ETF بیت کوین به زبان ساده؛ با برترین صندوقهای قابل معامله بیت کوین آشنا شوید
صندوق قابل معامله ترجمه عبارت (Exchange Traded Fund (ETF است و سبدی از داراییهای مختلفی است که می توانند به انواع مختلفی وجود داشته باشند. به عنوان مثال این سبد ممکن است شامل سهام، اوراق قرضه، کالا، فلزات گرانبها و یا رمزارزها باشد. صندوقهای ETF را میتوان در بازار بورس به راحتی مثل یک سهام به خرید و فروش رساند.
آنچه ETF را برای بسیاری جذاب میکند امکان تنوع بخشی در سبد سرمایه است. علاوه بر این قابل معامله بودن آنها در بازارهای بورس هم دلیل دیگری است که بسیاری به سمت صندوقهای قابل معامله متمایل میشوند.
اگر علاقمند به سرمایه گذاری در داراییهای مختلفی باشید و چندان مایل به خرید و فروش دائمی این داراییها و پرداخت کارمزد معاملات نیستید؛ صندوقهای قابل معامله گزینه جذابی برای شما خواهند بود.
به عنوان مثال اگر بخواهید سهمی از کل بازار اوراق بهادار ایالات متحده را داشته باشید؛ میتوانید در یکی از صندوقهای ای تی اف شرکت ونگارد سرمایه گذاری کنید. صندوق قابل معامله ونگارد شامل ۴۰۲۵ اوراق سهام مختلف است و این صندوق عملکرد یا اصطلاحا پرفورمنس کل بازار سهام ایالات متحده را دنبال میکند.
نباید فراموش کرد که برای اشخاص، مدیریت چندین هزار سهام مختلف، عملا کاری غیرممکن است اما با ETF میتوان سهمی از انواع داراییها را زیر چتر یک سبد نگه داشت و طبیعتا با رشد و کاهش هرکدام از داراییها ارزش سرمایه شما نیز تغییر خواهد کرد.
این جنبه از صندوقهای قابل معامله، از جهاتی بسیار شبیه به کاریست که شرکتهای مدیریت سرمایه با استراتژی منفعل (Passive Investing Strategy) انجام میدهند. این موسسات، سهامهای معینی را خریداری و دنبال میکنند و لیست این سهامها را به شکل یک شاخص (Index) برای صندوق سرمایه گذاری خود تعریف میکنند. به عنوان مثال صندوق شاخصی رمزارز CRYPTO20 Index Fund با استفاده از استراتژی منفعل و همینطور بهره مندی از روش ها و پارامترهای وزن دهی به یک سبد سرمایه گذاری، تا حدود بسیار زیادی همانند صندوق های ETF مدیریت می شود.
اما صندوق قابل معامله بیت کوین چیست و چه تفاوتی با صندوقهای سرمایه گذاری دیگر دارد؟
صندوق قابل معامله بیت کوین چیست؟
صندوق قابل معامله بیت کوین درست مانند دیگر صندوقهای ای تی اف موجود در بازار اوراق بهادار است؛ با این تفاوت که به جای دنبال کردن قیمت اوراق بهادار یا فلزات گرانبها، قیمت بیت کوین را دنبال میکند.
جالب است بدانید که در حال حاضر صندوقهای فعال ای تی اف بیت کوین لزوما در رمزارز بیت تفاوت ETF با سایر صندوقها در چیست؟ کوین سرمایه گذاری نمیکنند و در بحثهای مالی و نگرش صندوق با یکدیگر تفاوت اساسی دارند.
تفاوت صندوق های ای تی اف بیت کوین با یکدیگر
به طور ساده تفاوت اصلی صندوقهای قابل معامله بیت کوین را میتوان در دو دسته کلی بیان کرد:
۱- برخی از این صندوقها قیمت جهانی بیت کوین را در بازار اسپات (Spot) بیت کوین را دنبال کرده و برخی دیگر دنبالهرو قیمت بیت کوین در قراردادهای آتی یا بازار فیوچرز هستند.
۲- برخی از این صندوقها به صورت مستقیم بیت کوین را خریداری نمیکنند و در پورتفوی آنها بیت کوین وجود ندارد؛ اما بعضی از این صندوقها به صورت مستقیم اقدام به خرید و نگهداری بیت کوین در صندوق خود میکنند.
معرفی برخی صندوق های ای تی اف بیت کوین
BITO – ProShares Bitcoin Strategy ETF
صندوق ای تی اف پرو شیرز (ProShares ETF (BITO اخیرا موفق به کسب مجوز فعالیت از کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا شده است. نکته مهم در مورد این صندوق این است که در آن بیت کوین به صورت یک رمزارز، خرید و فروش یا نگهداری نمیشود بلکه این صندوق در پی قراردادهای آتی یا فیوچرز بیت کوین است. بر اساس اعلان این صندوق، آنها به طور مستقیم نه بیت کوین نگهداری میکنند و نه بر روی این رمزارز سرمایه گذاری کردهاند.
کارمزد این صندوق ۰.۹۵% بوده که به نسبت سایر انتخابها برای شهروندان ایالات متحده، به صرفهتر است. قبول و کسب مجوز این صندوق از سوی کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا (SEC) موضوع مهمی است چرا که احتمالا راه را برای دیگر شرکتها و محصولات مالی مشابه هموار خواهد کرد.
GBTC – Grayscale Bitcoin Investment Trust
صندوق سرمایه گذاری گری اسکیل یکی از قدیمیترین صندوقهایی است که امکان بهره مندی از حرکات قیمتی بیت کوین را برای سرمایه گذاران فراهم کرده است. با این وجود به دلیل سختگیریها و قوانین دست و پا گیر کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا، این صندوق هنوز موفق به ارائه محصول خود به صورت یک صندوق ETF نشده است. محصول این صندوق شبیه به ای تی اف بوده اما با ریسک بسیار بالایی همراه است و تنها به سرمایه داران معتبر ارائه شده و جذب سرمایه آن نیز به صورت خصوصی انجام میشود.
پس از موفقیت صندوق ProShares در دریافت مجوز، این شرکت خبری در راستای اقدام برای دریافت مجوز را منتشر کرده است.
BITW – The Bitwise 10 Private Index Fund
صندوق بیت وایز یکی از قدیمیترین صندوقهای کریپتویی است که کار خود را از سال ۲۰۱۷ آغاز کرده است. داراییهای این صندوق کاملا به طور سرد نگهداری و دارای بیمه اند. همان طور که از نام صندوق مشخص است؛ در این صندوق تنها ۱۰ رمزارز اول از نظر حجم بازار مدیریت شده و صلاحیت خرید و نگهداری هر کدام از این ارزها با روشهای سختگیرانهای مورد بررسی قرار میگیرد.
سرمایه گذاران میتوانند به کمک روش سنتی حسابهای بروکری یا حسابهای کارگزاری، سهمهای این صندوق را خریداری کنند. سرمایهگذاران معتبر نیز میتوانند به صورت مستقیم و در موقعیتهای خصوصی به سهام این صندوق دسترسی پیدا کنند. کارمزد این صندوق % ۲.۵ بوده و میزان دارایی آن بیش از یک میلیارد دلار تخمین زده میشود.
BTCE – BTCetc Physical Bitcoin ETC
در یک نگاه صادقانه BTCE تنها صندوقی است که واقعا ETF بیت کوین محسوب میشود. این صندوق در کشور آلمان و به لطف قوانین متفاوت نسبت به ایالات متحده آمریکا، با پشتوانه بیت کوین اداره میشود. این صندوق دارای کارمزد ۲% است و دارایی تحت مدیریت آن بیش از ۱ میلیارد دلار ارزش دارد.
CXBTF – Bitcoin Tracker One
بیت کوین ترکر وان تنها در بازار های خارج از صرافی یا OTC در دسترس است. این صندوق کار خود را در سال ۲۰۱۵ و در Nasdaq استکهلم آغاز کرده است. این صندوق تا سال ۲۰۱۸، تنها با کرون سوئد در دسترس بود اما در سال ۲۰۱۸ خرید آن با دلار آمریکا هم امکان پذیر شده است. این صندوق هم ساختاری مانند صندوق سرمایه گذاری گری اسکیل دارد بنابراین با ریسک زیادی برای سرمایه گذاران همراه است.
BTCC – Purpose Bitcoin ETF
صندوق ای تی اف BTCC یکی از صندوقهای تازه کار در کشور کانادا است که در سال ۲۰۲۱ کار خود را آغاز کرده است. بد نیست بدانید که این صندوق در هفته اول عرضه حدود ۵۰۰ میلیون دلار دارایی جذب کرده است که این رقم در نوع خود بینظیر است. این ای تی اف کارمزد %۱ دریافت میکند.
دلایل استفاده از صندوق قابل به معامله به جای خرید دارایی
با مرور آنچه گفتیم این سوال به وجود میآید که با توجه به همه مسائل؛ چرا عدهای به جای خرید دارایی دست به خرید ای اف تی میزنند؟
دلایل مختلفی برای خرید ETF یک دارایی به جای خود دارایی وجود دارد:
- گاهی خرید یک دارایی برای افراد یا شرکتها به دلایل مختلفی امکانپذیر نیست و آنها میتوانند با خرید صندوق قابل معامله آن دارایی از تحرکات قیمتی آن عقب نماند.
- در ایالات متحده با توجه به قوانین SEC و ممنوعیت خرید بیت کوین برای شرکتها، صندوقهای سرمایه گذاری و صندوقهای پوشش ریسک(Hedge funds) یکی از راههای ورود به بازار ارزهای دیجیتال، صندوقهای ETF است. تفاوت ETF با سایر صندوقها در چیست؟ تفاوت ETF با سایر صندوقها در چیست؟
- برخی سرمایه گذاران به دلایلی مایل نیستند به عنوان نگهدارنده رمزارز شناخته شوند و با این وجود نمیخواهند از بازار بیت کوین نیز جا بمانند. این افراد نیز در ETF بیت کوین سرمایه گذاری میکنند.
- عدهای ترجیح میدهند پروسه خرید یا فروش و به طور کلی نگهداری ایمن بیت کوین را از سر باز کرده و با سرمایه گذاری در صندوق ای تی اف خیالشان را از این بابت راحت کنند.
- از دیگر انگیزههای سرمایه گذاری در ETF هزینه کارمزد نسبتا ناچیز آن به نسبت خرید و فروش واقعی یک دارایی بابت هر معامله است.
- برخی برای رهایی از دردسر احراز هویت صرافی ارزهای دیجیتال ترجیح میدهند سهمی را خریداری کنند که در بازار اوراق بهادار به راحتی قابل خرید و فروش است و صندوق EFT را انتخاب میکنند.
سخن پایانی
صندوقهای ای اف تی به طور کلی منجر به افزایش ظرفیت سرمایه گذاری در بازارها شده و برای بسیاری انتخاب این صندوقها گزینه مناسبتری است. علاوه بر این چنین صندوقهایی به پذیرش رمزارزها در سطحهای مختلف فردی و شرکتی کمک شایانی میکند.
از طرفی اکثر صندوقهای ای تی اف امروزی به طور مستقیم با خود بیت کوین سروکار نداشته و این سوال به وجود میآید که چرا زمانی که میتوان در خود رمزارز سرمایه گذاری کرد باید سهم آن را خرید؟
در این میان به نظر میرسد که قوانین برخی کشورها از جمله ایالات متحده با سیاستهای خاصی در صدد کنترل قیمت بازار رمزارزها و اعمال فشار بر آن تنظیم شده است.
از یک سو کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا، بیت کوین را به عنوان یک ارز قانونی نشناخته و به صندوقهایی که از رمزارز بیت کوین در صندوق استفاده میکنند؛ مجوز فعالیت نمیدهد و از طرفی دیگر به صندوقی مانند Proshares که عملا بیت کوینی ندارند و تنها از طریق قراردادهای آتی بیت کوین، به طور غیرمستقیم با این بازار در ارتباطاند؛ مجوز میدهد.
به نظر میآید سیاست گذاران در تلاشاند تا تجربه موفق کنترل قیمت در بازارهایی مثل طلا و نقره و … را تکرار کنند. آنها از طریق ترویج خرید صندوق ای تی اف به جای آن دارایی عملا کنترل قیمت این بازارها را در دست میگیرند.
هرچند که برای قضاوت هنوز زود است اما در شرایط کنونی، خرید و نگهداری خود رمزارز به نسبت سرمایه گذاری در صندوقهای قابل معامله، گزینه منطقیتری به نظر میرسد.
احتمالا در آینده با نرمش دولت ها و با تغییر نگرش ها، صندوق های قابل معاله ای برای بیت کوین به وجود خواهد آمد که مستقیما با خود رمزارز بیت کوین در ارتباط هستند و در این میان نیازی به باز تعریف و دور زدن برخی مناسبات مالی نیست تا بتوان بیت کوین را هم ردیف با دیگر کلاس های دارایی در بازارهای تحت کنترل دولت ها پذیرفت و به معامله آن پرداخت.
همه چیز درباره صندوق های ETF دولتی
صندوقهای سرمایهگذاری یکی از راههای اطمینان بخش برای سرمایهگذاران ریسکگریز است.
صندوقهای سرمایهگذاری انواع متعددی دارند که هر یک با توجه به ساختار صندوق، کارکرد متفاوتی نیز دارد. یکی از انواع این صندوقها، صندوق های ETF دولتی هستند.
آیا تا بهحال اقدام به خرید واحدهای صندوقهای سرمایهگذاری کردهاید؟ آیا میدانید از چه روشهایی میتوان واحدهای این صندوقها را خریداری کرد؟ آیا با کارکرد صندوقهای سرمایهگذاری قابل معامله یا همان ETF آشنا هستید؟
در این مقاله به تفصیل درباره صندوقهای سرمایهگذاری(ETF) صحبت خواهیم کرد.
تعریف صندوق سرمایهگذاری
سرمایهگذاری در صندوق سرمایهگذاری یا Mutual Fund یکی از روشهای سرمایهگذاری غیرمستقیم در بازار سرمایه است. صندوقهای سرمایهگذاری نهادهای مالی هستند که به منظور مدیریت حرفهای وجوه سرمایهگذاران بهوجود آمدهاند.
در واقع افرادی که از ریسکپذیری و مهارت کمتری برخوردار هستند، از طریق صندوقهای سرمایهگذاری اقدام تفاوت ETF با سایر صندوقها در چیست؟ به سرمایهگذاری در بورس میکنند.
صندوقهای سرمایهگذاری زیر نظر بازار سرمایه و برخی بانکها، همچنین زیر نظر برخی موسسات مالی فعالیت میکنند.
انواع صندوقهای سرمایهگذاری فعال در بازار سرمایه
صندوقهای سرمایهگذاری با توجه به ترکیب داراییها و اهداف سرمایهگذاری به چند دسته تقسیم میشوند. از جمله این صندوقها به موارد زیر میتوان اشاره کرد:
- صندوق سرمایهگذاری با درآمد ثابت
- صندوق سرمایهگذاری سهامی
- صندوق سرمایهگذاری مختلط
- صندوق قابل معامله (ETF)
- صندوقهای نیکوکاری
- صندوق مبتنی بر طلا
- صندوقهای بازارگردان
این موارد بخشی از صندوقهای فعال اقتصاد ایران هستند.
تعریف جامع صندوق قابل معامله (ETF)
ETF ها یا صندوقهای قابل معامله یکی از انواع صندوقهای پرطرفدار هستند. صندوق های ETF دولتی، صندوقهای سرمایهگذاری هستند که قابلیت معامله در بازار سرمایه را دارند. در واقع دولت به کمک صندوق های ETF دولتی بخشی از سرمایه خود را به عموم مردم میفروشد.
دلیل استقبال مردم از صندوق های ETF دولتی، بهخاطر قابل معامله بودن آنها در بورس است که میتوانند جزو انواع صندوقها مانند درآمد ثابت، سهامی، مختلط یا مبتنی بر طلا باشند. واحدهای این صندوقها مانند سهام عادی در بازار سرمایه قابل معامله هستند.
انواع صندوق های ETF دولتی
صندوق های EFT دولتی براساس برنامه واگذاری دولت در قالب سه صندوق سرمایهگذاری در بازار عرضه شده است. در ادامه به بررسی هر سه صندوق خواهیم پرداخت.
صندوق سرمایهگذاری قابل معامله “واسطهگری مالی یکم”
صندوق واسطهگری مالی یکم اولین صندوق سرمایهگذاری دولتی بود که با نماد دارا یکم در بازار عرضه شد. سهام موجود در این نماد شامل سهام بانک ملت، بانک تجارت، بانک صادرات، بیمه البرز و بیمه اتکایی امین بود.
صندوق سرمایهگذاری قابل معامله “پالایشگاهی”
در صندوق سرمایهگذاری قابل معامله پالایشگاهی نیز دولت سهم خود در شرکتهای پالایشگاهی را بهوسیله سهام صندوق به فروش گذاشت. سهام این صندوق شامل سهام پالایشگاههای تبریز، اصفهان، بندرعباس و تهران بود.
صندوق سرمایهگذاری قابل معامله ” خودرویی و فلزی”
این نوع از صندوق های ETF دولتی، از سهام شرکتهای دولتی تشکیل شده و شامل شرکتهای خودرویی چون سایپا، ایران خودرو و شرکتهای فلزی چون فولاد مبارکه و صنایع ملی مس ایران است.
قیمت واحدهای صندوق سرمایهگذاری
قیمت واحد صندوقهای سرمایهگذاری و صندوق های ETF دولتی، معادل خالص ارزش دارایی هر واحد صندوق محاسبه میشود. قیمت واحدهای صندوق بر اساس NAV است؛ NAV یک معیار اندازهگیری برای سنجش ارزش واحدهای صندوق سرمایهگذاری است.
البته از یک صندوق سرمایهگذاری به دو روش میتوان پول بهدست آورد؛
- دریافت سود تقسیمی یا DPS
- کسب سود از طریق افزایش قیمت واحدهای صندوق
روش سرمایه گذاری در صندوق های EFT دولتی
برای سرمایهگذاری در صندوق های ETF دولتی، دو روش بسیار ساده وجود دارد که شامل خرید واحدهای صندوق از طریق سیستم بانکی و کارگزاریها میشود.
خرید واحدهای صندوق از طریق سیستم بانکی
در این روش سرمایهگذاران از طریق سیستم بانکی بهراحتی میتوانند اقدام به خرید واحدهای صندوق کنند.
در روش بانکی برای خرید واحدهای صندوق تنها به کد ملی نیاز است؛ اما اگر خریدار قصد فروش واحدهای صندوق را داشته باشد، ابتدا باید در سامانه سجام احراز هویت شده و کد بورسی دریافت کند.
خرید واحدهای صندوق از طریق کارگزاریها
افرادی هم که کد بورسی دارند بهراحتی میتوانند از طریق کارگزاری منتخب خود واحدهای صندوق سرمایهگذاری را خریداری کنند. در این روش معاملهگران با واریز وجه مورد نظر به حساب کارگزاری از طریق سیستم معاملات سازمان بورس اوراق بهادار خرید خود را انجام میدهند.
نحوه معامله صندوق های ETF دولتی
طبق روال سالهای اخیر دولت ابتدا برای واحدهای صندوقهای ETF پذیرهنویسی انجام میدهد که در این حالت متقاضیان با در دست داشتن کارت ملی میتوانند به بانکها یا کارگزاریها مراجعه کنند. حداکثر و حداقل پذیرهنویسی در حین ثبتنام توسط دولت اعلام میشود.
پس از پذیرهنویسی و اتمام زمان ثبتنام برای خرید واحدهای صندوقهای قابل معامله سرمایهگذاری ETF معمولا با فرجه یک ماهه، امکان معامله واحدهای صندوق در بازار سرمایه امکانپذیر میشود.
واحدهای صندوقهای سرمایهگذاری همانند سایر سهام در بازار معامله میشوند؛ معاملهگران در طول ساعات معامله بازار میتوانند واحدهای صندوقها را معامله کنند.
تفاوت صندوقهای ETF با دیگر صندوقها
صندوقهای سرمایهگذاری قابل معامله چند تفاوت اساسی با سایر صندوقها دارند؛ از جمله این تفاوتها به ارزان بودن واحدهای صندوقهای ETF، محاسبه لحظهای ارزش خالص داراییها و معاف از مالیات بودن واحدهای این صندوق میتوان اشاره کرد.
مزایای صندوقهای سرمایهگذاری قابل معامله (ETF)
سرمایهگذاری در صندوقهای سرمایه گذاری قابل معامله (ETF) مزایای قابل توجهی برای خریداران دارد که در ادامه به بررسی هر یک خواهیم پرداخت.
- قدرت نقدشوندگی صندوقهای ETF نسبت به سایر صندوقها بسیار بالا است؛ معاملهگران بهراحتی میتوانند واحدهای این صندوقها را در بازار سرمایه معامله کنند.
- واحدهای صندوقهای سرمایهگذاری قابل معامله (ETF) معاف از مالیات هستند.
- امکان خرید و فروش آنلاین برای واحدهای صندوقهای ETF ممکن است.
- دامنه نوسانی برای معاملات روزانه واحدهای این صندوقها وجود ندارد.
- سهام تشکیلدهنده این صندوقها از تنوع خوبی برخوردار است.
- ارزش خالص داراییهای صندوق بهصورت لحظهای محاسبه میشود.
نتیجهگیری
ارائه واحدهای صندوق سرمایهگذاری قابل معامله (ETF) در بازار سرمایه برای دولت و مردم منافع بسیاری دارد. عرضه سهام دولتی در قالب واحدهای صندوق سرمایهگذاری به بازار عمق داده و نقدشوندگی این بازار را افزایش میدهد.
علاوه بر عمق بازار و افزایش نقدشوندگی میتواند به افزایش رفاه اجتماعی نیز کمک کند؛ زیرا منابع حاصل از فروش واحدهای این صندوقها صرف توسعه و بهسازی بخش عمومی شده و به کمک بخش مولد اقتصاد میآید.
آیا تا بهحال واحدهای این صندوقها را خریداری کردهاید؟ نظر شما در رابطه با معاملات واحدهای صندوق های ETF دولتی چیست؟
صندوق ETF چیست؟
عاطفه چوپان نویسنده میهمان
زمان مطالعه : 6 دقیقه
برای بوکمارک این نوشته وارد شوید
در این مطلب میخوانید
بازار سهام یکی از بازارهای مهم برای سرمایهگذاری است که فعالیت در آن نیازمند دانش زیادی است. بنابراین اگر قصد سرمایهگذاری در بورس را دارید اما وقت و تخصص کافی ندارید، میتوانید کار را به صندوقهای سرمایهگذاری بسپارید.
صندوق ETF چیست؟
صندوقهای سرمایهگذاری تیمهای تخصصی دارند که مرتباً بازار را پایش کرده و سهام سودآور را شناسایی میکنند و در ازای این کار از شما کارمزد دریافت میکنند. یک نوع از این صندوقها به صندوقهای قابل معامله در بورس یا ETF معروفند. به طور کلی صندوقهای سرمایهگذاری دو دسته هستند. یا در بورس قابل معاملهاند یا نیستند. صندوقهای قابل معامله به ETF معروفند. در این حالت شرکت سرمایهگذاری، یک سبد از سهامهای مختلف آماده کرده و افراد خودشان میتوانند بین ساعت ۹ تا ۱۵ سبد مورد نظر را در بورس معامله کنند.
اگر دنبال فعالیت در بازار سهام البته بدون متحمل شدن ریسک زیاد، هزینه معاملات فراوان و پیچیدگیهای مختلف آن باشیم؛ صندوقهای قابل معامله در بورس (ETF) میتواند بهترین انتخاب باشد. صندوقهای قابل معامله در بورس نسبت به خرید و فروش مستقیم سهام با همه مزایایش، هزینه، ریسک و پیچیدگی کمتری دارند.
صندوق ETF، صندوقی است که خرید و فروش واحدهای آن از طریق سامانه معاملاتی آنلاین کارگزاریها امکانپذیر است. به عبارت دیگر صندوقهای ETF مانند سهام شرکتها هستند. این صندوقها با نماد مربوط به خود در تابلوی معاملاتی مانند معامله سهام عادی، قابل خرید و فروش هستند.
سبد صندوقهای قابل معامله در بورس از سهام شرکتهای مختلف تشکیل شدهاند و این کار توسط افراد متخصص تحت عنوان مدیریت سرمایهگذاری صندوق انجام گرفته است. از این رو نیازی نیست که دائماً پیگیر روند قیمت سهام شرکتهای مذکور در بازار باشیم.
وجود سهام مختلف از صنایع مختلف در پرتفوی (سبد سهام) سبب میشود در حالی که در یک صنعت روند کاهشی باشد و در صنعت دیگر روند افزایشی، ریسک کل سرمایهگذاری با تنوع سهام در صندوق خنثی شود. در حقیقت ما با یک معامله میتوانیم در بخش گستردهای از بازار سهام حاضر باشیم.
انواع صندوقهای ETF
صندوق قابل معامله در بورس یا ETF انواع متنوعی دارد. در بازار سرمایه ایران برخی از این صندوقها وجود دارند. انتخاب نوع ETF به روحیه و انتظار سرمایهگذار بستگی دارد.
- صندوق با درآمد ثابت: صندوق با درآمد ثابت قابل معامله در بورس نیز نوعی از ETF است که در آن میزان و مقدار رشد مشخص شده است. به این معنی که اگر یک واحد از این صندوقها را بخرید، مقدار مشخصی درآمد کسب میکنید و اگر بخواهید واحد خود را برای مدت زمانی کوتاه نگهدارید، بازدهی کوچکتر از بازدهی سالانه به دست میآورید. در این حالت صندوق ضامن اصل پول و سود شما است. در صندوق درآمد ثابت حداقل ۷۰ درصد از داراییها اوراق مشارکت بانکی، سپرده بانکی یا سایر اوراق با درآمد ثابت مانند اوراق خزانه هستند.
- صندوق سهام: صندوق قابل معامله در بورس از نوع سهامی، همانطور که از نامش پیداست از تعدادی سهم مختلف تشکیل میشود. در این حالت نیز شرکت اصل پول شما را تضمین میکند اما اگر اصل پول تضمین شود، مدیریت صندوق ضامن زیان صندوق است نه سود آن. البته در برخی صندوقهای سهام اینگونه نیست و سرمایهگذار هم در سود شریک است و هم در زیان. گفتنی است که ۷۰ درصد دارایی این صندوقها از سهام تشکیل میشود.
- صندوق مختلط: صندوق مختلط، مخلوطی از دو حالت قبلی است. درواقع حداقل ۴۰ درصد از دارایی این صندوقها را سهام و حداقل ۴۰ درصد را اوراق با درآمد ثابت تشکیل میدهند. ۲۰ درصد باقیمانده را از بین سهام یا اوراق انتخاب میکنند.
- صندوق بازار خارجی: به غیر از صندوق ETF بازار داخلی، در کشورهای دیگر صندوق بازار خارجی هم وجود دارد. به عنوان مثال اگر بخواهید در بازار هلند سرمایهگذاری کنید، اما چیزی از وضعیت بازار هلند ندانید به جای استخدام مترجم یا ثبتنام در کلاس زبان هلندی، میتوانید از ETF بازار خارجی استفاده کنید.
- صندوق ارز: استفاده این نوع صندوق بیشتر در بازار فارکس مرسوم است. فارکس (Foreign Exchange Market) یک بازار تفاوت ETF با سایر صندوقها در چیست؟ نامتمرکز دو طرفه برای تبادل ارز خارجیست. این بازار نرخ تبدیل ارز را برای همه ارزها تعیین میکند و در حال حاضر از نظر حجم معاملات بزرگترین بازار مالی در جهان است.
- صندوق صنعتی: ETFهای صنعتی، نوعی از صندوقها هستند که همه سهمهای آن از یک صنعت خاص انتخاب میشوند مانند ETF صنعت فلزات.
- صندوق کالایی: صندوق ETF کالایی به جای سهام و اوراق از کالا تشکیل میشوند. مثلا صندوق طلا، صندوق فلزات گرانبها، صندوق فلزات غیرگرانبها و… .
مزایای صندوق ETF
ETF را میتوان در بازار بورس معامله کرد. به همین دلیل یکی از روشهای بسیار ساده سرمایهگذاری به شمار میرود. همچنین هزینه کمتری را به دلیل داشتن واحدهای ارزان نسبت به صندوقهای مشترک دارد. بازده مشابهی را با وجود داشتن هزینه کمتر نسبت به بقیه صندوقها دارد و با وجود داشتن قابلیت بازگردانی، بستر لازم برای امکان افزایش نقدشوندگی واحدهای صندوق فراهم شده است.
سهام در آنها متنوع است. یعنی صندوق سرمایهگذاری قابل معامله این امکان را فراهم میکند تا سرمایهگذاران سهام صنایع مختلفی را در یک سبد جای دهند. علاوه بر این ETF تفاوت ETF با سایر صندوقها در چیست؟ در زمان و انرژی صرفهجویی میکند. چرا که برای خرید همه سهامهای یک سبد خاص، پول و تلاش زیادی صرف میشود، اما فقط با کلیک روی یک دکمه میشود صندوق قابل معامله را به سبد خرید اضافه کرد.
همچنین قابلیت خرید و فروش آنلاین از مزیتهای بدیهی و لازم ETF در دنیای دیجیتال امروز است که باعث استفاده بهینه و به روز بودن این نوع سرمایهگذاری میشود.
صندوقهای قابل معامله دارای شفافیت بالایی هستند. هر فردی که به اینترنت متصل باشد قادر خواهد بود تا تغییرات قیمت روی هر یک از ETFهای خاص را در بورس مشاهده کند. علاوه بر این نکته باید گفت منابع صندوق روز به روز برای عموم اطلاعرسانی میشود که این برخلاف سایر صندوقها است که به صورت ماهانه و یا هر چند ماه یک بار اقدام به افشای این اطلاعات میکنند.
معاملات واحدهای صندوق ETF معافیت مالیاتی دارند که این خود از بارزترین مزایای ETF برای سهامداران خواهد بود.
معایب صندوق ETF
صندوقهای سرمایهگذاری قابل معامله معایب زیادی ندارند و همین نکته میتواند به شما یادآوری کند که دلیل روند رو به رشد ETF چیست. اما مانند هر روش دیگری نکاتی هست که باید به آنها توجه لازم را داشت.
در معامله واحدهای ETF باید هزینههای معاملاتی آن را پرداخت کرد که این هزینهها شامل هزینه کارمزد کارگزاریهای آنلاین است. هرچند که این هزینه در معاملات سهام نیز وجود دارد.
مانند هر اوراق بهادار دیگری، قیمت واحدهای صندوقهای قابل معامله میتواند تحت تاثیر هیجان افراد تازهکار قرار گیرد و با توجه به نوسانات عرضه و تقاضای بازار دستخوش تغییرات بسیاری شود.
البته که این مسائل در بازار بورس همواره وجود دارد و امری طبیعی به شمار میآید. یکی از محدودیتهای صندوق ETF به دلیل معامله شدن مانند سهام این است که امکان دارد تا قبل از ناپدیدی آربیتراژ و برقراری تعادل به قیمتهای متفاوت از NAV معامله شوند.
صندوق قابل معامله ETF چیست؟ چطور در این صندوق ها سرمایه را معامله کنیم؟
صندوق قابل معامله ETF یکی از انواع صندوقهای سرمایهگذاری است. سرمایهگذاری از طریق صندوق ها یکی از راه های سرمایهگذاری غیرمستقیم است. تحلیل بازار و مدیریت سبد سرمایهگذاری نیازمند زمان و آگاهی است. افراد زیادی مشتاق به سرمایهگذاری در بورس هستند اما دانش و یا زمان کافی برای آن ندارند. سرمایهگذاری در صندوق ها رایج ترین راه برای این افراد است. صندوق های سرمایهگذاری شامل ترکیب متنوعی از دارایی ها هستند که توسط تیم تحلیلگران صندوق انتخاب و مدیریت میشوند. سرمایهگذاران در ازای پرداخت وجه صاحب واحدهای صندوق میشوند. هر یک از این واحد ها چکیده ای از کل دارایی های صندوق است. افراد با مبالغ سرمایهگذاری اندک میتوانند با خرید واحد های صندوق، در ترکیبی از دارایی های مختلف سرمایهگذاری کنند.
صندوق ها انواع مختلفی دارند. در مقاله انواع صندوق های سرمایهگذاری به توضیح کامل درباره انواع صندوق ها پرداختهایم. در این مقاله میخواهیم به طور اختصاصی به موضوع صندوق های قابل معامله (ETF) بپردازیم. در ادامه ضمن تعریف صندوق های قابل معامله، از ویژگی های آن برای شما میگوییم و شما را برای انتخاب صندوق و سرمایهگذاری در آن راهنمایی میکنیم.
صندوق قابل معامله (ETF) چیست؟
EXCHANGE TRADED FUND یا همان ETF یکی از انواع صندوق های سرمایهگذاری است. صندوق قابل معامله متشکل از سهام و سایر اوراق، به عنوان دارایی های پایه است. همچنین مانند سهام در بورس داد و ستد میشود.
به بیان دیگر ETF ها سبدی متشکل از سهام متنوع هستند که خود به شکل تک سهم در بورس معامله میشوند. ساعات معامله آنها از 9 الی 12:30، روزهای شنبه تا چهارشنبه در بازار سهام است. در نتیجه علاوه بر تاثیر تغییر قیمت دارایی های پایه بر ارزش صندوق، تغییرات عرضه و تقاضا هم بر واحدهای صندوق تاثیرگذار است. همین امر باعث شده صندوق های قابل معامله نقدشوندگی بالایی داشته باشند و ارزش دارایی ها به صورت لحظه ای محاسبه شود، نه با تاخیر.
ETFها چه ویژگی هایی دارند؟
- ETF ها دوره زمانی مشخصی ندارند بلکه به صورت نامحدود فعالیت میکنند.
- ETF ها هیچ نرخ سود مشخص یا تضمین شده ای ندارند.
- به صاحبان واحد های این نوع از صندوق ها سود تقسیمی تعلق نمیگیرد. آنچه به دست میاد حاصل اختلاف قیمت خرید و فروش ETF ها است.
- از جهت ترکیب دارایی های ریسکی و بدون ریسک، این صندوق ها شامل انواع صندوق های سرمایهگذاری هستند. مثل صندوق درآمد ثابت قابل معامله، صندوق سهامی قابل معامله و صندوق مختلط قابل معامله
- اغلب ETF ها مانند صندوق های شاخصی عمده دارایی های خود را صرف سرمایهگذاری در یکی از شاخص های بازار بورس میکنند.
ETF ها با صندوق های مشترک سرمایهگذاری چه تفاوت هایی دارند؟
بین ETF ها و سایر صندوق های سرمایهگذاری تفاوت هایی وجود دارد. این تفاوت ها در مجموع باعث شده تا ابزارهای سرمایهگذاری متنوعتر شوند. سرمایهگذاران میتوانند با توجه به سلایق و منفعت خود، بین طیف وسیعی از ابزارها انتخاب کنند.
- اصلی ترین تفاوت ETF و سایر صندوق ها در شیوه معامله آن هاست. ETF ها همچون سهام و از طریق کارگزاری ها معامله میشوند. در حالیکه برای معامله دیگر صندوق ها باید به سراغ مراجع صندوق مورد نظر بروید.
- یکی از دیگر تفاوت های مهم، هزینه کمترETF ها نسبت به سایر صندوق هاست. در نتیجه ETF ها ارزانتر قیمت گذاری میشوند.
- تفاوت دیگر این است که صندوق های مشترک سرمایهگذاری مشمول مالیات هستند. اما طبق قانون صندوقهای ETF معاف از مالیات هستند.
- صندوقهای ETF ابزار نوینی هستند که از سال 1392 در ایران آغاز به کار کردند. در حالیکه صندوق های مشترک سرمایهگذاری از سال 1387 در ایران پا گرفتند و بالغ بر 10 سال سابقه فعالیت دارند.
- صندوق های سرمایهگذاری مشترک گردش مالی بیشتری نسبت به ETF ها دارند.
ETF ها چه مزایایی دارند؟
نقدشوندگی بالا
باتوجه به اینکه صندوق های قابل معامله پیوسته قیمتگذاری میشوند، ارزش خالص دارایی (NAV) این صندوق ها هر ۲ دقیقه یکبار بهروزرسانی میشود. در حالیکه برای خرید و فروش واحدهای سایر صندوق ها (غیرقابل معامله) باید تا روز بعد منتظر مشخص شدن قیمت واحدها بمانید. همچنین معامله این صندوق ها در بورس باعث شده تا مثل فروش سهام، ظرف کمتر از سه روز پول خود را در حساب شخصیتان داشته باشید. به علاوه، در صندوق های ETF مشکل بازخرید وجود ندارد و همین مسئله باعث میشود تا ETF ها از نقدشوندگی بالایی برخوردار باشند.
واحدهای صندوق های قابل معامله ارزان تر از صندوق های غیرقابل معامله ارزشگذاری شده
با معامله ETFها در بورس، بخشی از هزینه های معاملاتی از صندوق به کارگزاری منتقل میشود. در نتیجه صندوق های قابل معامله ارزانتر از صندوق های غیرقابل معامله قیمت گذاری شدهاند.
معافیت مالیاتی
خرید و فروش واحدهای صندوق های قابل معامله معاف از مالیات است. شما در هنگام معامله تنها کارمزد خرید و فروش میپردازید.
سرمایهگذاری با سرمایه کمتر
قیمت هر واحد صندوق های قابل معامله (ETF) ارزانتر است. این موضوع باعث میشود تا صاحبان سرمایه های اندک امکان سرمایهگذاری در این صندوق ها را داشته باشند.
شفافیت
تغییر مدام قیمت واحد ها نشان از تاثیرپذیری سریع و حساسیت آن ها دارد. این حساسیت در تغییر قیمت ها مشهود است.
سادگی و سهولت معامله
ETF ها روزانه و به صورت آنلاین از طریق سامانه کارگزاری منتخب شما معامله میشوند. در نتیجه معامله را برای شما راحتتر میکنند.
ETF ها چه معایبی دارند؟
معامله ETF ها در بورس برای سرمایهگذاران هیجانی که به پیروی از دیگران معامله میکنند خطرناک است. این دسته از سرمایهگذاران به محض اطلاع از تغییرات قیمت اقدام به معامله میکنند. این در صورتی است که همچین رفتاری را میان سرمایهگذاران صندوق های غیرقابل معامله نمیبینیم. چرا که آن ها با افق زمانی میان مدت و یا بلند مدت اقدام به سرمایهگذاری میکنند.
کارمزد کارگزاری ها
باتوجه به اینکه ETF ها مانند سهام در بورس معامله میشوند، برای معامله آن ها باید عضو کارگزاری باشید و کارمزد معاملاتی پرداخت کنید.
فاصله قیمت و NAV
Net Asset Value یا همان NAV به معنای ارزش خالص دارایی است. مقدار NAV برابر با حاصل اختلاف مجموع داراییها و بدهیهای صندوق تقسیم بر تعداد کل واحدهای سرمایهگذاری صندوق است. NAV آماری همان NAV ابطال صندوق است. یعنی شما واحد های صندوق را به قیمت NAV آن بفروش میرسانید.
به مبلغی که برای خرید واحدهای صندوق پرداخته میشود NAV صدور میگوییم. همچنین به مبلغی که سرمایهگذاردر ازای فروش هر واحد سرمایهگذار به دست میآورد، NAV ابطال گفته میشود. لازم است بدانید که NAV صدور از NAV ابطال اندکی بیشتر است. این اختلاف قیمت به دلیل محاسبه کارمزد و هزینه های صندوق است.
صندوق های ETF رکنی به عنوان بازارگردان دارند. بازارگردانی به معنای تنظیم عرضه و تقاضا و از بین بردن شکاف بین آن ها است. هدف بازارگردان ها از بین بردن صف های خرید و فروش و شفاف سازی بازار سرمایه است. حضور کارامد بازارگردان ها باعث میشود تا سرمایهگذاران نگران عدم نقدشوندگی سهام خود نباشند.
اما اگر بازارگردان ها به خوبی عمل نکنند، قیمت ابطال واحد های صندوق با NAV آن متفاوت خواهد بود. یعنی فروشنده نمیتواند واحد های صندوق را به ارزش واقعی آن یا همان NAV آن به فروش برساند. پس ناچار خواهد بود آن را به قیمتی کمتر از ارزش واقعی سهام بفروشد. در این صورت به فروشنده ریسک بالایی تحمیل خواهد شد. یا بالعکس. ممکن است صندوق به قیمتی بالاتر از ارزش واقعی خود معامله شود و خریدار متحمل ریسک باشد.
در زمان نگارش این مقاله صندوق دارایکم با اختلافی بیشتر از 5 هزار تومان از NAV ابطال خود معامله میشود. همانطور که در تصویر زیر از سایت tsetmc مشاهده میکنید.
برای کاهش خطرات اینچنینی پیشنهاد میکنیم پیش از معامله صندوق ها تفاوت قیمت معامله و NAV را در نظر بگیرید.
منظور از صندوق ETF دولتی چیست؟
طبق سیاست های دولت مبنی بر واگذاری سهام بخش های دولتی به مردم و گسترش خصوصی سازی، صندوق هایی متشکل از سهام بخش های دولتی به شکل صندوق های قابل معامله (ETF) به سرمایهگذاران ارائه میشود. به طور مثال صندوق واسطه گری مالی یکم یا همان دارا یکم در سال ۱۳۹۹ عرضه شد.این صندوق متشکل از سهام بانکهای ملت، تجارت، صادرات و شرکتهای بیمه البرز و بیمه اتکایی امین است.
از مزایای این صندوق ها تخفیفی است که در زمان پذیره نویسی به سرمایهگذاران ارائه میشود.
چگونه ETF بخریم؟
تا به این جا صندوق های قابل معامله را تعریف کردیم و از ویژگی آن ها گفتیم. اما چطور این صندوق ها را معامله کنیم؟
گام اول- انتخاب ETF
برای شناسایی ETF ها میتوانید به سایت سازمان بورس، بخش صندوقهای چشم بورس و سایت فیپیران مراجعه کنید. تا اطلاعات تمام صندوق های ETF از طریق این سایتها قابل مشاهده است. از جمله اطلاعات مربوط به بازدهی و عملکرد صندوق، تعداد واحدهای در اختیار سرمایهگذاران، مدیران صندوق، اساسنامه و امیدنامه صندوق
با بررسی عملکرد و بازده ای ETF ها میتوانید از کیفیت عملکرد آن ها مطلع شوید. ETF ها در ایران سابقه طولانی ندارند. اما همچنان میتوان گفت عملکرد گذشته یک صندوق معیار مناسبی برای ارزیابی اعتبار آن است.
گام دوم – مراجعه به کارگزاری
برای خرید و فروش سهام ETF باید عضو یک کارگزاری باشید. لذا باید فرایند سجام، احراز هویت و دریافت کد بورسی را طی کرده باشید. سپس از طریق کارگزاری میتوانید اقدام به معامله واحدهای ETF کنید.
البته برای معامله برخی از ETF ها از جمله ETF های دولتی صرفا نیازی به داشتن کد بورسی نیست. پذیره نویسی واحدهای ETF برای اشخاص فاقد کد بورسی، از طریق درگاههای غیرحضوری و یا حضوری بانکهای منتخب انجام میشود.
گام سوم- معامله از طریق سامانه کارگزاری
گفتیم که ETF ها مثل تک سهم در بورس معامله میشوند. لذا شما میتوانید از طریق سامانه کارگزاری خود سفارش خرید یا فروش واحد های ETF را ثبت کنید.
صندوق etf چیست؟
صندوقهای سرمایهگذاری با توجه به نحوه معامله در بازار به دو دسته صندوقهای قابل معامله در بورس یا etf و صندوقهای صدور و ابطالی تقسیم میشوند.
اختصاصی آگاه پرس- در ادامه سلسله یادداشتهای «سواد بورسی»، در این یادداشت به معرفی «صندوق etf» میپردازیم.
صندوق etf یا Exchange-traded fund صندوقی است که میتوان واحدهای آن را مانند سهام از طریق سامانه معاملاتی آنلاین خریداری کرد. برای خرید واحدهای این صندوقها، کافی است نماد معاملاتی صندوق موردنظر خود را در سامانه معاملاتی جستوجو کنید و در لحظه، خرید و فروش واحدهای این صندوقها را انجام دهید.
این در حالی است که خرید و فروش واحدهای صندوقهای صدور و ابطالی فرآیند کمی طولانیتری دارد و برای معامله این صندوقها باید از طریق سامانه اختصاصی صندوق یا مراجعه حضوری اقدام کرد.
نقدشوندگی بالا، برخورداری از سبد سهام، هزینه و کارمزد پایین، معافیت از مالیات و شفافیت از مهمترین مزایای استفاده از صندوقهای etf محسوب میشوند.
یکی از نکات مهم درباره صندوقهای etf، نحوه پرداخت سود آنها است. برخی از این صندوقها به مشتریان خود سود ثابت نقدی پرداخت میکنند اما در برخی دیگر، سود از اختلاف قیمت خرید و فروش واحدهای صندوق حاصل میشود.
گفتیم خرید و فروش واحدهای صندوقهای etf به راحتی و به صورت آنلاین قابل انجام است. برای شرکت در پذیرهنویسی این صندوقها نیز کافی است کد بورسی داشته باشید تا بتوانید در محدوده مشخصشده واحدهای این صندوقها را خریداری کنید.
نکته مهم دیگر درباره ساعت معاملات صندوق های etf است که از ۹ صبح آغاز میشود و تا ساعت ۱۵ادامه خواهد داشت.
کدام صندوق قابل معامله در بورس بهتر است؟
در ابتدا باید بگوییم که صندوقهای سرمایهگذاری از نظر ترکیب داراییها به صندوقهای درآمد ثابت، سهامی، مختلط و طلا تقسیم میشوند.
اینکه کدام صندوق etf در بورس بهتر است بستگی به استراتژی معاملاتی هر سرمایهگذار، میزان ریسکپذیری فرد و … دارد.
برای نمونه اگر فردی ریسکپذیری پایینی داشته باشد، صندوق etf درآمد ثابت گزینه مناسبتری برای او به نظر میرسد. اما برای فردی با ریسک پذیری بالا صندوقهای etf سهامی گزینه بهتری محسوب میشوند. اگر هم کسی به دنبال این است که بدون دردسرهای خرید و فروش فیزیکی، در بازار طلا سرمایهگذاری کند، صندوق etf مبتنی بر طلا برای او گزینه مناسبی خواهد بود.
در مجموع میزان ریسکپذیری، استراتژی مالی و زمانی سهامدار، سابقه صندوق، کارنامه مدیران صندوق، وضعیت بازار و اوضاع اقتصادی کشور مهمترین آیتمها در انتخاب بهترین صندوق etf به شمار میروند.
کارگزاری آگاه بیش از ۱۳ سال است که به ارائه خدمات مدیریت دارایی به سرمایهگذاران بورس میپردازد و صندوقهای etf مختلفی را مدیریت میکند. از جمله این صندوقها میتوان به دو صندوق درآمد ثابت یاقوت و همای، صندوق سهامی آگاس و صندوق طلای زرین اشاره کرد.
صندوق همای آگاه که با نماد «همای» در بورس معامله میشود، به مشتریان خود سود ثابت نقدی پرداخت میکند. صندوق سهامی «آگاس» نیز صندوق ۵ ستاره بازار سرمایه است که به خاطر بازدهی و عملکرد خود در این بازار محبوبیت بسیار زیادی دارد. واحدهای صندوق طلای زرین نیز با نماد «مثقال» در بورس خرید و فروش میشود.
دیدگاه شما