سایه‌روشن افشای نامحدود عمق مظنه
بنابر مصوبه هیات‌مدیره سازمان بورس در اسفندماه سال گذشته، معامله‌گران آنلاین از پانزدهم فروردین‌ماه امسال به تمام مظنه‌های خرید و فروش در سامانه‌های معاملاتی برخط کارگزاران دسترسی پیدا کردند. به گفته مدیرعامل شرکت مدیریت فناوری بورس، اعمال افشای مظنه‌ها در سامانه tsetmc اما منوط به تصمیم سازمان است. نمایش عمق مظنه‌ها برای تمامی معامله‌گران برخط به عنوان گامی در راستای ایجاد عدالت اطلاعاتی و حذف رانت ارزیابی شده است اما با این حال کارشناسان در رابطه با نحوه اجرای آن و نتایج احتمالی آرای متفاوتی را ابراز می‌کنند.
در باب فواید افشای عمق مظنه گفته می‌شود با نامحدود شدن نمایش مظنه، تبعیض چندین ساله میان سهامداران خرد و کارگزاری‌ها و بازارگردانان از بین رفته و معاملات با شفافیت و آگاهی بیشتری انجام می‌شود. همچنین با اطلاع از عمق مظنه‌ها سفارش‌گذاری سرمایه‌گذاران با آگاهی از میزان عرضه و تقاضا صورت می‌گیرد و تا حدی جلوی دستکاری قیمت توسط حقوقی‌ها و بازیگران سهام گرفته خواهد شد. در همین حال گفته می‌شود این اقدام در تایم‌فریم‌های پایین، تابلوخوانی را کاراتر و قیمت‌های سهم را تحلیل‌پذیرتر می‌کند. در همین حال افشای نامحدود عمق مظنه تحلیل عمق بازار که یکی از روش‌های تحلیل بازار است را ممکن می‌سازد. در همین باره سیدمهدی پارچینی، مدیر نظارت بر بورسهای سازمان بورس و اوراق بهادار در گفتوگو با پایگاه خبری بازار سرمایه (سنا)، به تشریح فواید افزایش عمق مظنه پرداخت و اظهار داشت: پیش از این عمق مظنه را صرفا کارگزاری‌ها و بازارگردانان می‌توانستند ببینند اما با تصمیم هیات‌مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار در جهت رفع تبعیض و منصفانه شدن شرایط بازار این امکان برای تمام سهامداران ایجاد شده است. وی افزود: این موضوع را باید سهامداران در نظر داشته باشند که مظنه ملاکی برای ارزشگذاری دارایی نیست و صرفا نباید به واسطه آن تصمیم به خرید و فروش بگیرند؛ بلکه باید با تحلیل و ارزیابی شرکتها در بازار فعالیت کنند. پارچینی با بیان اینکه پیش از این سهامداران تنها می‌توانستند پنج مظنه برتر را مشاهده کنند، افزود: اصلی‌ترین فایده این تصمیم منصفانه‌تر شدن شرایط بازار است؛ البته نباید فراموش کرد که همان پنج مظنه برتر می‌توانند بیشترین تاثیر را روی رفتار سهامداران داشته باشند. مدیر نظارت بر بورسهای سازمان بورس و اوراق بهادار در بخش دیگری از اظهارات خود به خبر معافیت بازار پایه فرابورس از تعدیل دامنه نوسان پرداخت و در این باره توضیح داد: بازار پایه به دلیل ویژگی‌های ذاتی و محدودیت‌هایی که دارد طبیعی است که دامنه نوسان آن محدود باشد؛ این رویکرد در تمام کشورها مرسوم است که در بورسهای غیرشفاف دامنه نوسان برای حفاظت از سرمایه‌گذاران خرد از رفتارهای هیجانی و رانت‌های اطلاعاتی محدودتر باشد. وی گفت: البته ممکن است در روند بررسی هیات‌مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار تصمیمی در رابطه با تغییر دامنه نوسان بازار پایه فرابورس گرفته شود اما به طور حتم این اصلاحات نسبت به دیگر بورس‌ها کمتر خواهد بود. اما آرای کارشناسان بازار سرمایه در این باره متفاوت است.
احتمال ثبت سفارش کاذب
امیر سیدی کارشناس بازار سرمایه در این خصوص بیان کرد: بازار سرمایه در یک سال گذشته آنقدر وضعیت بدی داشت که به انواع مختلف، ناظر بازار تحت فشار قرار داشت تا فکری به حال بهبود وضعیت بازار سرمایه کند و بسیاری از طرح‌هایی که در این مدت به مرحله اجرا رسیده، از جمله افزایش عمق مظنه‌ها، از همین وضعیت نشأت می‌گیرد. وی افزود: در بورس سایر کشورهای دنیا، معامله‌گران عادی به اطلاعات مظنه به این شکل دسترسی ندارند؛ مگر آنکه برای دریافت اطلاعات، حق اشتراک پرداخت کنند. این فعال صنعت کارگزاری در گفتوگو با بورس‌نیوز تاکید کرد: به هرحال این امکان برای معامله‌گران در بازار سرمایه ما اتفاق خوبی است و البته افزایش عمق مظنه‌ها، امکانی فراتر از امکاناتی است که در بورسهای دنیا به صورت رایگان در اختیار تمام معامله‌گران قرار می‌گیرد. سیدی افزود: قطعا با افزایش عمق مظنه‌ها، امکان ثبت سفارشات کاذب هم وجود دارد تا معامله‌گران بازار تحت تاثیر قرار گرفته و تحریک به خرید یا فروش شوند اما نکته اینجاست که در بازار سرمایه، «قیمت» متغیری است که در طول زمان به سمت ارزش همگرا می‌شود. این کارشناس بازار سرمایه اضافه کرد: بنابراین معتقدم برای سرمایه‌گذاران حرفه‌ای، دامنه مظنه موضوع بااهمیتی نخواهد بود؛ چرا که سرمایه‌گذارانی که بر مبنای تحلیل بنیادی اقدام به سرمایه‌گذاری می‌کنند، معامله‌گر روزانه نیستند و دامنه مظنه مساله اصلی آنان نیست.
اهمیت افشای مظنه برای حرفه‌ای‌ها
وی تصریح کرد: دامنه مظنه برای معامله‌گران حرفه‌ای و پرریسک کاربرد دارند که از نوسان قیمتها استفاده کرده و به صورت روزانه و کوتاه‌مدت اقدام به خرید و فروش و نوسان‌گیری می‌کنند. معتقدم ارائه این امکان به معامله‌گران، اشکالی برای بازار سرمایه ما ندارد و به هر حال با افزایش معاملات کوتاه‌مدت و هیجانی بازار سرمایه هم جذاب‌تر خواهد شد اما در مجموع افزایش عمق مظنه‌ها، اتفاق خیلی اثرگذاری نبوده و این موضوع در حدی که از آن صحبت می‌شود، حائز اهمیت نیست!
این کارشناس بازار سرمایه در پاسخ به این سوال که «آیا با افزایش عمق مظنه‌ها، نیاز به افزایش حساسیت ناظران بازار هست یا نه؟» گفت: اگر قصد اجرای طرحی را در بازار سرمایه داریم، باید تبعات اجرای آن طرح را هم بپذیریم.
اگر قرار است اطلاعات بیشتری در اختیار فعالان بازار سرمایه سهامداران خرد بلند مدت فکر کنند قرار گرفته تا معاملات هیجانی آزادانه‌تری داشته باشند، محدودکردن معامله‌گران به سبب افزایش نظارت‌ها توجیه ندارد. سیدی اظهار کرد: به هرحال عارضه ثانویه افزایش عمق مظنه‌ها، احتمالا افزایش ثبت سفارش‌های کاذب خواهد بود؛ ولی تشدید نظارت‌ها راهکار مناسبی نیست و بهتر است یا اصلا چنین طرحی اجرا نشود و یا آنکه در صورت اجرای این طرح، اجازه دهیم بازار مسیر خود را طی کند. افزایش حجم معاملات کوتاه مدت نباید موجب ترس و نگرانی در بازار سرمایه شود و این اتفاق در بلندمدت تعیین‌کننده سمت و سوی قیمتی سهام نخواهد بود.
حذف رانت، عدالت و شفافیت معاملاتی
سیاوش وکیلی دیگر کارشناس بازار سرمایه نیز با اشاره به اینکه ارزیابی‌های صورت گرفته از مزایا ومعایب این اقدام حاکی از آن است که این اقدام بسیار مهم و حتی بی‌اغراق تصمیمی شجاعانه و انقلابی است، تاکید کرد: در دنیا بورس‌ها از طریق ارائه این اطلاعات درآمدزایی می‌کنند به این نحو که افراد برای دسترسی به این آمار و اطلاعات بایستی وجه پرداخت کنند. بنابراین عملا سازمان بورس به نوعی از این درآمد چشم‌پوشی کرده و آن را در اختیار عموم قرار داده است. وکیلی افزود: علاوه بر این سازمان بورس با این اقدام خود عدالت و شفافیت معاملاتی را فراهم کرده و بحث عدم تقارن اطلاعاتی بین معامله‌گر ایستگاه نامک، برخط گروهی و معامله‌گر عادی از بین رفته است. در چنین شرایطی انتظار بر این است که اعتماد سرمایه‌گذاران به بازار سرمایه بیش از گذشته باشد و معاملات آنها نیز در مسیر درست‌تری قرار گیرد. وی در گفتوگو با تسنیم اظهار کرد: دسترسی کلیه معامله‌گران به عمق سفارشات باعث می‌شود که روند قیمتی و حجمی معاملات به طور شفاف برای همگان قابل رویت و پیش‌بینی باشد و در این شرایط سهامداران به آسانی قادر به تشخیص شرایط روانی بازار خواهند بود و در کل این اقدام باعث حذف تبعیض و رانت اطلاعاتی می‌شود و با دسترسی سهامداران حقیقی رانت اطلاعاتی بی‌معنی خواهد بود.
این کارشناس ارشد بازار سرمایه ادامه داد: البته بایستی متذکر شد که ممکن است برخی افراد فکر کنند که با ثبت سفارشات غیرواقعی بتوانند سایر سهامداران را ترغیب به خرید و فروش در نمادی بکنند، در حالی که به قول معاون محترم نظارت بر بورس‌ها و ناشران سازمان بورس آن چیزی که باید در خرید وفروش سهام مدنظر قرار گیرد بحث ارزندگی سهام شرکت‌هاست و بنابراین سهامداران باید از تصمیم‌های هیجانی و لحظه‌ای خودداری کنند. وی افزود: باید اذعان کرد در کنار اقدام قبلی صورت‌گرفته توسط سازمان بورس در خصوص تقویت نظارت هوشمند و سیستماتیک معاملات، افزایش عمق مظنه‌های معاملاتی منجر به تقویت سطح تحلیلگری و استفاده از روش‌های تحلیل بازار مانند تحلیل عمق بازار (market depth analysis) می‌شود و بازار به سمت کارایی بیشترحرکت می‌کند.
سهامداران خرد بلند مدت فکر کنند
شنبه و یک شنبه هفته جاری، شاخص کل بورس، تحت تاثیر ریسک های سیاسی ناشی از اغتشاشات و ناآرامی ها، در مجموع بیش از دو هزار واحد افت کرد. اوج ماجرا مربوط به یک شنبه بود که شاخص 1.7 درصد معادل 1650 واحد افت کرد تا دهم دی امسال، خود را در لیست 10 سقوط بزرگ روزانه بورس طی چهار سال اخیر جای دهد. فرابورس هم در این روز یک سقوط شدید را ثبت کرد. اما حالا که همه چیز آرام شده و شرایط هیجانی ابتدای هفته، فروکش کرده است، مرور آن چه رخ داد بسیار آموزنده است؛ همان طور که بررسی خواهیم کرد روز یک شنبه، در اثر فشار عرضه سهامداران خرد و حقیقی، رکورد جدیدی برای سهامداران خرد بلند مدت فکر کنند حجم معاملات امسال ثبت شد. علاوه بر آن حقوقی ها که تجربه بیشتری دارند تا توانستند سهم ها را در قیمت کم خریدند و از رشد آن طی روزهای بعد (دوشنبه تا دیروز) سود بردند. درس ماجرا روشن است ؛سهامداران خردی که تحت تاثیر هیجانات و بدون تحلیل اثرگذاری بنیادین تحولات، به سرعت دست به فروش زدند، چیزی جز ضرر دشت نکردند. ضمن تحلیل روند معاملات در روزهای ابتدایی این هفته، به بررسی اثر اتفاقات مشابه بر بازار سرمایه می پردازیم؛ یعنی جایی که تشدید ریسک های سیاسی و امنیتی، باعث سقوط بورس شده است.
نمودارهای زیر کاملا گویاست؛ روز یک شنبه و در اوج هیجانات سیاسی بازار که به افت 1650 واحدی شاخص کل منجر شد؛ دو رکورد شکسته شد؛ اولا حجم و ارزش معاملات بسیار بالا رفت. یعنی عرضه سهام توسط سهامداران خرد و هیجان زده خریداران چالاکی داشت که به سرعت از این شرایط گل آلود ماهی گرفتند. در صورتی که این ریسک پایدار بود (به بیان دیگر همه بازار ریسک را پایدار می دانست)، حجم قابل توجه عرضه با تقاضای کمتری مواجه می شد و حجم معاملات بالا نمی رفت. برخی استقبال حقوقی ها از عرضه سهام توسط حقیقی ها این گونه تعبیر می کنند: حمایت حقوقی ها مانع از کاهش بیشتر شاخص شد. اما واقعیت این است که حقوقی ها با توجه به تجربه خود می دانستند که این هیجان به زودی تمام می شود و سهم هایی که در روز شنبه و یک شنبه با قیمت های ارزان و جذاب عرضه می شدند در روزهای بعد با افزایش قیمت مواجه خواهد شد.
نمودار دوم هم حرف های قابل توجهی دارد؛ یک رکورد کم سابقه در تغییر مالکیت سهام از سهامداران حقیقی به حقوقی ثبت شده است. یعنی در روزی که سهامداران خرد و کم تجربه حقیقی سعی می کردند به هر قیمتی سهام خود را بفروشند و پولشان را نقد کنند، حقوقی ها خریدند و خریدند تا 173 میلیارد تومان از مالکیت بخش حقیقی را از آن خود کنند.
حالا که هیجانات روزهای شنبه و یک شنبه تمام شد و به چشم دیدیم که طی روزهای بعد، بسیاری از نمادهایی که روز شنبه و سهامداران خرد بلند مدت فکر کنند یک شنبه در قیمت های پایین فروخته شدند، دوباره رشد کردند و به سطوح تعادلی خود رسیدند، به راحتی می توان درس های ارزشمندی برای آینده اندوخت؛ کمی بلندمدت تر فکر کنیم و درگیر هیجانات نشویم. این درسی است که اتفاقات گذشته نیز آن را تایید می کند.
در تایید اشتباه بودن فروش سریع سهام در روز یک شنبه، می توان نمادهای متعددی را مورد بحث قرار داد که روز یک شنبه با کاهش مواجه شدند و برخی حتی صف فروش شدند اما روز دوشنبه که فضای بازار تغییر کرد با افزایش قابل توجه قیمت مواجه و حتی بعضا صف خرید شدند. مثلا نماد ذوب آهن اصفهان (ذوب) روز یک شنبه در اثر هیجانات به کمتر از 80 تومان (تا 77 تومان) هم فروخته شد. این نماد طی روزهای قبل تا 96 تومان بالا رفته بود و طی دوشنبه و سه شنبه هم به سرعت با تقاضا مواجه شد و تا 85 تومان رشد کرد. به عنوان مثال دیگر، نماد خدمات بندری سینا (حسینا) که روزهای قبل تا بیش از 830 تومان هم رشد کرده بود در اثر هیجانات تا 750 تومان سقوط کرد اما بعد از خوابیدن گرد و خاک هیجانات دوباره تا 780 تومان رشد کرد. از این مثال ها کم نیست اما مقصود ما را همین دو مثال به خوبی روشن می کند؛ آن هایی که آن روز عجولانه فروختند ضرر کردند و کسانی که خریدند سود.
جدول زیر تحولات شاخص در جریان اتفاقات مشابه را در چند سال اخیر نشان می دهد. همان گونه که با توجه به نمودار، به وضوح ملاحظه می شود، بعد از هرکدام از این اتفاقات سیاسی (که اثر بلندمدتی نداشته و ثروت بازار را دچار هیجان کرده است)، شاخص دوباره احیا شده و نتیجه آن فقط تحمیل ضرر بر سهامداران کم تجربه بوده است.
رفتار سهامداران در بازار سرمایه تغییر کرد
یک کارشناس بازار سرمایه درباره آینده بورس در دولت آینده نوشت: بازار از وضعیت همه چیز بخری که پارسال در بورس دیده می شد، درس گرفته و نمی خواهد باز هم به دام خرید و فروش هر نمادی بیافتد. کمی عقلانیت در بازار شکل گرفته است.
به گزارش اقتصادنیوز به نقل از فارس ،بورس در دو ماه گذشته توانسته به یک روند عادی و منطقی دست پیدا کند. دیگر خبری از صعودهای یکپارچه و نزول تمامی بازار نیست. می توان از ابزارهای تحلیلی مانند تحلیل تکنیکال و تحلیل بنیادی جهت شناسایی نمادهای ارزنده استفاده کرد. یکی از مشکلات سهامداران که در ماه های پایانی سال گذشته با آن دست و پنجه نرم کردند، عدم تحلیل پذیری نمادها و بورس بود. این مساله مسائل فراوانی را برای سهامداران ایجاد کرد. خروج پول حقیقی از بورس یکی از نتایج این مساله بوده است.
جمشیدیان، کارشناس بنیادی بورس در زمینه روند آینده بورس معتقد است: وضعیت بازار از نظر تحلیل بنیادی خوب است. چند مولفه بنیادی در بازار وجود دارد که در این شرایط در وضعیت مناسبی قرار دارند. یکی از این مولفه ها قیمت های جهانی است که در کل میانگین قیمت های سهامداران خرد بلند مدت فکر کنند جهانی نسبت به سال گذشته خیلی بالاتر است و این یکی از آیتم هایی است که به افزایش سود بسیاری از شرکت ها کمک می‌کند. مولفه دوم در این موضوع، بحث دلار است که یکی از متغیرهای اصلی در این حوزه است. فعلا سیگنالی مبنی بر ریزش، آن اعدادی که در محافل می‌گفتند و حرف از دلار ۱۵ هزار تومانی زده می شد، وجود ندارد و این اعداد و ارقام سهامداران خرد بلند مدت فکر کنند که چند ماهی بازار را با وضعیت مبهمی روبرو کرد، بیشتر به شوخی شبیه است.
در ادامه گفت و گوبا مهدی جمشیدیان را می خوانید:
به عنوان اولین سوال بفرمایید با توجه به شرایطی که بورس در هفته های گذشته داشته است، روند شرایط فعلی بازار سرمایه را چطور ارزیابی می‌کنید؟
جمشیدیان: شرایط بورس در حال حاضر و در هفته های گذشته متفاوت شده است. تقریبا از چند هفته گذشته، پول سهامداران خرد بلند مدت فکر کنند و زمانی که نامزدهای ریاست جمهوری مشخص شدند، به نوعی تکلیف انتخابات برای فعالین بازار مشخص شد. با ترکیبی که از کاندیداها به میدان آمدند از آنجا بازار استارت روند صعودی خود را زد و به صورت آهسته کسانی که باور به تغییر داشتند، زودتر وارد بازار شدند و هرچه بازار جلوتر رفت و نتیجه ها مشخص شد تقریبا خریدهای خوبی وارد بازار شد و از این طریق نیز پول وارد بازار شده است.
قبل از آن همه در پی این بودند که بازار بفروشند. بازار فروختن و خریدن یعنی فروشنده ها به خریداران غالب بودند. پیش از این هفته ها سفارش های حمایتی و حقوقی ها بودند که بازار را بیشتر می‌خریدند. خریداران بیشتر حمایت کننده ها بودند نه خریداران سهام. ولی در این 5 هفته سرمایه گذاران وارد بازار شده اند و در حال خرید بازار هستند. در این مدت دیگر بحث حمایت و این ها دیگر نیست. وضعیت بازار هم فعلا خوب شده و کف خود را پیدا کرده است. برخی از کارشناسان بدبین، برای شاخص هدف های زیر یک میلیون واحد هم می‌دادند. البته این مساله در اوج نا امیدی بازار مطرح می‌شد. فعلا بازار به این نتیجه رسیده که این اعداد بعید است، اتفاق بیافتد.
دلار 15 هزار تومانی بیشتر شبیه به یک شوخی بود
شما یک سهامداران خرد بلند مدت فکر کنند تحلیلگر بازار سرمایه در حوزه تحلیل بنیادی هستید. وضعیت بورس طی این هفته ها از منظر بنیادی چگونه بوده است؟
جمشیدیان: وضعیت بازار از نظر تحلیل بنیادی خوب است. چند مولفه بنیادی در بازار وجود دارد که در این شرایط در وضعیت مناسبی قرار دارند. یکی از این مولفه ها قیمت های جهانی است که در کل میانگین قیمت های جهانی نسبت به سال گذشته خیلی بالاتر است و این یکی از آیتم هایی است که به افزایش سود بسیاری از شرکت ها کمک می‌کند. مولفه دوم در این موضوع، بحث دلار است که یکی از متغیرهای اصلی در این حوزه است. فعلا سیگنالی مبنی بر ریزش، آن اعدادی که در محافل می‌گفتند و حرف از دلار ۱۵ هزار تومانی زده می شد، وجود ندارد و این اعداد و ارقام که چند ماهی بازار را با وضعیت مبهمی روبرو کرد، بیشتر به شوخی شبیه است. هنوز اتفاقی نیفتاده است تا بخواهیم شاهد افت قیمت دلار باشیم.
نرخ سود بانکی هم فعلا به ثبات رسیده ولی با صحبت هایی که رییس جمهور جدید کرده است، ممکن است در بحث نرخ سود بانکی، به این سمت حرکت کنیم که شاید در ماه های آینده باید با کاهش نرخ سود بانکی هم مواجه شویم. همه این موارد به بورس کمک خواهد کرد تا به سمت رشد و صعود حرکت کند و باعث می شود p/e بازار به سمت بالاتری حرکت کند.
دولت آینده قیمت گذاری در صنایع مختلف را ریشه کن کند
وضعیت متغیرهای تحلیل بنیادی نسبت به سال گذشته چگونه است؟ در این نوع تحلیل در حال حاضر با چه ابهاماتی روبرو هستیم؟
جمشیدیان: متغیرهای بنیادی بازار از سال گذشته که دو دوره اوج گرفتن و سقوط و ریزش را شاهد بودیم، بهتر است. بحثی که در تحلیل بنیادی بازار سرمایه وجود دارد این است که بازار و اساسا هم شرکت ها و هم سهامداران خرد و کلان، تکلیفشان در مورد قیمت گذاری دستوری مشخص نیست. هنوز نمی‌دانیم رییس جمهور آینده قرار است با چه سبکی به این موضوع ورود کند و با این مساله چه برخوردی دارد. شعارهایی که داده شده در صورتی که اجرایی شوند، می تواند کمک زیادی به روند متعادل بازار سرمایه بکند.
مثلا درباره بازار خودرو، گفته اند از این مدل قیمت گذاری استفاده نمی کنند. در صورتی که خودرو از این مدل قیمت گذاری نجات پیدا کند می توانیم امیدوار باشیم که اختلاف قیمت خودرو در کارخانه و بازار کاهش پیدا کند. هر چند در ماه های گذشته تا حدودی این اختلاف کاهش پیدا کرده است، ولی باز هم دلیلی ندارد که سود تولید و فروش خودرو در جیب دلالان برود و کارخانه ها بابت تولید خودرو و سایر محصولات زیانده باشند. شاخص ترین مساله ای که در خصوص قیمت گذاری وجود دارد همین خودرو است.
وضعیت سایر صنایع در این قیمت گذاری های دستوری به چه نحوی بوده است؟
جمشیدیان: فولاد وضعیت متفاوتی دارد. در بورس کالا تعیین می شود و تا حدودی رقابت وجود دارد. حداقل فولاد، سیمان و سایر محصولاتی که در بورس کالا عرضه می شوند، یک مکانیزم دارند؛ ولی خودرو هیچ مکانیزم قیمتی مشخصی ندارد و فقط شورای رقابت یک قیمت تعیین می کند که خودروسازان زیان ندهند. در سیمان هم به سمتی رفته ایم که بورس کالا آمده و خیلی بهتر شده است. در صنعت برق هم مشکل داریم. در صنعت غذایی یک سری مشکلات و آیتم ها هستند. شکر را تقریبا آزاد کرده اند؛ ولی روغن خوراکی تکلیفش مشخص نیست.
در بازار شک و شبهه وجود دارد که چه اتفاقاتی خواهد افتاد. در خصوص بازار خودرو باید به این مساله نیز اشاره کرد که الان هر ماشینی تولید شود، با هیچ یک از صورت مالی خودروسازان و کارخانه داران و با این قیمت ها فروش به صرفه نیست. شعارهای خوبی داده شده است؛ ولی انتهای آن مشخص نیست و هنوز معلوم نیست این شعارها آیا قابلیت اجرایی شدن دارند یا خیر؟
سهامداران به سهم های پتروشمی و پتروپالایشی بلند مدت نگاه کنند
وضعیت صنایع دیگر مانند پتروشیمی و پتروپالایشگاه ها در حال حاضر چگونه است؟
جمشیدیان: پتروشیمی ها و پتروپالایشی‌ها همواره جزو سهم های بلند مدت و آتی ساز بازار هستند. همواره از نظر تولید و فروش وضعیت خوبی داشته اند و قیمت های جهانی هم رشد خوبی کرده و دلار هم چون کاهشی نداشته، این نمادها مشکلی از این لحاظ ندارند و سودهای خوبی می سازند.
طرح های پتروشیمی هم با وجود تحریم های ظالمانه یکی یکی به بهره برداری می رسد و ظرفیت پتروشیمی ما روز به روز افزایش پیدا می کند. شرکت های پتروشیمی همیشه از شرکت های خوب بازار بوده اند و هیچ زمانی هم سهامداران خود را اذیت نکرده اند. یک سری سهم ها اذیت کن هستند. مانند خودرویی ها که رشد و افت هیجانی دارند. در ادوار گذشته، پتروشیمی ها رشد و افت معقول داشته اند و بر اساس مکانیزم بازار و بر اساس حرکت نمودارهای تکنیکال و تحلیل بنیادی حرکت کرده اند.
یکی از مشکلات بازار سرمایه در ایران، مساله وجود یک یا چند نماد به عنوان لیدر بازار بوده است. آیا در وضعیت فعلی نیز بازار سرمایه با این مشکل همچنان دست و پنجه نرم می کند یا این مشکل برطرف شده است؟
جمشیدیان: بحث لیدر در بورس ایران به هر حال وجود دارد. در هر دوره ای از بازار ممکن است این موضوع کمرنگ شده باشد، ولی به هر حال وجود دارد. گاهی یک تک سهم لیدر بازار می‌شود و برخی اوقات گروه ها و صنایع هستند که تبدیل به لیدر می شوند. هر صنعتی با توجه به اخباری که پیرامون آن منتشر می شود، ممکن است به لیدر تبدیل شود. زمان هایی وجود دارد که تقاضای زیادی بر روی یک سهم یا صنعت وارد می شود که می تواند این مرجعیت را به آن سهم و صنعت بدهد. مثلا زمانی می‌گفتند قرار است صندوق پالایشی عرضه شود و گروه پالایشی به شدت خرید و فروش شدند و لیدر بازار شدند. وجود لیدر در بازار سرمایه غلطی است که در بازار وجود دارد.
عقلانیت به بازار سرمایه بازگشته است
در شرایط فعلی که بازار سرمایه دو تجربه رشد یکباره در نیمه اول سال 99 و ریزش و سقوط را در نیمه دوم سال گذشته و ماه های ابتدایی سال 1400 تجربه کرده است، شما تغییری در روند معاملات سهامداران مشاهده می کنید؟
جمشیدیان: در حال حاضر به نظر می رسد با توجه به افت سنگین رخ داده در شش ماه دوم سال 99 و 3 ماه ابتدای سال 1400 و تجربه سنگینی که برای خیلی از فعالین بازار ایجاد شد، یک مقدار بازار معقول تر و محتاط تر حرکت می‌کند. همه نمادهای ارزنده و غیر ارزنده صف خرید نیست و همه چیز را خیلی نمی خرند. هنوز صف فروش در برخی گروه ها وجود دارد. این مساله نشان می‌دهد بازار از همه چیز بخری که پارسال در بورس دیده می شد، درس گرفته و نمی خواهد باز هم به دام هر چیزی را خرید و فروش کند، بیافتد. کمی عقلانیت در بازار شکل گرفته است.
این موضوع که گفته شد علاوه بر این مساله است که بازارگردانان و حقوقی های ما خیلی خرید کرده اند برای حمایت از بازار و الان به اندازه کافی سهم دارند که نگذارند بازار غیر هیجانی بالا برود. فکر می کنم رشد معقول و شایسته خود بورس در ماه های آینده داشته باشیم و چیزی که پارسال اتفاق افتاد شایسته بورس نبود. نام آن چیزی که در سال 99 رخ داد را نمی توان بورس گذاشت. تعریف ها را جابجا کرده بودند.
باید اتفاقات سال 99 در بازار سرمایه را فراموش کنیم
در این وضعیت سهامداران و کارشناسان بازار سرمایه باید چگونه اقدام به معامله کنند؟
جمشیدیان: اگر سهامداران، کارشناسان و تحلیلگران، اتفاقات سال ۹۹ را به کل از ذهن خود پاک کنند و نمودارهای ۹۹ را از تحلیل های خود حذف کنند، فکر کنم تصمیم گیری های بهتری خواهند سهامداران خرد بلند مدت فکر کنند کرد. چه ۵ ماه اول که صعودهای وحشتناکی داشتیم و چه ۶ ماه بعدی که سقوط های وحشتناکی داشتیم. روند معاملات در بورس اینگونه که در سال 99 دیدیم، نیست. بورس هیچ گاه این صعودها را ندارد که در مدت های کوتاه رشدهای چند برابری داشته باشیم. مثلا در مدت زمان بلند داشته ایم که سهمی دو یا سه برابر شده باشد، ولی این حجم از صعود را هیچ یک سهامداران خرد بلند مدت فکر کنند از افراد حاضر در بورس به یاد ندارند.
به نظرم برای تازه واردها سال ۹۹ اتفاقاتی که افتاد و تعاریفی که در بازار شکل گرفت را باید از ذهن خود خارج کنند. در ماه های گذشته و در مجامعی که برگزار شده است،شرکت ها گزارش های خوبی داده اند و سودهای مناسبی را شناسایی کرده اند که این مساله می تواند رشد واقعی را در بورس ایجاد کند تا همه افراد حاضر در این بازار از انجام معامله در آن منتفع شوند. اینکه بحث هایی هم در مورد حقوقی ها و حقیقی ها می‌کنند هم واردش هم نشوم بهتر است. حقوقی ها و حقیقی ها جزیی از این بازار هستند و اینکه بگوییم یک طرف خوب و یک طرف بد هستند به نظر بنده موضوعیتی ندارد و در روندی که بازار متعادل باشد همه می توانند از آن سود کسب کنند.
جزییات حمایت از ۴.۵ میلیون سهامدار خرد اعلام شد
دبیر نظارت بر بورسهای سازمان بورس گفت: در اردیبهشت ۱۴۰۱ اگر ارزش دارایی پرتفوی سهامداران خرد کمتر از ارزش دارایی‌ها به اضافه ۲۵ درصد بود، مابه التفاوت آن به همه این افراد پرداخت خواهد شد.
به گزارش برنا به نقل از سازمان بورس و اوراق بهادار، محسن خدابخش گفت: تاکید طرح حمایت صندوق توسعه بازار از سهامداران خرد بر ایجاد دید بلند مدت برای سرمایه گذاری در بازار سرمایه و در راستای حمایت از سهامداران خردی است که امسال وارد بازار شده اند.
وی جامعه آماری این طرح را حدود ۴ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر ذکر کرد و گفت: از بین افرادی که از ابتدای سال ۹۹ اولین معامله خود را انجام دادند و تعداد آنها به ۶ میلیون و ۱۰۰ هزار نفرمی رسد، حدود ۴ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر دارای پرتفوی کمتر از ۱۰ میلیون تومان هستند که در راستای رفع نگرانی‌ها و انتفاع این افراد از سود بازار سرمایه، مقرر شد که یک اختیار فروش در سررسید اردیبهشت ۱۴۰۱ برای این افراد منتشر شود.
مدیر نظارت بر بورسهای سازمان بورس توضیح داد: اگر این افراد اختیار فروش را که یک ریالی خواهد بود تهیه کنند، الان هر پرتفویی دارند به شرط آنکه در اردیبهشت ۱۴۰۱ از نظر تعدادی کاهش نیافته باشد، می‌توانند افزایش بدهند و آن مقداری را که افزایش داده اند بفروشندولی قاعدتاً آن مقدار را که الان وجود دارد باید حفظ کنند و اگر طی دوره کاهش داشته باشد، این طرح شامل آنها نخواهد شد.
به گفته خدابخش، در اردیبهشت ۱۴۰۱ اگر ارزش دارایی پرتفوی این سهامداران خرد کمتر از ارزش دارایی‌ها به اضافه ۲۵ درصد بود، مابه التفاوت آن به همه این افراد پرداخت خواهد شد.
وی با ذکر مثالی در این خصوص ادامه داد: به عنوان مثال اگر امروز شخصی ۱۰ میلیون تومان پرتفوی داشته باشد و ارزش همین تعداد سهام را بدون اینکه در طی ۱۴ ماه کاهش دهد، در اردیبهشت ۱۴۰۱ کمتر از ۱۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان باشد، مابه التفاوت آن به این افراد پرداخت خواهد شد و اگر هم بیشتر از این رقم باشد سود آن برای سهامدار محفوظ خواهد بود.
مدیر نظارت بر بورسهای سازمان بورس خاطرنشان کرد: کسانی که وارد این طرح شوند، قاعدتاً از یک بازدهی حداقل ۲۵ درصدی برخوردار خواهند بود و اگر هم در سررسید اردیبهشت ۱۴۰۱، بازدهی بیشتری داشته باشند، متعلق به خود آنها خواهد بود.
وی در پاسخ به سوالی درخصوص مکانیسم اجرای این طرح هم گفت: نمادی در بورس تهران ایجاد خواهیم کرد تا افرادی که برای حضور در این طرح اعلام آمادگی می‌کنند، این اختیار را تهیه کنند و البته تهیه این اختیار مانع از فروش آن نخواهد بود؛ یعنی اگر این سهامداران در طول دوره احساس کردند که قیمت بالا رفته و تصمیم به فروش بگیرند مختارند اما این اختیار از آنها سلب خواهد شد.
خدابخش افزود: در تاریخ سررسید هم چه بسا ارزش این پرتفوی از بازدهی ۲۵ درصدی بالاتر باشد که در این صورت، باز در اختیار خود سهامدار است که این دارایی را نگه دارد یا اقدام به فروش کند که البته در صورت فروش، اختیار از آنها سلب خواهد شد.
4 توصیه جدی به سهامداران خرد در بورس
رئیس اسبق هیئت مدیره سازمان بورس اوراق بهادار با تشریح اهداف دولت از دمیدن بر تنور بورس نسبت به ورود حساب نشده مردم به این بازار .
رئیس اسبق هیئت مدیره سازمان بورس اوراق بهادار با تشریح اهداف دولت از دمیدن بر تنور بورس نسبت به ورود حساب نشده مردم به این بازار هشدار داد و 4 توصیه جدی برای سهامداران خرد مطرح کرد.
حیدر مستخدمین حسینی کارشناسی ارشد علوم اقتصادی و دکترای مدیریت است، سوابق اجرایی و مدیریتی بسیاری را در کارنامه خود دارد که از این جمله رییس هیئت مدیره سازمان بورس اوراق بهادار، معاون حقوقی و امور مجلس وزارت امور اقتصادی و دارایی و معاون حقوقی و امور مجلس بانک مرکزی است. وی همچنین در شورای خرید کالاهای اساسی کشور، شورای عالی بانکها، شورای پول و اعتبار، هیئت امنای صندوق مسکن کارگران، هیئت پذیرش اوراق بهادار و شورای عالی بورس اوراق بهادار و. نیز عضویت داشته است.
وی بر این باور است که تا پیش از فصل چهارم سال 98، روند افزایش قیمت سهام و شاخصها به دلیل کاهش ارزش پول ملی، تورم، تجدید ارزیابی دارایی سهامداران خرد بلند مدت فکر کنند ها، تحریمها و حمایت از تولید داخلی و اعمال برخی سیاستها، طبیعی بود و از تاریخ مذکور به بعد، شاخصها به طور غیرمنطقی افزایش داشته اند که این مسأله جای نگرانی دارد.
او معتقد است دولت قصد دارد در هفته های جاری و بعدی، به فروش برخی سهامها اقدام خواهد کرد و این عرضه تا جایی ادامه یابد که که اختیار عزل و نصبهای آنها در اختیار دولت بماند. تا زمانی که دولت سهام را عرضه می کند، وضعیت بورس با همین شکل حفظ خواهد شد.
این کارشناس اقتصادی از خطر افزایش تعداد بدهکاران بانکی خبر می دهد که در پی فشار به بانکها از آنها تسهیلات گرفته و آن را وارد بازار سرمایه کرده اند و با ریزش شاخصها و زیان دیدنشان، قادر به بازپرداخت بدهی خود به بانک نخواهند بود و این مسأله معضلاتی را برای نظام بانکی کشور ایجاد خواهد کرد.
وی در این شرایط نگران وضعیت سهامداران خرد است که قوانین بازی در بازار سرمایه را نمی دانند و صدمه خواهنددید. مستخدمین حسینی چهار توصیه جدی به آنها دارد که نظرات وی در این خصوص و دیگر نظراتش را در گفتوگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم در ادامه می‌خوانید.
وضعیت بازارهای مالی و به خصوص بازار سرمایه را در شرایط فعلی چطور ارزیابی می کنید؟
بازارهای مالی متشکل از سه بازار پول و سرمایه و بیمه است. بازار پول برای تأمین منابع مالی کوتاه مدت است، بازار سرمایه برای تأمین منابع مالی بلندمدت و بازار بیمه هم تضمین کننده هر دوی اینهاست.
بازار پول قدمتش زیاد است و مردم در شهر و روستا با آن آشنا هستند و با این بازار انس دارند. اقتصاد ما نیز همین طور، رگ و پی آن از بانک نشأت می گیرد. بسیاری از پروژه ها و طرحهای ملی علاوه بر بهره گیری از بودجه ها از منابع نظام بانکی استفاده کرده و تسهیلات بلندمدت نیز دریافت می کنند. اقتصاد ما وابسته به نظام بانکی است. بازار سرمایه به نسبت، بازار نویی است. تازه در سال 1384 قوانین تکمیلی اش مورد تصویب قرار گرفت. رویکرد جدیدی را به بازار سرمایه داد که به مرور زمان آیین نامه ها و دستورالعملهایش نوشته شد و بازار سرمایه، با گستردگی فعالیت در حوزه اقتصاد پا به میدان وسیعتر گذاشت.
70 درصد مردم آمریکا و 40 درصد مردم اروپا مازاد درآمدشان را به بازار سرمایه انتقال داده اند
امیدوارم روزی فرا رسد که آحاد مردم ایران در بازار سرمایه حضور یافته و سهم داشته باشند
امیدوارم روزی فرا رسد که آحاد مردم ایران در بازار سرمایه حضور یافته و سهم داشته باشند؛ مانند مردم آمریکا که حدود 70 درصد و مردم کشورهای اروپایی که 40 درصدد مازاد درآمدشان را به بازار سرمایه انتقال داده اند و برایشان این مهم در بلند مدت و دوران بازنشستگی و زندگی جاری شان متمم درآمد به حساب می آید.
فلسفه وجودی بازارها از جمله بازارسرمایه مشخص است و برای اجرای پروژه و برنامه های توسعه ای کشور بسیار مهم و حیاتی تلقی می شود.
اگر اقتصادی می خواهد پرش کند نقطه سهامداران خرد بلند مدت فکر کنند آغازین آن بازار سرمایه است
از سال 90 با کاهش ارزش پول ملی روبرو هستیم و این روند هنوز هم ادامه دارد
کاهش ارزش پول ملی، تورم، تجدید ارزیابی دارایی ها، تحریمها و حمایت از تولید داخلی و اعمال برخی سیاستها موثر در افزایش قیمت سهم و شاخصها در بورس
کشوری پا به رونق اقتصادی می گذارد که به سمت بازار سرمایه حرکت کرده باشد. اگر اقتصادی می خواهد پرش کند نقطه آغازین آن بازار سرمایه است.
از سال 90 و 91 اقتصاد ما با کاهش ارزش پول ملی روبر شد، این اتفاق چند دلیل داشت .
ولی مهمترین دلیل اصلی آن ناکارآیی مدیریت اقتصادی وقت و عدم احتیاط های بود که صورت گرفت. و در عمل با کاهش ارزش پول ملی وسیع روبرو شدیم که تا الان نیز ادامه دارد.
این اتفاق سبب شد که تمام کالاها و خدمات افزایش قیمت یابند. با این افزایش قیمت همه دارایی های دولت، بخش خصوصی و. نیز ارزشان افزایش یافت.
با این افزایشها، باید قیمت سهم نیز افزایش می یافت. این اتفاق مرور در بازار سرمایه صورت گرفت.
مجلس هم با توجه به این تحولات، مصوبه ای برای تجدید ارزیابی دارایی ها را مصوب کرد.
قیمت بسیاری از داراییهای ارزش دفتری خود را از دست داده بود و باید قیمت دارایی ها به روز می شد. واحدهای صنعتی و تولیدی و.. باید دارایی هایشان را تجدید ارزیابی می کردند .
این کار به یاری کارشناس رسمی دادگستری، حسابرس و ارزیاب و. صورت گرفته و ارقامی که در تراز نشسته و ثبت می شد عملا به روز و واقعی می شد. مجلس برای ترغیب شرکتها به تجدید ارزیابی دارایی ها، اعلام کرده بود که شرکتهایی که تجدید ارزیابی کنند معاف از مالیات می شوند که در این روند موثر بود. این اتفاقات سبب شد تا قیمت سهم و شاخص بورس نیز افزایش یابد.
در کنار این عوامل، تحریمها نیز در روند افزایش قیمتها در بورس موثر بود. در طی 14سال اخیر بر شدت تورمها نیز افزوده شد، موجب شد که دولت و مجلس متأثر از شرایط تحریمی، از بنگاههای اقتصادی، تولیدی و خدماتی حمایت کنند و این حمایتها سبب افزایش قیمت سهم آنها شد. چراکه با افزایش فروش و سود و درآمد آنها در عمل نیز بر سهم و شاخصشان در بورس اثرمثبت می گذاشت.
در کنار این اتفاقات به اعمال سیاستهایی نیز اقدام شد که در این روند موثر بودند.
روند غیرطبیعی افزایش سهم و شاخصها از فصل چهارم 98
افزایش قیمت سهم و شاخص بورس مانند همه کالاها و خدمات که قیمتشان افزایش می یافت اعم از خودرو، مسکن و. ، تا فصل چهارم سال 98 طبیعی بود، ولی از آن تاریخ به بعد افزایش شاخصها به طور غیرمنطقی باعث نگرانی شد.
واقعیت این است که ماهیت بازار سرمایه با یک شوک چه داخلی و چه بیرونی تأثیر می پذیرد و می تواند به ریزش قیمت سهم و شاخص بورس منجر شود.
از فصل چهارم سال 98 افزایش قیمت منطقی نبود. وضعیت اقتصاد در سال 98 وضعیت درهم ریخته ای بود. نگرانیهایی برای آن بود. با وجود عدم تعادلها در بازارها، پایین بودن سطح سرمایه گذاری، حرکت کم پس اندازها به سمت سرمایه گذاری، دچار بودن اقتصاد در رکود تورمی، عدم بازسازی و خرید تکنولوژی جدید به دلیل تحریم، محدودیت تخصیص ارز و. ، در عمل انتظار نمی رود که افزایش غیرمنطقی قیمت سهام و شاخصها را در بورس شاهد باشیم. در حالی که وضعیت فعلی بازار سرمایه در شرایط کنونی جز این است.
مهمترین دغدغه دولت بورس است
دولت راه نجات اقتصاد را بورس می داند
دولت تمام نگاههایش به سمت بورس است و در عمل و راه نجات اقتصاد را در شرایط فعلی بورس می داند. ولی در این میان ابهاماتی وجود دارد.
دولت در این شرایط نقدینگی را به سمت بازار سرمایه سوق داده است و در تلاش است تا بتواند با برخی عرضه ها، به تأمین منابع مالی دولت و جبران کسری بودجه خود از طریق فروش دارایی ها و اموالی که مربوط به مردم است و در اختیار دولت است، اقدام کند.
عرضه سهام ها توسط دولت تا جایی ادامه می یابد که که اختیار عزل و نصبهای آنها در اختیار دولت بماند. تا زمانی که دولت سهام را عرضه می کند، وضعیت بورس با همین شکل حفظ خواهد شد.
برای نمونه، در دو هفته گذشته با فروش سهام دو واحد، 9600 میلیارد تومان فروش رفت که درآمد قابل توجهی در این شرایط برای دولت است.
دولت قصد دارد در هفته های جاری و بعدی، اقدام کند به عرضه برخی سهامها حتی سهام سازمانهای توسعه ای.
هیچ یک از بازارها در حال حاضر فعال نیست. به عنوان مثال تورم در پایان سال 98، 41.2 درصد است، در نظام بانکی، نرخ سود برای سپرده گذاران 15 درصد اعلام می شود. این رقم به سپرده گذاران می گوید در صورتی که در بانک سپرده گذاری کنید، قدرت خریدتان 25 درصد کاهش می یابد.
با شرایط فعلی منابع و نقدینگی به سمت ارز نمی رود. این نقدینگی به سمت طلا نمی رود . بازار مسکن راکد است و آمارها در خصوص پروانه ساخت و بهره داری در حداقل است. شرایط بازارهای مذکور، انگشت اشاره اش به سمت بازار سرمایه است.
کرونا در بورس ایران تأثیر منفی نداشته است !
عدم تأثیر کرونا بر بورس ایران، ونزوئلا و زیمباوه
کرونا در وضعیت این بازارها نقش نداشته است؟
کرونا رکود ایجاد کرده و از این جمله دامن بازار مسکن را نیز گرفته است. کرونا در همه بورسهای دنیا تأثیر منفی گذاشته و قیمت نفت را نیز کاهش داده است.
کرونا با همه مشکلات مذکور چطور روی بورس ایران تأثیر منفی نگذاشته است؟
بورس در سه کشور ایران، ونزوئلا و زیمباوه که هر سه تحریم کامل هستند وشرایط خاصی دارند و بورس منبعی است برای تأمین منابع دولت در آنها، از کرونا تأثیر منفی نگرفته است.
لذا کرونا با آنچه ذکر شد، بورس را متأثر نکرد.
اهداف دیگر دولت از مدیریت بازار سرمایه
خطر افزایش بدهکاران بانکی پس از ریزش قیمت سهام و شاخصها
دولت در کنار تلاش برای جبران کسری بودجه خود از طریق بازار سرمایه، در تلاش است به این وسیله نقدینگی لجام گسیختگی کنونی را مدیریت کرده و از همین طریق نیز موجبات کاهش نرخ تورم را فراهم کند.
همین اتفاقات به نفع دولت خواهد بود ولی کمکی به تولید و رونق تولید و جهش آن نمی کند چراکه آنچه دولت از این بازار کسب کند، صرف هزینه های جاری خواهد کرد.
هشدار خطر ریزش شاخصها را ضروری می دانم و این یادآوری را به سهامداران خرد دارم که با ریزش بورس، بازارسازها و انحصارگران و. ، خود را از میدان به در خواهند برد و این مردم عادی هستند که ضرر خواهند کرد.
یک نگرانی دیگر من، با توجه به اینکه نرخ سود سپرده 15 درصد شد و نرخ تسهیلات 18 درصد، برندگان تسهیلات از نظام بانکی برنده میدان باشند. کما اینکه طی چهار ماهه اخیر برخی شرکتها، به بانکها فشار آورده و تسهیلاتی گرفته و آن را وارد بازار سرمایه کرده اند.
با ریزش شاخصها، باید منتظر زیان این شرکتها و اضافه شدن تعداد بدهکاران بانکی بود که این مسأله معضلاتی را برای نظام بانکی کشور ایجاد خواهد کرد.
4 توصیه جدی به سهامداران خرد
سهامداران خرد در بدو ورود به سراغ صندوقهای سرمایه گذاری
لزوم حذر از تک سهمی و داشتن سبد از سهامهای مختلف
به هیچ عنوان سرمایه فعلی را برای ورود به بازار سرمایه نفروشند، حضور در بورس فقط با مازاد درآمد
ضرورت یاری گرفتن از مشورت کارشناسان مالی و نیز داشتن درک کلی از بایدها و نبایدهای حاکم بر بورس
تأکید می کنم با نگاه سودهای آنی وارد بازار بورس نشوید
با نگاه آینده نگرانه برای فرزندان خود سهام بگیرید
پیشنهاد شما در شرایط فعلی به سهامداران خرد چیست؟
پیشنهاد مشخص این است که بازار سرمایه مثبت و قابل اعتماد است به شرط آن که ادبیات ورود به آن درک شود.
در بدو ورود سهامداران خرد به سمت صندوقهای سرمایه گذاری بروند. این صندوقها دارای کارشناسانی هستند که دائم در حال رصد و ارزیابی هستند و از ریسک کمتری برخوردارند.
در چند سال گذشته بازدهی این صندوقها مثبت بوده است. نسبت به مجموعه بازارها چه پول و تک سهمی ها موقعیت خوبی داشته اند. برای آغاز آنها مطمئن هستند.
بعد اینکه با شناخت وارد بورس شوند و از نظرات کارشناسی یاری بگیرند و از خرید تک سهمی حذر کنند و سبدی از سهامهای مختلف برای خود داشته باشند.
برخلاف بازار پول، بازار سرمایه دارای ریسک بالاست و از شوکهای درونی و بیرونی تأثیر می پذیرد و می تواند اصل سرمایه این افراد را به خطر بیاندازد.
برای خود سبدی از سهام حوزه های مختلف اعم از فلزی، شیمیایی ، دارویی، بانکها و بیمه ها و. ایجاد کنند، چراکه سهامهای همه شرکتها به یک میزان و به طور همزمان منفی نمی شوند.
سهامداران خرد در شرایط بازارگرمی مراقب باشند گرما زده نشده و حالشان رو به وخامت نگذارد.
مردم مراقب باشند بلایی که ناشی از اعتماد به تصور وجود نگاههای حمایتی به موسسات اعتباری پیش آمد، برایشان در ارتباط با بورس پیش نیاید.
حتما از نظرات کارشناسان و مشاوران مالی و. کمک بگیرند. در عین حال فهم کلی از باید و نبایدهای بازارسرمایه داشته باشند.
به هیچ عنوان سرمایه فعلی را برای ورود به بازار سرمایه نفروشند، حضور در بورس فقط با مازاد درآمد.
با نگاه آینده نگرانه برای فرزندان خود سهام بگیرید و هرگز به بازار سرمایه با نگاه کوتاه مدت نگاه نکنید. در بلند مدت، این سهام یعنی وقتی فرزندتان به سن قانونی رسید، سرمایه ای ارزشمند خواهد بود.
تأکید می کنم با نگاه سودهای آنی وارد بازار بورس نشوید.
خطر تکرار تجربه سهمیه ای شدن فروش سهام پس از ریزش قیمت سهام و شاخصها
تعادل به بازارهای مختلف بازگردانده شود
توجه جدی به بازار مسکن شود ؛ جهش تولید و اشتغالزایی در بازار مسکن است
توصیه مشخصتان به دولت چیست؟
تأکید می کنم بازار سرمایه جز لاینفک اقتصاد ملی است و باید بتوان برای همیشه خاطره خوش از این حضور در مردم ایجاد کرد. نباید اجازه داد بی احتیاط هایی سبب صدمه به مردم شود.
در سال 1392 سهام سقوط کرد و مردم عادی از تحولات بازار جا ماندند و حتی در آن زمان، در فروش سهم توسط افراد سهمیه ای شد. کاری که در دنیا سابقه نداشت.
اکنون همین هشدارها را در این خصوص به مسئولان و مردم می دهم و امیدوارم مشکلی از این بابت ایجاد نشود.
دولت باید تلاش کند تا بازارهای مختلف از جمله بازار پول را به تعادل برساند و به تورم نزدیک کند. اگر به دنبال جهش تولید و اشتغال زایی است بازار مسکن را از رکود خارج کند چراکه با این اتفاق بیش از 500 واحد صنعتی و تولیدی در حوزه های مختلف، فعال خواهند شد و محصولاتشان به فروش خواهد رفت.
رونق بورس برای اقتصاد مفید است ولی در شرایط فعلی، به اشتغالزایی منجر نخواهد شد./ تسنیم
دیدگاه شما