی کنند و در عمل از شبه متمرکز تا کاملا غیرمتمرکز در تغییر هستند.
معایب صرافی های غیرمتمرکز
صرافی های غیرمتمرکز به همان اندازه که انقلابی هستند، ایرادات معقولی نیز دارند؛ مهم این است که قبل از تصمیم گیری در مورد نوع صرافی(متمرکز و غیرمتمرکز) این معایب را بسنجید.
سرعت تراکنش
پردازش سفارشات در صرافی های غیرمتمرکز می تواند آهسته باشد. دلیل این امر این است که سفارشات قبل از پردازش باید اول در شبکه انتشار پیدا کنند و توسط ماینرها تایید شوند.به همین دلیل است که معاملات در صرافی های غیر متمرکز معمولا از لغزش قیمت رنج می برند، به این صورت که معامله به دلیل تغییر در ارزش رمزارز مربوطه انجام نمی شود.
همچنین یکی دیگر از نگرانی ها مسئله Front-running می باشد؛ در این سناریو، کاربران معاملات را با کارمزدی بالاتر آغاز می کنند تا زودتر معاملات در حال انجام، تایید شوند.
مشکل نقدینگی
نقدینگی در صرافی های متمرکز از طریق سرمایه های عظیم تامین می شد. اغلب صرافی های غیرمتمرکز دارای مشکلاتی در این راستا هستند زیرا برخلاف صرافی های متمرکز، نقدینگی آنها بیشتر به تعداد کاربران فعال در پلتفرم آن بستگی دارد. همچنین اغلب آنها به بودجهای دسترسی ندارند که بتوانند برای تسهیل معاملات از آن استفاده کنند.
خوشبختانه، فضای مالی غیرمتمرکز(DeFi) راه حلی برای این مسئله پیدا کردهاند. صرافی های غیر متمرکز میتوانند از طریق استخرهای نقدینگی، مشکلات مربوط به نقدینگی را برطرف کنند.
نتیجه گیری:
ارائه یک استراتژی برای به حداکثر رساندن بازدهی فعالیت های تجاری با حفظ امنیت، راحتی و حریم نحوه کار صرافی های غیرمتمرکز خصوصی از ملاحظاتی است که باعث ظهور صرافی های غیر متمرکز شده است.
با این حال، هنوز هم مهم است که در نظر بگیریم صرافی های غیرمتمرکز راه حلی برای تمام مسائل نیستند. آنها نیز مشکلات خاص خود را دارند که معامله گران در زمان برنامه ریزی برای انجام معاملات باید آنها را در نظر بگیرند. به یاد داشته باشید که مبادلات مالی غیرمتمرکز به طور مداوم در حال پیشرفت هستند، بنابراین ممکن است با گذشت زمان شاهد از بین رفتن تمام معایب موجود در صرافی های غیرمتمرکز باشیم.
عرضه اولیه صرافی غیرمتمرکز بهتر از سایر روشهای تامین سرمایه است
تا چه حدی با روشهای تامین سرمایه در بازار ارزهای دیجیتال آشنا هستید؟ اگر چند ماه در بازار رمز ارزها حضور داشته باشید و به کسب اطلاعات مشغول شوید، به طور حتم با انواع روشهای تامین سرمایه و حتی درآمد در بازار ارزهای دیجیتال آشنایی پیدا میکنید. عرضه اولیه صرافی غیرمتمرکز نیز یکی از همین روشهای سرمایهگذاری پر طرفدار است.
برخی از توکنها برای اولین بار در صرافیهای غیرمتمرکز عرضه میشوند. از اینرو دسترسی به آنها سخت نخواهد بود و حتی ممکن است در زمان کوتاهی به سود خوبی دست پیدا کنید. عبارت انگلیسی این روش تامین سرمایه Initial DEX Offeringاست که به اختصار IDO خوانده میشود. صرافی کیوسک سعی دارد شما را با این پلتفرم آشنا کند.
بررسی مفهوم عرضه اولیه صرافی غیرمتمرکز
عرضه اولیه در صرافی غیرمتمرکز یکی از هیجانانگیزترین و جالبترین سرمایهگذاریهای جمعی غیرمتمرکز است که بدون داشتن مجوز نیز امکانپذیر خواهد بود. به عبارت دیگر استفاده از پلتفرم IDO جدیدترین راه برای جمعآوری و تامین سرمایه در بازار ارزهای دیجیتال به حساب میآید.
عرضه اولیه صرافیهای غیرمتمرکز به معنای روی کار آمدن و راهاندازی پروژه رمز ارزی است که سکه یا توکن آن از طریق بورس نقدینگی غیرمتمرکز در بازار توزیع میشود. این مبادله دارایی در بازار رمز ارزها بیش از هر چیزی وابسته به استخرهای نقدینگی است زیرا در این استخرها میتوان توکنها، سکهها، و استیبل کوینها را معامله کرد.
نحوه عملکرد پلتفرم IDO
همانطور که میدانید روشهای مختلفی برای جمعآوری سرمایه در بازار ارزهای دیجیتال وجود دارد که IDO را میتوان جزء بهترین روشها در نظر گرفت. شرایط فروش خصوصی، فروش عمومی، و وام جمعی نیز در این پلفترم امکانپذیر است. از آنجایی که به این بستر سرمایهگذاری کمکهای مالی زیادی تعلق میگیرد، میتوان به میزان محبوبیت آن پی برد.
در صورتی که با نحوه عملکرد این پلفترم آشنا شوید، به طور حتم میتوانید وضعیت عرضه اولیه صرافی غیرمتمرکز را حدس بزنید. این پلفترم در کوتاهترین زمان ممکن میزان چشمگیری نقدینگی ایجاد میکند بنابراین وجود این نقدینگی باعث میشود کاربران بدون هیچ شوکی بتوانند به مسیر مبادله و سرمایهگذاری خود ادامه دهند.
در ضمن این پلفترم سعی دارد به بهبود عملکرد معاملات کمک کند، از اینرو بیشتر پروژههای IDO با تخصیص و کاهش وجوه نقدینگی سروکار دارند تا بتوانند یک روش استاندارد برای سرمایهگذاری جمعی بیابند. مکانیسم پروژههای موجود در این بستر سرمایهگذاری به منظور ایمنسازی شبکهها طراحی شده است.
در ضمن عرضه اولیه در صرافیهای غیرمتمرکز بستری ایجاد میکند تا سرمایهگذاران را از فروش زودهنگام منصرف کند. به سرمایهگذاران توصیه میشود سرمایه خود را در به صورت یک توکن پشتیبانیشده در کیف پولی امن نگهدارند. در ادامه هر سرمایهگذار به منظور سهمی که دارد به پاداش خوبی دست پیدا میکند.
شش مزیت عرضه اولیه صرافی غیرمتمرکز
عرضه اولیه صرافی غیرمتمرکز در مقایسه با عرضه اولیه مبادله و عرضه اولیه سکه مزایای زیادی دارد که در این بخش به 6 مورد از مزایای پلفترم IDO اشاره میکنیم.
- به هنگام سرمایهگذاری بر روی این بستر نیازی به پرداخت هزینه نیست.
- به دلیل غیر متمرکز بودن به تایید هیچ شخص و ارگانی نیازی نیست.
- اعضای پروژه خودشان پروژهها را بررسی میکنند.
- شرایط مطلوبی برای شروع پروژههای کوچک و همکاریهای گسترده به وجود میآید.
- وجود دسترسی فوری به نقدینگی و مبادلات
- توانایی ارائه و پشتیبانی از چندین کیف پول امن
سه عیب IDO
عرضه اولیه صرافی غیرمتمرکز یکی از جدیدترین راهها برای تامین سرمایه در بازار ارزهای دیجیتال است. این پروژه جدید توکنها را در اختیار عموم مردم قرار میدهد ولی سایر پلفترمها همچنان نیاز به بهبود دارند. با وجود تمام مزیتها و خوبیها IDO معایبی دارد که در این بخش به 3 مورد از آنها اشاره میکنیم:
- از آنجایی که پلتفرم IDOغیرمتمرکز است هیچ مکانیسم مدیریتی بر روی آن تسلط و نظارت ندارد.
- قیمت توکن موجود در IDO به طور دائم در حال تغییر است، هرچه سرمایهگذاران بیشتر معامله کنند، این قیمتها دچار تغییرات بیشتری میشوند.
- سرمایهگذاران ابر قدرت، تعداد زیادی از این توکنها را خریداری میکنند و تا جای ممکن قیمت توکنها را تغییر میدهند بدینترتیب میتوان گفت هیچ محدودیتی در خرید توکنهای IDO وجود ندارد.
سه تفاوت بین IDO، ICO، و IEO
پیش از این نیز گفتیم IDO با سایر روشهای عرضه متفاوت است و چه بسا که IDO حتی از ICO نیز بهتر عمل میکند. اما دلیل این برتری چیست و به طور کلی این پلفترمها چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟ در این بخش به سه مورد از اساسیترین تفاوتهای این 3 پلفترم اشاره میکنیم:
- متمرکز بودن ICO اولین و بزرگترین تفاوت آن با IDOغیرمتمرکز است.
- برخلاف IDO، پلتفرمهای دیگر آسیبپذیر هستند و زمانی که سرمایه افراد سرمایهگذار ناپدید شود، این بسترها نیز فاقد حمایت خواهند بود.
- هزینههای معامله و سرمایهگذاری در سایر پلفترمها خیلی بیشتر از پلفترم IDO است.
دو پروژه موفق پلفترم IDO
بسیاری از پروژههایی که طی عرضه اولیه صرافی غیرمتمرکز روی کار آمدند ادعا میکردند خیلی از این روش سرمایهگذاری جمعی و تامین اولیه سرمایه مطلع نیستند. ولی با گذر زمان و به تدریج ما شاهد تغییرات چشمگیری در این پروژهها بودیم. در ادامه 2 مورد از پروژههای موفق این بستر را به طور خلاصه توصیف میکنیم.
پروژه Raven IDO
این پروژه یکی از پروژههای آموزشی عمیق و غیرمتمرکز است که بر روی شبکههای عصبی تمرکز دارد. یکی از مقرونبهصرفهترین و سریعترین راهحلهای موجود در شبکه بلاکچین است که به منظور تغییر صنعت هوش مصنوعی و راهاندازی ماشنآلات استفاده میشود. این پروژه تحت تسلط شرکتهای بزرگ صنعتی قرار دارد.
با کمک توکن بومی این پروژه RAVEN کاربران با به اشتراکگذاری منابع رایانهای خود جوایزی دریافت میکنند. در ضمن این توکن برای آموزش هوش مصنوعی نیز کاربرد خوبی دارد.
پروژه دسترسی به بازار جهانی
یکی دیگر از پروژههای موفق بستر IDO پروژه دسترسی به بازار جهانی است هرچند این پروژه در روزهای اولیه روی کار آمدنش با مشکلات زیادی روبهرو بود. توسعهدهندگان حاضر در بازار رمز ارزها، با کمک این پلفترم داراییهای مصنوعی خود را بر روی اتریوم پایهگذاری میکنند. توکنهای مربوط به این پروژه همانند پشتوانه و وثیقه هستند که ارزش آنها به طور مداوم در حال تغییر است.
سخن آخر
عرضه اولیه صرافی غیرمتمرکز نه تنها جدیدترین روش سرمایهگذاری جمعی به حساب میآید بلکه تاثیر زیادی بر روی مقیاسپذیری بازار رمز ارزها خواهد داشت. پروژههای مالی غیرمتمرکز همگی از طریق پلتفرم IDO سرمایه خود را تامین میکنند. البته حضور این پلتفرم دلیلی بر نابودی سایر بسترهای مالی نیست.
به طور کلی کاربران به IDO علاقه بیشتری دارند زیرا سرمایهگذاری در توکنهای پروژههای این پلفترم در بیشتر مواقع سود خوبی دارد. در ضمن برخی از پروژههای موفق همانند پروژه یونی سواپ نشاندهنده کارکرد خوب این پلفترم محبوب است.
آیا سابقه تامین سرمایه از طریق IDO را دارید؟ خوشحال میشویم نظر و تجربه خود را با ما به اشتراک بگذارید.
چرا مردم تامین کننده نقدینگی می شوند و چرا باید صرافی غیرمتمرکز Hashbon را انتخاب کنید؟
تا زمانی که DeFi اتفاق نیفتد، مردم نمیدانستند که حفظ داراییهایشان به چه معناست. ما مجبور بودیم برای ایمن نگه داشتن پول خود به صرافی های متمرکز مانند Binance تکیه کنیم. با این حال، ما همچنین باید با خطرات امنیتی متعدد مدیریت وجوه خود توسط صرافیهای متمرکز مقابله کنیم. DeFi ما را از این خطر امنیتی نجات داد، اما DeFi نیز بدون کمک استخرهای نقدینگی امکان پذیر نخواهد بود. استخرهای نقدینگی ستون فقرات بسترهای غیرمتمرکز هستند. این یک راه مطمئن برای کسب درآمد است و به اندازه سایر روش های کسب درآمد در دنیای ارزهای دیجیتال رایج نیست.
ارائهدهنده نقدینگی کسی است که سرمایه نقدینگی یک پلتفرم غیرمتمرکز را تأمین میکند تا امکان انجام معاملات را فراهم کند. بنابراین، آنها به عنوان “تسهیل کننده تجارت” شناخته می شوند. به عنوان مثال، اگر 1 اتریوم و 1 DAI دارید، میتوانید آن توکنها را در یک استخر قرار دهید و سپس توکنهای Liquidity Pool را دریافت کنید تا به این معنی باشد که در استخر سهام دارید. شما با توجه به میزان نقدینگی ارائه شده پاداش دریافت می کنید که می تواند نوعی درآمد غیرفعال در نظر گرفته شود. برای معامله توکن در یک صرافی غیرمتمرکز، باید توکن کافی در بازار کریپتو وجود داشته باشد. این تنها با مقدار نقدینگی که توکن دارد امکان پذیر است.
چگونه می توان با تامین نقدینگی درآمد کسب کرد؟ بیایید با استفاده از یک صرافی غیرمتمرکز به نام Hashbon به عنوان مثال، ایده روشنی به دست آوریم.
هر کسی می تواند در یک پلتفرم DEX مانند Hashbon به ارائه دهنده نقدینگی تبدیل شود. Hashbon برای تغییر امور مالی متمرکز پرداخت رمزنگاری برای افراد و مشاغل ایجاد شده است. در سال 2021، Hashbon به اکوسیستم Hashbon (FiRe) Finance Reinvented گسترش یافت و اولین صرافی غیرمتمرکز زنجیره ای متقابل (CDEX) معروف به موشک Hashbon را معرفی کرد.
Hasbon CDEX برای رسیدگی به مسئله قابلیت همکاری در DeFi طراحی شده است، که DEX های محبوب مانند Pancakeswap و Uniswap به دلیل فناوری بلاک چین که بر اساس آن ساخته شده اند، قادر به حل آن نیستند. در حالی که Pancakeswap روی BSC و Uniswap EX در شبکه اتریوم اجرا میشود، هر دو نتوانستهاند عملکرد تعاملی را ترکیب کنند و در نتیجه مانع از پذیرش سریع DLT میشوند. موشک هشبون این مشکل را حل می کند و همچنین تامین نقدینگی را برای تامین کنندگان نقدینگی بر بستر خود آسان می کند.
پس چرا مردم به تامین کننده نقدینگی تبدیل می شوند و چرا باید شما؟
زیرا ارائه دهندگان نقدینگی نقش کلیدی در DEX دارند و بدون آنها نمی توانند وجود داشته باشند. همچنین، بسیار آسان و راهی برای کسب درآمد غیرفعال آنلاین است.
در یک پلتفرم صرافی غیرمتمرکز مانند هشبون، تمام کاری که برای تبدیل شدن به یک ارائه دهنده نقدینگی باید انجام دهید ساده است. از وبسایت Hashbon Rocket دیدن کنید و برای اتصال اکانت متاماسک خود، DAPP را راهاندازی کنید.
پس از اتمام کار، به بخش استخر در پلت فرم بروید و دستورالعمل ها را دنبال کنید. سپس Voila! تامین کننده نقدینگی شده اید! چه آسان! شما واجد شرایط دریافت کاهش در کارمزد تراکنش هایی هستید که توسط استخر ایجاد می شود. هنگامی که مردم از یک استخر نقدینگی برای انجام معاملات استفاده می کنند، باید کارمزد کمی به استخر بپردازند. این کارمزد به طور متناسب بین تامین کنندگان نقدینگی توزیع می شود.
دیدگاه شما