NFT توکنی است که مالکیت انحصاری یک دارایی خارج از زنجیره را نشان میدهد که میتواند به صورت دیجیتال یا واقعی باشد. بنابراین، یک NFT ممکن است هر چیزی که دارای توکن درون شبکهای است، باشد. مانند آدامس جویدن، کاغذ مچاله شده یا عکسی از حیوان خانگی خود.
NFT چیست؟ آشنایی با دنیای محبوب محتوای انحصاری!
NFT ها بسیار در معرض استفاده عموم قرار گرفتهاند. از علاقه مندان به ارزهای دیجیتال چرا دنیای امروز به NFT احتیاج دارد؟ در رسانه های اجتماعی گرفته تا سلبریتی هایی مثل اسنوپ داگ، در مورد NFT ها یا توکن های غیرقابل مثلی صحبت می کنند.
مجموعه های هنری دیجیتال ان اف تی مثل Bored Ape Yacht Club و CryptoPunks میلیون ها دلار فروخته اند. این در حالی است که بازار ارزهای دیجیتال با فروش های سنگینی مواجه شده است. اما در سایت مطرح خرید و فروش NFT یعنی Opensea بیش از ۱ میلیون کاربر درحال خرید و فروش این توکن های غیر مثلی هستند.
NFT چیست؟
هر NFT دارای یک آدرس منحصر به فرد است که در بلاکچین وجود دارد، یک دفتر کل یا پایگاه داده که تراکنش ها را ثبت میکند. اگر یک NFT از تصویر Bored Ape یا یک کلیپ ویدیویی را خریداری کنید، هر کدام یک کد منحصر به فرد را دارند که نشان میدهد، این ان اف تی متعلق به شماست.
شما به NFT خود از طریق یک کلید خصوصی که به بلاکچین متصل میشود و اثبات مالکیت را نشان میدهد، دسترسی پیدا میکنید.
NFT مخفف چیست؟
توکن غیر قابل مثلی یا NFT یک قرارداد دیجیتالی است که نشان دهنده مالکیت رسانه های دیجیتالی مانند هنر، موسیقی، ویدئو، نوشته، میم و حتی اشیاء دنیای واقعی مانند کفش های کتانی و املاک و مستغلات است. Non-fungible در لغت به معنای منحصر به فرد است.
اسکناس دلار قابل مثلی است؛ زیرا اگر اسکناس دلاری را با اسکناس دلاری دیگر مبادله کنید، در نهایت همان پول را خواهید داشت. اما در ان اف تی این منحصر به فرد بودن است که آن را از سایر دارایی ها متمایز میکند.
آیا NFTها قابل کپی کردن هستند؟
اما سوالی که ذهن مخاطب با آن درگیر میشود، این است که آیا مردم نمیتوانند، تصاویر میمون های Bored Apes را به صورت آنلاین مرور کنند و آنها را در تلفن یا رایانه خود ذخیره کنند؟ بله، میتوان آن ها را ذخیره کرد.
این یکی از دلایلی است که منتقدان ان اف تی آن را چیزی بیش از یک حقه دیجیتال نمی نامند. اما برای شخصی که در بلاکچین مالک این دارایی است، این NFT ارزش پولی زیادی دارد. در واقع، مجموعه ای از ۱۰۱ NFT از Bored Ape Yacht Club به قیمت بیش از ۲۴ میلیون دلار در سال ۲۰۲۱ فروخته شد.
چگونه NFTها را معامله کنیم؟
NFT ها بر روی بلاکچین قرار میگیرند. اما بیشتر ان اف تی ها با اتر (Ethereum) معامله میشوند و در بلاکچین اتریوم وجود دارند. شما میتوانید NFT ها را از طریق بازارهای آنلاین مانند: OpenSea، Rarible و Nifty Gateway خریداری کنید.
اما ابتدا به یک کیف پول رمزنگاری شده نیاز دارید که به شما این امکان را میدهد که انواع مختلف ارزهای دیجیتال مورد استفاده برای خرید ان اف تی را ذخیره کنید. شما میتوانید، ارزهای رمزنگاری شده را از طریق صرافی های بزرگ مانند: Binance و Coinbase یا از طریق برنامه های سرمایه گذاری مانند: Robinhood، SoFi و Webull خریداری کنید.
چه فاکتور هایی NFT ها را ارزشمند میکند؟
مانند تمام داراییها و بازارهای اقتصادی، عرضه و تقاضا محرکهای اصلی بازار NFT برای قیمت هستند. به دلیل ماهیت کمیاب NFT ها و تقاضای زیاد گیمرها، کلکسیونرها و سرمایه گذاران، مردم اغلب آمادهاند تا پول زیادی برای آنها بپردازند. برخی از ان اف تی ها نیز این پتانسیل را دارند که صاحبان خود را به درآمد زیادی برسانند. برای تعیین این که چه چیزی یک ان اف تی را ارزشمند میکند، چهار جنبه کلیدی وجود دارد:
- ارزش اساسی (ارزش ایده خالق اثر)
- ارزش بالقوه (ارزش آینده، هنرمندان و خالقان جدید و آینده، افراد مشهور)
- درک خریدار (ارزش آن برای شما چیست؟)
- ارزش بازار (قطعات دیگر از همان سازنده برای چی تقاضا دارند؟)
تفاوت NFT با ارز دیجیتال چیست؟
NFT ها با ارزهای دیجیتال در تضاد هستند؛ زیرا آنها قابل مثلی هستند و توکن های قابل مثلی به واحد های کوچکتر تقسیم میشوند. برای مثال، میتوانید، بیت کوین ها را به ساتوشی تقسیم کنید. اما ان اف تی ها را نمیتوان مانند بیت کوین به واحد های کوچکتر تقسیم کرد. یک داده منحصر به فرد وجود دارد که معمولاً کمیاب و محدود است.
چرا NFTها دارای اهمیت هستند؟
توکن های غیر قابل مثلی به دلیل انقلابی که در فضای بازی ها و کلکسیونها ایجاد کردهاند؛ میان کاربران و شرکت های رمزارز محبوبیت زیادی پیدا کردهاند.
از ژوئن ۲۰۱۷ در مجموع ۲۵ میلیارد دلار برای NFTها هزینه شده است. NFTها فرصتی را برای گیمرها و کلکسیونرها، فراهم میکند تا به مالکان تغییرناپذیر آیتم های درون بازی و سایر دارایی های منحصر به فرد تبدیل شوند. آنها همچنین میتوانند اقلام چرا دنیای امروز به NFT احتیاج دارد؟ چرا دنیای امروز به NFT احتیاج دارد؟ دیجیتالی فردی را که در طول بازی به دست می آورند؛ مانند: لباس ها، آواتارها و ارز درون بازی در بازار ثانویه بفروشند.
برای هنرمندان، فروش آثار هنری به شکل دیجیتال به طور مستقیم و بدون واسطه یکی از مزایا و اهمیت های ویژه ان اف تی است که حد و مرزهای جغرافیایی را از بین برده و اجازه کسب درآمد را به هنرمندان میدهد.
حق امتیازها میتوانند در آثار هنری دیجیتال برنامه ریزی شوند، به طوری که تا خالق اثر هنری هر بار که اثری را به صاحب جدید فروخت؛ درصدی از سود فروش را دریافت کند.
گرانترین NFTها کدامند؟
۱- The Merge
The Merge یک اثر هنری دیجیتال است که توسط یک هنرمند دیجیتال ناشناس به نام PAK ساخته شده است. در ۶ دسامبر ۲۰۲۱ به قیمت ۹۱.۸ میلیون دلار در بازار غیرمتمرکز NFT Nifty Gateway فروخته شد.
با این حال، این قطعه به ۳۱۲۶۸۶ قطعه تقسیم شد و بین ۲۸۹۸۳ خریدار توزیع شد. نکته جالب اینجاست که The Merge یک اثر هنری منفرد بود که از مجموعه ای از «تودهها» تشکیل شده بود که کاربران می توانستند آن را بخرند. تا پایان فروش آثار The Merge، در مجموع ۹۱.۸ میلیون دلار خرج شد که آن را به گران ترین ان اف تی فروخته شده تا به امروز تبدیل کرد.
۲- Everydays: The First 5000 Days
Everydays: The First 5000 Days یک اثر هنری ان اف تی است که توسط Michael Winkelmann، هنرمند دیجیتال معروف به Beeple ساخته شده است. این اثر هنری در حراج کریستیز با پیشنهاد اولیه تقریباً ۱۰۰ دلار توسط مشتریان سنتی به حراج گذاشته شد.
اما پیشنهاد های بزرگتر توسط علاقه مندان به ارزهای دیجیتال ارائه شد. Beeple با فروش شش رقمی مانند Crossroads در جامعه هنری رمزنگاری مشهور بود؛ بنابراین در فوریه ۲۰۲۱ تنها یک ساعت طول کشید تا این قطعه به بیش از ۱ میلیون دلار برسد.
۳- Beeple, Human One
“انسان یک مجسمه پویا و حیات زا است” عنوان سومین ان اف تی گران در جهان است که توسط Beeple ساخته شده است. این NFT شامل یک فضانورد است که در محیط های متحرک سرگردان است و بسته به هنرمند میتواند تغییر کند. این مفهوم سرمایهگذاران بسیاری را در حراج کریستیز جذب کرد.
انواع NFTها
در این جا به چند نوع مختلف از NFTها اشاره میکنیم:
هنرهای دیجیتال
هنر دیجیتال یکی از محبوب ترین اشکال ان اف تی است. طبق اعلام شرکت داده بلاکچین Chainalysis، تا پایان سال ۲۰۲۱، ارزش بازار ان اف تی هنر دیجیتال به ۴۱ میلیارد دلار رسید. این با بازار هنرهای زیبای معمولی قابل مقایسه است که در آن زمان ۵۰ میلیارد دلار ارزش داشت.
گیفها
برای کسانی که نمیدانند، GIFها تصاویر متحرکی هستند که از طریق تلفن همراه و اینترنت به اشتراک گذاشته میشوند. احتمالا قبلا از اینها استفاده کردهاید. آنها به صورت آنلاین رایگان هستند.
اما این باعث نشد که یک کلکسیونر ۶۹۰۰۰۰۰ دلار از ان اف تی GIF محبوب Nyan Cat کم کند. این GIF دارای یک گربه پرنده با یک پاپ تارت به عنوان بدن خود است.
کلیپ و ویدیوهای
ویدیوهای NFT بسیار محبوب هستند. هر چیزی از یک کلیپ کوتاه YouTube گرفته تا صحنه گل یک مسابقه فوتبال را میتوان ان اف تی قرار داد. مانند هر ان اف تی، این ویدیوها حاوی کدهای شناسایی منحصر به فردی هستند که در زنجیره های بلوکی وجود دارند و مالکان آن را تأیید می کنند.
به نظر چیز مهمی نیست؛ هر کسی میتواند یک ویدیوی YouTube را به صورت رایگان تماشا کند. اما NFT های یوتیوب صدها هزار دلار فروختهاند. به عنوان مثال: ویدیوی وایرال YouTube در سال ۲۰۰۷ “چارلی انگشت من را گاز گرفت” به قیمت ۷۶۰۹۹۹ دلار در سال ۲۰۲۱ فروخته شد.
بازیهای ویدیویی
در سال ۲۰۲۱ بازی آنلاین CryptoKitties در بین علاقه مندان به ارزهای دیجیتال محبوبیت زیادی پیدا کرد. این بازی به بازیکنان اجازه میدهد تا NFT های منحصر به فرد، بچه گربه های دیجیتال را بخرند، بفروشند و پرورش دهند.
برای نوزادان دهه ۹۰، این خاطراتی از Pokemon، Tamagochi و GigaPets را تداعی کند. امروزه میتوانید NFT های مرتبط با آیتمهای بازی، مانند یک لباس انحصاری برای یک شخصیت را خریداری کنید. با این حال، NFT ها بحث هایی را در میان جامعه بازی ایجاد کردهاند. بسیاری از گیمرها آن را به عنوان یک طرح پول ساز میبینند تا راهی برای بهبود تجربه بازی.
آیا NFT ها سرمایه گذاری خوبی هستند؟
برخی از کارشناسان معتقدند NFT ها سرمایه گذاری خوبی نیستند. جیمز وانگ، رئیس توکن ها در Amun (صادرکننده ارزهای دیجیتال) درباره NFT ها هشدار میدهد: “آن را به عنوان یک سرمایه گذاری تلقی نکنید. آن را به عنوان یک حدس و گمان تلقی کنید. روی یک ان اف تی یا مجموعه معامله نکنید. پروژههای مختلف را دنبال کنید تا فرصتی برای یادگیری و تکرار داشته باشید.”
در ادامه با خطرات، نوسانات و کلاهبرداریها در حوزه ان اف تی بیشتر آشنا می شویم:
خطرات NFT
NFTها از نظر فنی یک کلاس دارایی نیستند. آنها نوعی از فناوری بلاکچین هستند که نشان دهنده مالکیت چیزی مانند یک تصویر، یک ویدیو یا چرا دنیای امروز به NFT احتیاج دارد؟ لباس است. به خود ان اف تی به عنوان یک سند مالکیت دیجیتالی فکر کنید که اعلام میکند، شما مالک آن میمون کارتونی هستید. بنابراین شما واقعا باید ارزش آن چه ان اف تی به آن گره خورده است را درک کنید.
به عنوان مثال، مجموعه ای از آواتارها مانند Bored Ape Yacht Club میتوانند، با مبلغ زیادی به فروش برسند. امروزه این مجموعهها محبوب هستند؛ اما اگر شوق ان اف تی از بین برود و مردم به سمت چیز بزرگ بعدی بروند چه میشود؟ پر بازدیدترین مجموعههای امروز را از بین میبرد و ممکن است، شما با چیزی بی ارزش مواجه شوید.
نوسانات NFT
فضای ان اف تی فضایی بسیار پر نوسان است؛ شبیه به فضای رمزنگاری و هر چیزی که شامل ابعاد متاورس و وب ۳ میباشد. سینا استاوی، یک سرمایه گذار برجسته ارزهای دیجیتال، یک NFT از اولین توییت جک دورسی، یکی از بنیان گذاران توییتر را به قیمت ۲.۹ میلیون دلار در مارس ۲۰۲۱ خریداری کرد. در آوریل ۲۰۲۲، او آن را به حراج گذاشت و بالاترین پیشنهادی که داشت، پیشنهادی حدود ۱۴۰۰۰ دلار بود.
پت وایت، یکی از بنیان گذاران و مدیرعامل Bitwave، میگوید: «NFTها ذاتا داراییهای سوداگرانه و بسیار فرار هستند که خطرناک هستند. گاهی اوقات همه چیز خوب است، مانند زمانی که با قیمت ۷۶۰۰ دلار ان اف تی ای را خریداری کردهاید، یک شبه صد برابر رشد میکند.
گاهی اوقات بد است، مانند زمانی که ان اف تی که به قیمت ۲.۹ میلیون دلار خریداری کردید، نمیتواند پیشنهادی بیش از ۱۴۰۰۰ دلار دریافت کند.
کلاهبرداری NFT
مانند هر بازار مالی دیگر، NFTها از کلاهبرداری هایی مانند عملیات فیشینگ مصون نیستند. این موارد شامل فریب دادن افراد توسط هکرها میشود تا کلیدهای کیف پول رمزنگاری یا عبارات اولیه خود را واگذار کنند. سپس از این اطلاعات برای سرقت چرا دنیای امروز به NFT احتیاج دارد؟ محتوای کیف پول از جمله ان اف تی استفاده می کنند.
در فوریه ۲۰۲۲، هکرها یک طرح فیشینگ راه اندازی کردند و بیش از ۱.۷ میلیون دلار ان اف تی از کاربران در OpenSea، یکی از بزرگترین بازارهای ان اف تی، به سرقت بردند.
اوایل همان سال، تاد کرامر، مجموعه دار و گالریست نیویورکی، ادعا کرد که هکرها بیش از ۲ میلیون دلار از NFT های او را دزدیدهاند. کلاهبرداری های پرمخاطب مانند این ها از نظر تئوری میتوانند به از بین بردن هیاهوی پشت ان اف تی و در نتیجه ارزش آنها کمک کنند.
طبق گزارش سایت داده NonFungible، در واقع، میانگین روزانه فروش ان اف تی در هفته دوم می ۲۰۲۲ نسبت به بالاترین میزان در سپتامبر ۹۲ درصد کاهش یافت.
در هر صورت، باید NFT هایی را که خریداری میکنید، به دقت بررسی کنید. در مورد افراد و شرکت هایی که NFT ها را میفروشند، تحقیق کنید تا مطمئن شوید که قانونی و تأیید شدهاند.
جمع بندی
سرمایه گذاری در NFT ها یکی از پر ریسکترین و خطرناکترین نوع سرمایه گذاری هستند. این که برای مدت طولانی بر روی یک توکن غیرمثلی NFT سرمایه گذاری کنید، یک اشتباه بزرگ است. اما صرف نظر از اینکه چه اتفاقی برای این بازار می افتد، فناوری پشت آن باقی خواهد ماند.
از نظر امنیتی، از کیف پولهای سخت افزاری رمزنگاری یا «کیف پولهای سرد» به جای کیف پول های دیجیتال استفاده کنید و هرگز کلید بازیابی خود را در اختیار کسی قرار ندهید.
اگر کلید بازیابی شما گم یا دزدیده شود، اساسا ان اف تی خود را برای همیشه از دست میدهید و هیچ نهاد نظارتی مسئول کمک به شما برای بازگرداندن آن نیست.
سوالات متداول
تفاوت بین ان اف تی و متاورس چیست؟
بازی برای کسب درآمد در متاورس امکان کسب درآمد واقعی و ان اف تی را فراهم میکند. تنها راه ایجاد مالکیت و انتقال بازی ها در متاورس از طریق NFT است. ان اف تی ها همچنین میتوانند به عنوان بلیط نمایش های انحصاری، کنفرانسها و سایر رویدادهای مجازی در متاورس استفاده شوند.
آیا ان اف تی میتواند چندین بار فروخته شود؟
شما میتوانید یک فایل دیجیتال را هر چند بار که بخواهید کپی کنید، از جمله هنری که با ان اف تی همراه است. اما ان اف تی ها به گونه ای طراحی شده اند که چیزی را به شما بدهند که قابل کپی کردن نیست: مالکیت اثر (اگرچه هنرمند همچنان می تواند حق چاپ و حقوق بازتولید را حفظ کند، درست مانند آثار هنری فیزیکی).
آیا دو ان اف تی میتوانند تصویر یکسانی داشته باشند؟
بله، هنرمندان میتوانند به تعداد دلخواه ان اف تی برای همان اثر هنری مینت کنند. البته، اغلب معمولاً این کار را انجام نمیدهند تا اثر هنری دیجیتال کمیاب بماند و رقابت برای مالکیت تضمین شود. با این حال، هنرمندان گاهی اوقات نسخه های محدودی را منتشر می کنند، مانند ۱۰ ان اف تی از همان اثر هنری یا آنچه به عنوان نسخه باز شناخته میشود.
چند نسخه از NFT باید تهیه کنم؟
اکثر پلتفرمها به شما امکان میدهند، تعداد نامحدودی NFT ایجاد کنید. با این حال، باید فکر کنید که چند نسخه از همان NFT را میخواهید منتشر کنید. شما فقط یک نسخه از NFT را صادر میکنید که ارزش آن را بیشتر میکند.
آیا فروش NFT سودآور است؟
توکنهای غیرقابل تعویض یا NFT در حال تبدیل شدن به برخی از سودآورترین آزمایشهای مبتنی بر بلاکچین در تاریخ هستند.
بهترین هنرمند NFT کیست؟
بیپل. مایک وینکلمن، هنرمندی به نام بیپل، پس از یک حراج تاریخی با خانه حراج کریستیز، برای مدت طولانی در صدر فهرست پرفروشترین هنرمندان NFT قرار گرفت.
خرید و فروش NFT چگونه است؟ راهنمای سرمایه گذاری در بازار NFT
این روزها بازار NFT آنقدر جذاب و گرم شده است که حرارت آن را در کیلومترها آنطرفتر و بین علاقهمندان به دنیای کریپتوکارنسی در سرتاسر جهان میتوان احساس کرد. خرید و فروش توکن NFT که حالا به یکی از معاملات سودآور برای بسیاری از افراد تبدیل شده، مکانیزم خاص خودش را دارد. برای فعالیت در فضای آن باید از مراحل مختلفی عبور کرد.
این که توکنهای ان اف تی آنقدر جذاب و کاربردی شدهاند که سلبریتیها هم از خیر آن نمیگذرند، بحثی است که نمیتوان به همین راحتیها از آن عبور کرد. اما اگر خودمان بخواهیم وارد این بازار شویم، چه اقداماتی را باید در پیش بگیریم؟
آیا سرمایهگذاری در بازار NFT سودآور است؟ آیا میتوان به این بازار با رویکرد سرمایهگذاری بلندمدت نگاه کرد؟ معاملهگری با NFT چه مراحلی دارد و چگونه میتوان NFT خرید؟ پاسخ تمامی این سوالات و پرداختن به موضوعات تخصصی در مورد ان اف تیها را فقط در همین مقاله جستوجو کنید.
NFT چیست و چرا نمیتوان آن را معاوضه کرد؟
برای اطلاع بیشتر در مورد توکن NFT باید در ابتدا بدانید که این توکنها چه چیزهایی هستند و چرا نمیتوان آنها را با چیزی عوض کرد. NFT، توکن غیر قابل تعویض یا توکن غیرمثلی، نوعی از انواع داراییهای دیجیتال و غیر ملموس میشوند اطلاق میشوند. هدف آنها رمزنگاری داراییهای واقعی و تبدیل کردنشان به یک دارایی غیر قابل تعویض است. به عبارت سادهتر، وقتی که شما یک دارایی ملموس (مثل یک تابلوی نقاشی) را به یک توکن غیر مثلی تبدیل میکنید، عملاً آن را به دارایی دیجیتال تبدیل کردهاید که هرگز نمیتوان آن را حذف کرد یا به آن آسیب زد. ضمنا این داراییهای دیجیتال برای همیشه ثابت هستند و آنها را نمیتوان با دارایی دیجیتال دیگری تعویض کرد.
در حال حاضر، خرید و فروش NFT بیشتر در حوزههای هنری جریان دارد و هر از گاهی میبینیم، میشونیم یا میخوانیم که هنرمندان معروف برای فروش آثار خود، به سراغ این توکنها رفتهاند. سرمایهگذاری روی توکن غیر مثلی معمولاً از طریق تبدیل کردن اشیای واقعی یا آثار دیجیتالی مثل موسیقی، انواع هنرهای تجسمی، زمینهای مجازی، کلکسیونهای یک بازی کامپیوتری و سایر چیزهای مشابه صورت میگیرد.
یکی از دلایلی که باعث شده است، انافتیها بسیار ارزشمند شوند، این است که تعداد آنها محدود است. این محدودیت در تعداد، به بالا رفتن ارزش آنها منجر میشود.
البته ناگفته نماند که شهرت کسی که در معامله NFT وارد میشود هم برای افزایش قیمت آن مهم است. برای مثال، همین چند وقت پیش، لیونل مسی، توکنهای غیرقابل تعویض خودش را برای فروش گذاشته بود. سرمایهگذاری در بازار این توکن برای شخصی مثل مسی، مثل یک معامله کاملاً سودآور میماند که هیچ ضرری در آن وجود ندارد و میتوان به چشم یک سرمایهگذاری کوتاهمدت به آن نگاه کرد. از همین بابت هم است که قیمت توکنهایی که از جانب اشخاص معروف ارائه میشود، گاهی بسیار نجومی است. نکته جالب دیگری که در مورد این داراییها وجود دارد، این است که نمیتوان آنها را کپی کرد. همچنین، قابلیت احراز هویت آنها همیشه در دسترس است و میتوان NFTها را به عنوان قویترین مدرک برای تعیین مالکیت یک شخص بر آثار هنری ارائه کرد.
چرا کاربران NFT میخرند؟
چراییِ چرا دنیای امروز به NFT احتیاج دارد؟ حضور مردم در بازار کریپتوکارنسی و خرید و فروش NFT بسیار واضح است. کاربران و معاملهگران نمیخواهند از معاملات ترند شده یا محبوب حال حاضر عقب بمانند. آنها تمایل دارند که در سرمایهگذاریهای کوتاهمدت و سودآور شرکت داشته باشند. خرید و فروش این توکنها دقیقاً همان اهدافی را که این معاملهگران و البته عموم مردم دنبال میکنند را فراهم میکند.
البته فراموش نکنید که این شکل جدید از سرمایهگذاریها بیشتر جنبه سوداگرانه دارد و اغلب کاربران خیلی بیثبات در این بازار فعالیت میکنند. شاید از همان موقعی که بازار توکن غیرقابل تعویض در سال ۲۰۲۱ مشهور شد و به قول خودمان حسابی گُر گرفت، تا همین حالا بسیاری از کاربران به معامله در آن مشغول شدهاند، اما اکثر آنها به سودآوری نرسیده است.
وقتی که به پرفروش ترین NFTها نگاهی میاندازیم، درک میکنیم که خرید و فروش آنها دلایل مختلفی دارد. کاربران با انگیزههای متفاوت و مختلف به سراغ این بازار میروند. بسیاری از سرمایهگذاران هم روی این توکنها حساب ویژهای باز کردهاند. با توجه به این که دنیای متاورس هم در حال پیشروی است، میخواهند همگام با این دنیای مجازی، به معامله در بازار توکن غیر مثلی هم بپردازند. این که چگونه میتوان پروژههای مطرح بر بستر NFT را شناخت، بحث مفصل دیگری است که در حال حاضر به آن نخواهیم پرداخت. اما مسئله اصلی هنوز بر سر جای خود ایستاده است؛ این که چگونه NFT بخریم و نحوه فروش NFT از چه طریقی صورت میگیرد؟ با ما همراه باشید تا در ادامه به این مسائل هم بپردازیم.
مروری کوتاه بر بازارهای خرید و فروش توکن غیرقابل تعویض
حالا که با چراییِ خرید یا فروش این توکنها توسط کاربران در بازارهای مختلف آشنا شدهاید و میدانید که این اصطلاح به چه چیز یا چیزهایی اطلاق میشود، لازم است که وارد بحثی شیرین و وسوسهکننده بشوید. پیش از این که بهترین سایت های خرید و فروش NFT را مورد بررسی قرار دهیم، بهتر است که از خود سوال کنید، هدف شما از ایجاد NFT چیست؟ آیا شما یک هنرمند هستید و قصد دارید که آثار خود را از این طریق به فروش برسانید؟ آیا ایدههای بهتری نسبت به سایر کاربران دنیای ارزهای دیجیتال دارید و میخواهید آنها را عملی کنید؟ هدف خود را تعیین کنید تا به بهترین شکل ممکن و در سریعترین زمان به سودآوری دست یابید.
دلایل شما برای فعالیت در بازار این توکنها هر چیزی که باشد، باید با پلتفرمهای تخصصی این دنیا آشنا شوید. از معروفترین بازارهای NFT که در حال حاضر از کاربران بسیاری استقبال میکنند، میتوان به opensea، rarible و mintable اشاره کرد. پلتفرمی که ما در ادامه آموزش ساخت NFT در پیش گرفتهایم، opensea نام دارد. البته ما قصد داریم تا در ادامه این مقاله، فرایند خرید و فروش توکن غیر قابل تعویض را به صورت تخصصی، شبیهسازی کنیم تا دست شما هم برای معامله در این بازار محبوب بازتر باشد.
آموزش خرید NFT در بازار OpenSea
برای شروع مراحل خرید در پلتفرم مشهور و معتبر Opensea لازم است که کیف پول دیجیتالی خود را انتخاب و آن را به شبکه بلاک چین اتریوم منتقل کنید. جهت معامله توکن ان اف تی در پلتفرم OpenSea نیاز است که ارز دیجیتال اتر (Ether) را به اندازه کافی در کیف پول دیجیتالی (Wallet) خود داشته باشید. برای مثال، شما میتوانید از کیف پول Metamask برای این کار استفاده کنید. در ادامه، مراحل زیر را به درستی پشت سر بگذارید.
مرحله اول: کیف پول را متصل کنید
پیش از خرید و فروش NFT باید از اتصال کیف پول خود به پلتفرم OpenSea مطمئن باشید. پس از اتصال کیف پول به پلتفرم مورد نظرتان، در سایت OpenSea روی حساب کاربری یا پروفایل خود کلیک کنید تا Metamsk به عنوان کیف پول دیجیتالیتان انتخاب شود. تمامی مجوزهای لازم برای استفاده از کیف پول را به پلتفرم OpenSea بدهید تا تمامی مجموعههای NFT برای معامله در اختیار شما قرار بگیرند.
مرحله دوم: به بازار NFT سر بزنید
بدیهی است که برای خرید و فروش NFT، باید در قیمت Search پلتفرم مورد نظرتان، مجموعههای مختلف این توکن را جستوجو کنید تا به داراییهای دیجیتال موجود دستیابی داشته باشید. در ادامه، اگر از توکن یا کلکسیون خاصی خوشتان آمده است و میخواهید آن را خریداری کنید، باید پیشنهاد خود را برای خرید اثری هنری مورد نظرتان ارائه دهید. معمولاً پیشنهاد جدید باید بیش از ۵ درصد بیشتر از پیشنهاد قبلی باشد تا توکن انافتی مورد نظر به فروش برسد.
مرحله سوم: تکمیل خرید NFT
برای تکمیل خرید و فروش NFT باید از مراحل Confirm Checkout مطمئن شوید. اگر توکن مورد نظرتان را انتخاب کردید، روی گزینه Buy Now کلیک کنید و تمامی جزئیات مربوط به آن که شامل عنوان، مجموعههای مربوط و غیره میشوند را مورد ارزیابی قرار دهید.
نحوه فروش NFT
تمامی مراحلی که برای خرید توکن غیرقابل تعویض به سادگی صورت گرفتند، برای فروش آنها هم مورد استفاده قرار خواهند گرفت. برای شروع، کافی است که نوع اثر یا دارایی واقعی را که میخواهید به توکن تبدیل کنید، انتخاب کنید. سپس آن را در قالبهایی مثل mp3.، jpg.، GIF و غیره در دست داشته باشید. حالا تمامی مراحل زیر را موبهمو انجام دهید تا فروش توکن غیرقابل تعویض را به سرعت پشت سر بگذارید.
مرحله اول: انتخاب و ارائه NFT
برای شروع، وارد مجموعه مورد نظرتان بشوید و توکن خود را انتخاب کنید. در قسمت بالا و سمت راست صفحهای که پیش روی شماست، گزینهای با عنوان فروش یا SELL مشاهده میشود، روی آن راست کلیک کنید تا به صفحه جدیدی وارد شوید.
مرحله دوم: حراج کردن NFT
برای خرید و فروش این توکنها به صورت حرفهای باید حراج کردن را به خوبی بلد باشید. برای فروش توکن خود یا باید آن را به قیمتی ثابت و یا در یک حراجی به بالاترین قیمت بفروشید. البته فراموش نکنید که هر پلتفرمی میتواند کارمزد خود را به اندازهای که تعیین کرده است، بردارد. برای مثال، پلتفرمی که ما مد نظر داریم (OpenSea) حدود ۲.۵ درصد چرا دنیای امروز به NFT احتیاج دارد؟ از هر فروش را برای خود برمیدارد. در ادامه روی توکن مد نظرتان کلیک کنید تا به بخش Details وارد شوید.
مرحله سوم: آدرس دادن
روی گزینه Contract Address کلیک کنید تا به صفحه Etherscan برسید. در این صفحه، آدرس را کپی کنید و به بخشی که مربوط به کیف پولتان مربوط میشود، برگردید. در صفحه مربوط به کیف پول، روی گزینه Import Tokens کلیک و گزینه Custom Token را انتخاب کنید. حالا باید آدرسی که از صفحه Etherscan کپی کرده بودید را در همین قیمت Paste کنید.
خرید و فروش توکن غیر مثلی، تجربهای هیجانانگیز در دنیای امروز
داستان خرید و فروش توکنهای غیرقابل تعویض در حال حاضر به یکی از ترندهای دنیای معاملات دیجیتالی تبدیل شده است و محبوبیت آن دائماً در حال افزایش است. برخلاف تصورات بعضی از کاربران، معامله این توکنها آنقدرها هم سخت و دشوار نیست و میتوان با در دست داشتن اطلاعات لازم در این بازار به خوبی فعالیت کرد. این مقاله هم دقیقاً به همین منظور آماده و تولید شده است تا شما بتوانید از طریق آموزشهای تصویری و سادهای که در اختیار شما قرار گرفته است، توکن مورد نظرتان را بخرید یا بفروشید.
سوالات متداول
بله شما میتوانید در پلتفرمهای مورد نظرتان، مقدار کارمزد برای خرید NFT را کاهش یا افزایش دهید. برای مثال اگر میخواهید در پلتفرم OpenSea، NFT بخرید، میتوانید کارمزد خود را کاهش دهید.
نوع ارز دیجیتال مورد استفاده برای خرید NFT به پلتفرمی که انتخاب میکنید، بستگی دارد. برای مثال، ارز دیجیتال مورد نیاز OpenSea به دلیل قرارگیری آن بر اتریوم، اتر (Ether) است.
نه به صورت کامل؛ شما با خرید NFT میتوانید دارایی دیجیتال آن را پیش خود داشته باشید و آن را به افراد دیگر هم بفروشید، اما پس از هربار فروش مجدد، مقداری از مبلغ فروش به حساب دارنده اصلی یا کسی که NFT را خلق کرده است، میرود.
NFT چیست و چرا بعضی از آنها میلیونها دلار می ارزد؟
کلویی چشم پهلو دختر جوانی بود که عکس دوران کودکی اش با حالت خاصی که انگار از چیزی خوشش نیامده در فضای اینترنت هزاران بار بازنشر پیدا کرد. او تصویر اصلی را در یک حراجی به قیمت هزاران دلار فروخت.
این را شاید بتوان به عنوان یک NFT یا توکن غیر قابل معاوضه در نظر گرفت. یک عکس خاص که گرچه هزاران کپی از آن وجود دارد اما نمونه ی اصلی آن فقط یکی و بسیار خاص و از آن مهمتر مالکیت معنوی آن در اختیار فقط یک نفر است. در دنیای دیجیتال نام این نوع مالکیت را NFT گذاشته اند.
زمانی بیتکوین به عنوان راهکار دیجیتالی برای مشکلات ارزهای فیزیکی مورد استقبال قرار گرفت و حالا NFT ها به عنوان راهکار دیجیتالی برای نقل و انتقال کالاهای کلکسیونی دیجیتال معرفی می شوند، گرچه همیشه شکاکانی هستند که می ترسند که حبابی در کار باشد که در انتظار ترکیدن آن هستند.
توکن غیرقابل تعویض چیست؟
در علم اقتصاد دارایی قابل تعویض چیزی است با واحدهایی که به راحتی قابل مبادله هستند مانند پول. با پول می توانید یک اسکناس ده پوندی را با دو اسکناس 5 پوندی تعویض کنید در حالی که ارزش آن تغییری نکرده است. اما اگر چیزی غیرقابل معاوضه باشد به این معناست که چنین کاری که با ده پوندی کردیم را نمی توان با آن انجام داد. به عبارت دیگر آن چیز غیرقابل معاوضه دارای ویژگی های خاصی است که نمی توان آن را با چیز دیگری جایگزین کرد. این می تواند یک خانه یا یک نقاشی مثل مونالیزا باشد که در نوع خود بی نظیر است. می توانید از نقاشی عکس بگیرید یا از آن پرینت بگیرید اما همچنان فقط یک نقاشی اصلی باارزش وجود خواهد داشت.
NFTها همین دارای های بینظیر در دنیای دیجیتال هستند که می توان آنها را مانند هر ملک دیگری خرید و فروش کرد اما شکل ملموسی ندارد. توکن های دیجیتال را می توان به عنوان گواهی مالکیت دارایی های فیزیکی یا مجازی به حساب آورد.
NFTها چگونه کار می کنند؟
آثار هنری سنتی مثل نقاشی دقیقا به این دلیل ارزشمند هستند که در نوع خود بی نظیر هستند در حالی که فایلهای دیجیتال را به آسانی می توان به طور نامحدود تکثیر کرد. اما با فناوری NFT می توان آثار هنری دیجیتال را توکنیزه کرد تا گواهی مالکیت دیجیتالی به وجود آید و قابل خرید و فروش شود.
همانند ارزهای دیجیتال یک سابقه ی ثبتی از مالکیت، در یک دفتر کل مشترک به نام بلاکچین ذخیره شده است. این سوابق را نمی توان جعل کرد زیرا آن دفتر کل در هزاران کامپیوتر مختلف در سرتاسر جهان نگهداری می شود. NFTها همچنین می توانند حاوی قراردادهای هوشمندی باشد که درصدی از هر خرید و فروش در آینده را نیز به هنرمند بدهد.
NFTها چقدر می ارزند؟
به صورت نظری هر کسی می تواند کارش را به صورت توکن درآورده و بفروشد، اما سرخط اخبار دربارهی فروش های چند میلیون دلاری توکنها تب این کار را تندتر کرده اند. چندی پیش یک انیمیشن گیف از یک گربه به نام نیان به بهای پانصدهزار دلار فروخته شد. چند هفته بعد گریمز که یک نوازنده است بخشی از هنر دیجیتال خود را به بیش از 6 میلیون دلار فروخت.
فقط هنر را تبدیل به توکن نمی کنند، جک دورسی بنیانگذار توئیتر اولین توییت جهان را تبدیل به NFT کرده و برای آن پیشنهادات دو ونیم میلیون دلاری دریافت کرد. حراج کریستی یک NFT از هنرمند دیجیتال به نام Beeple را به قیمت 69 میلیون دلار فروخت و رکورد جدیدی خلق کرد. همچنین شرکت فرانسوی Sorare که کارتهای تجاری فوتبال را به صورت NFT می فروشد تا کنون 680 میلیون دلار درآمد کسب کرده است. اما بهرحال مانند ارزهای دیجیتال نگرانی هایی در مورد تاثیر زیست محیطی حفظ بلاکچین وجود دارد.
چه چیز مردم را از کپی کردن هنرهای دیجیتال باز می دارد؟
هیچ چیز. میلیونها نفر از مردم هنر 69 میلیون دلاری بیپل را دیده اند و بی نهایت بار آن را کپی کرده اند و به اشتراک گذاشته اند. در بسیاری از موارد چون هنرمند مالکیت معنوی اثر خود را حفظ می کند، پس مردم می توانند به تولید و فروش کپی ها ادامه دهند. اما خریدار NFT یک توکن دریافت می کند که ثابت می کند مالک اثر اصلی است. درواقع این NFTها و اتریوم هستند که مشکلات دنیای اینترنت امروزی را برطرف کرده اند. با دیجیتالی شدن همه چیز نیاز به حفظ و تکرار ویژگی های کالاهای فیزیکی مثل کمیابی، منحصر به فرد بودن و اثبات مالکیت وجود دارد. ناگفته نماند اقلام دیجیتال فقط در زمینه ی خودشان قابل استفاده هستند. به عنوان مثال نمی توانید یک MP3 آی تیونز را که خریده اید، دوباره بفروشید یا نمی توانید امتیاز وفاداری یک شرکت را با اعتبار پلتفرم دیگری مبادله کنید حتی اگر بازاری برای آن وجود داشته باشد.
تفاوت دنیای NFT با اینترنت فعلی
NFTها از نظر دیجیتالی بیهمتا هستند و هیچ دو NFT ای شبیه هم نیستند. اما در اینترنت فعلی یک فایل مثل یک عکس یا موسیقی کاملا شبیه نسخه ی اصلی خود هستند.
هر NFT باید یک مالک داشته باشد که این مالکیت ثبت عمومی شده و هر کسی می تواند اعتبار آن را بررسی کند. اما در اینترنت فعلی اگر مالکیت ثبت شده ای هم وجود داشته باشد در سرورهای تحت کنترل موسسات هستند و شما باید ادعای انها را باور کنید.
NFTها با هر چیزی که از اتریوم مشتق شده باشد سازگار هستند. یک بلیت NFT برای یک مراسم را می توان روی هر بازار اتریومی با یک NFT متفاوت دیگر مبادله کرد. شما می توانید یک اثر هنری را با یک بلیت مبادله کنید. اما در دنیای اینترنت امروزی شرکت های تولید کننده ی محصولات دیجیتال باید زیرساخت خودشان را مهیا کنند. برای مثال یک نرم افزار که بلیتهای دیجیتال برای مراسمات مختلف تولید می کند باید بازار تبادل اختصاسی خودش را ایجاد کند.
در دنیای NFT تولید کنندگان محتوا می توانند کارهایشان را در هر جایی بفروشند و به یک بازار جهانی دسترسی دارند. اما در اینترنت فعلی تولیدکنندگان به زیرساخت های پلتفرمهای مورد استفاده خودشان متکی هستند و محدودیت های قوانین استفاده از سایتها یا محدودیت های جغرافیایی بر سر راه آنها وجود دارد.
آیا این یک حباب است؟
بیپل با نام اصلی مایک وینکلمان یک روز چرا دنیای امروز به NFT احتیاج دارد؟ قبل از حراج رکورد شکن خود گفته بود که : صادقانه بگویم من در واقع فکر می کنم یک حباب در این زمینه وجود خواهد داشت و من فکر می کنم همین الان هم در آن حباب قرار داریم. افراد بسیار بدبین تری هم وجود دارند.
نویسنده ی کتاب معروف حمله ی بلاکچین 50 فوتی دیوید جرارد نام دارد. او گفته است که خرید NFTها مشابه خرید اجناس کلکسیونی رسمی است، مثل معامله ی یک سری کارت. هنرمندانی هستند که از این کار پول حسابی در می آورند، کاری که شما احتمالا ترجیح می دهید انجام ندهید. او گفته فروشنده های NFT در واقع دلقکهای تبلیغاتچی دنیای کریپتو هستند. همان افرادی که همیشه در این کار بوده اند و سعی می کنند شکل جدیدی از لوبیای جادویی بی ارزشی بیاورند که در ازای پول به مردم بفروشند. چارلز آلسوپ هم گفته است که مفهوم خرید NFT ها بی معنی است و ایده ی خریدن چیزی که وجود ندارد عجیب است و امیدوارم مردم پول خود را از دست ندهند.
بحث ها در مورد دنیای NFT همچنان ادامه دارد اما آن چه با قدرت به پیش می تازد همچنان دنیای رمزارزها، NFTها و اشکال جدیدی است که هر روزه در حال تولد هستند.
حفظ کپی رایت یا حق نشر NFT چیست؟
در سال ۲۰۲۱، فروش NFTها به رقم خیرهکننده ۲۴. ۹ میلیارد دلار رسید. چرا که این توکنها ابتدا به عنوان یک صنعت پر رونق با مجموعهای از میمونهای خسته (BAYC) خبرساز شدند. در ابتدا به نظر میرسید ارزهای دیجیتال فقط برای دوستداران علم فناوری و کامپیوتر مناسب است، اما ظهور انافتیها نشان داد دنیای کریپتوکارنسی مورد علاقه همه میباشد. با توجه به اینکه برخی از افراد مشهور از NFT برای توزیع هنر و موسیقی خود استفاده میکنند، قابل درک است که مردم میخواهند به سرعت وارد این عرصه شوند. آنها ممکن است برای پذیرش بیتکوین دیر کرده باشند، اما چرا نباید برای ورود به دنیا NFT عجله کنند؟
در حالی که برخی از کاربران هنوز بر این باورند که NFTها چیزی جز یک حباب موقت نیستند، اما پذیرش توکنهای NFT توسط چندین شرکت بزرگ بیش از هر پیشرفت دیگری در صنعت بلاک چین در سال گذشته توجهات زیادی را به خود جلب کرده است.
Nft چیست؟
اما NFT چیست؟ و دقیقاً چه چیزی نیست؟ از آنجایی که ادبیات فراوانی در مورد اولی وجود دارد، درک دومی با تمام تفاوتهای کم آن مهمتر است. توکنهای غیرقابل تعویض یا NFT، اساساً یک بلوک از کد روی بلاک چین هستند. این نشان دهنده مالکیت دارایی است، نه خود کالا و مدرکی قانونی برای مالکیت (هنوز) نیست. ناوال راویکانت اینطور بیان میکند:
NFT توکنی است که مالکیت انحصاری یک دارایی خارج از زنجیره را نشان میدهد که میتواند به صورت دیجیتال یا واقعی باشد. بنابراین، یک NFT ممکن است هر چیزی که دارای توکن درون شبکهای است، باشد. مانند آدامس جویدن، کاغذ مچاله شده یا عکسی از حیوان خانگی خود.
خالق NFT یک قرارداد اجتماعی که اغلب درون شبکهای نیست را اجرا میکند. این بدان معنا نیست که نمیتواند درون زنجیرهای باشد، اما اکثر NFTهایی که امروز در صرافیها میبینیم توسط قراردادهای قانونی خارج از زنجیره پشتیبانی میشوند. ارزش یک NFT توسط جامعهای که از آن پشتیبانی میکند تعیین میشود. ارزش هر اثر هنری به این بستگی دارد که دیگران آن را چگونه میبینند و چقدر ارزش آن را باور دارند. NFT نیز به همین صورت است.
NFTها کمیاب هستند!
ارزش یک NFT، مانند هر دارایی دیگر، با کمیابی و منحصر به فرد بودن آن تعیین میشود. برای مثال، اگر یک نوازنده مشهور پنج آهنگ منتشر کند که هر کدام تنها ده نسخه در دسترس داشته باشد (به عنوان NFT)، از نظر تئوری میتواند میلیونها دلار از فروش این ۵۰ نسخه درآمد کسب کند.
اگر تعداد زیادی از مردم مایل به خرید یک کالای کمیاب باشند، احتمالاً قیمت آن بالا خواهد رفت. اگرچه ممکن است جزئیات مدلها تغییر کند، اما اساس آن ثابت میماند. برای مثال، Kings of Leon با اولین رکورد NFT خود، When You See Yourself، حدود ۲ میلیون دلار به دست آوردند. در نتیجه، کمیابی نقش مهمی در تعیین ارزش یک توکن غیر قابل تعویض دارد.
با این حال، این کمیابی NFTها مشکل ساز است. برای حل این کمبود باید یک توافق سختگیرانه که هیچ کپی دیگری از دارایی ساخته نخواهد شد بین خریدار و خالق NFT وجود داشته باشد. متأسفانه، این موضوع هنوز بر روی بلاک چین پیادهسازی نشده است.
یعنی میتوانید ببینید که آیا یک نسخه تکراری از یک دارایی، رمزی به آن متصل است یا خیر، اما نمیتوانید کسی را از کپی پیست کردن آن و تولید میلیونها نسخه از همان مورد بازدارید. حتی با وجود یک قرارداد قانونی، اجرای قرارداد قانونی ممکن است به دلیل دشواری ردیابی نسخههای جدید یک شیء در حال ایجاد مشکل ساز باشد.
جذابیت NFT به این است که شما مالک یک اثر هنری بینظیر و منحصر به فرد هستید. هنرمندان در درک این مفهوم بهترین هستند، به همین دلیل است که هنر NFT سریعترین تجارت در حال گسترش است. با این حال، مشکل کمیاب بودن یک NFT فقط به صورت قانونی قابل اجرا است و هنوز به صورت درون شبکه امکانپذیر نیست.
حق نشر یک NFT به چه صورت است؟
از نظر حق نشر (CopyRight)، تولیدات NFT تقریباً مشابه هر اثر دیگری هستند، یعنی طبق قوانین بیشتر کشورها، خالق طبیعتاً صاحب حق نشر است. این امر برای کشورهای امضاکننده تحت کنوانسیون برن تضمین شده است. هنگامی که شخصی یک NFT چرا دنیای امروز به NFT احتیاج دارد؟ خریداری میکند، صرفاً یک توکن در بلاک چین خریداری میکند که منحصر به فرد بودن و اصالت کار را تأیید میکند. کپی رایت میتواند در متا دیتا فایل رمزگذاری شده و به بخشی از NFT تبدیل شود.
حق نشر و نوع حقوقی که خریداری میشود، توسط پلتفرم تعیین میشود. بسیاری از پلتفرمهای جدید خرید و فروش NFT از نظر حقوقی که هنرمند میفروشد و خریدار چه حقوقی را خریداری میکند، شفافیت را ارائه نمیکنند. یعنی هم خالق و هم خریدار اغلب از آنچه در حال وقوع است بیاطلاع هستند. از نظر تئوری، یک خالق باید اجازه داشته باشد که حقوقی را که میخواهد بفروشد، انتخاب کند.
زمانی که کاربران یک NFT ایجاد میکنند که دارای کپی رایت است، مشکل آغاز میشود. بنابراین، حق نشر متعلق به چه کسی است؟ این نوع نوآوری و اصالت هنوز در حقوق بینالملل لحاظ نشده است. تا زمانی که خالق تصمیم به فروش آن نداشته باشد، حقوق تولید آثار مشتق، تغییر آن و غیره را طبق کنوانسیون برن حفظ میکند.
یک هنرمند همچنین دارای حقوق اخلاقی برای ادعای اثر هنری خود و اعتراض به مثله کردن یا نمایش نامطلوب آن است. قوانین مشابهی در مورد NFTها و آثار مشتق شده نیز اعمال میشود: تا زمانی که مخترع حقوق را بفروشد، خالق مالکیت حقوق را حفظ میکند و میتواند از شخصی برای استفاده ناعادلانه شکایت کند.
به عنوان مثال، در توییتر، یک ربات بدون خبر به سازندگان، از جمله آثار هنرمندان، شروع به ساخت NFT پیامها کرد. در پلتفرم OpenSea، چندین مورد از این NFTها به حراج گذاشته شد. اوایل سال ۲۰۲۱، این موضوع باعث ایجاد چند موج در جامعه NFT شد. اگرچه هیچ راهی برای جعل هویت شخصی در بلاکچین وجود ندارد، آثار مشتق شده را میتوان بدون اجازه مالک ایجاد کرد. ردیابی این جرم و اجرای قانونی آن مدتی طول میکشد. اگرچه این نوع کلاهبرداریها به ندرت پیش میآید اما نباید از آنها غافل شد.
آینده Nft و حقوق ناشران
Nftها با امکانسازی مالکیت آثار، فروش به قیمت دلخواه و همچنین توانایی کسب درآمد از طریق ارزهای دیجیتال به یکی از پدیدههای عالی برای سازندگان و هنرمندان تبدیل شدهاند. NFTها رونق زیادی به اقتصاد سازندگان دیجیتال دادهاند. آنها به راحتی میتوانند به سایر جنبههای غیر خلاقانه زندگی مانند ایجاد یک سیستم جدید احراز هویت راه پیدا کنند. به عنوان مثال، میهوایند به جای OTP برای هر ورود در وب، فقط از یک Nft که مالکیت شما را تأیید میکند، استفاده کنید.
اما برای تحقق بخشیدن به برنامههای پیش روی Nftها، به چارچوب قانونی نیاز است. اگر جامعه حقوقی بتواند با جامعه فناوری همکاری کند تا یک چارچوب قانونی درون زنجیرهای به عنوان قانون شناخته و اجرا شود، ایجاد کند، میتوان به آینده این نوع از توکنها امیدوارتر شد. برای استفاده بیشتر از NFTها و در نهایت تبدیل آنها به بخشی پایدار از زندگی ما، سرمایهگذاری و نوآوری بیشتری در این زمینه ضروری است.
حق مالکیت هنرمندان در دنیای پیچیده NFT
دنیای NFT در کنار تمام جذابیتهایش، نکات پیچیده و منحصربهفرد خود را نیز دارد. من سعی میکنم بهطور خلاصه و به تفکیک، به نقاط قوت و ضعف آن بپردازم.
اولین نکتهای که باید بدانید این است که الزاماً هنرمند و صاحب اثر بودن چرا دنیای امروز به NFT احتیاج دارد؟ یک فرد به معنای توانایی او در تشخیص اثری که باید آن را به NFT تبدیل کند و پلتفرمی که در آن باید اثر را ارائه دهد نیست.
نکته بعدی این است که هنرمند بعد از تشخیص اثری که در فضاهای پلتفرمی NFT قرار میگیرد بتواند قیمت و تعداد نسخههای لازم برای عرضه را هم تشخیص دهد. بهبیاندیگر بنا نیست که هنرمند تمام آثارش را به هر تعدادی در پلتفرمهای NFT قرار دهد. از آنجا که هم هنرمند و هم مخاطب آثار با دنیای بسیار بزرگی مواجه هستند امکان دارد دچار سردرگمی شوند. در نتیجه حتماً به یک curator یا coach با شناخت کافی از هنر، پلتفرمهای موجود NFT، قیمتگذاریها و اقتصاد هنر، نیاز است تا به هنرمند کمک کند تا مناسبترین اثرش را با مناسبترین قیمت، در بهترین پلتفرم سازگار با سبک و سیاق کار او عرضه کند. این نکته اهمیت بالایی دارد؛ چرا که اغلب هنرمندان بهاشتباه تصور میکنند بهصرف داشتن مالکیت اثر و اختیار تصمیمگیری برای آن، میتوانند بهسادگی در حوزه NFT هم تصمیمگیری کنند. معمولاً کسانی که NFT میخرند به دنبال هنرمندان صاحب سبک و مؤلف میگردند تا اطمینان حاصل کنند که آن فرد در درازمدت با حرکت در همان مسیر گذشته سرمایهگذاری آنان را تضمین میکند.
نکته مهم دیگر این است که الزاماً کلکسیونری که تعدادی اثر هنری دارد نمیتواند آن آثار را در فضای NFT عرضه کند. بهعنوان مثال اگر موزهای بخواهد آثار هنری خود را به NFT تبدیل کند باید مراحل کسب مجوزهای قانونی برای اخذ وکالت رسمی را از صاحبان آثار پشت سر گذاشته باشد تا نام هنرمند و حقوق او هنگام فروش در نظر گرفته شود؛ در غیر این صورت هنرمند میتواند مدعی شود که این کار بدون اجازه او صورت گرفته است. در دنیای NFT حق تألیف و مالکیت (فروش) تنها متعلق به صاحب اثر است. تنها استثناء این قاعده زمانی است که همزمان با خرید اثر فیزیکی،NFT آن نیز از صاحب اثر خریداری شود.
مطلب قابل اشاره دیگر این است که هر هنرمندی میتواند در فضایی که آثارش را ارائه میدهد برای خود درصدی را مطابق با قوانین پلتفرم بهعنوان حق تألیف در نظر بگیرد و در زمان تبدیل اثر به NFT لحاظ کند. بدین ترتیب اثر مذکور با هر قیمتی که به فروش برسد و هرچند باری که بین افراد مختلف مبادله شود درصد مشخصشده از بهای آن به کیف پول دیجیتال هنرمند واریز خواهد شد.
به خاطر ویژگی فضای مجازی تمام علاقهمندان دنیا امکان حضور در همه پلتفرمها مانند opensea و foundation و . را دارند و دامنه مخاطبین بسیار گستردهتر از فضای یک نمایشگاه محلی است. همین موضوع نیاز به کسب مجوز و صلاحیتسنجی را کاهش میدهد. تمامی این موارد نشان میدهد که دنیای NFT در حال خلق فضایی بیانتها و به دور از تحریف و سانسور برای هنرمندان و خریداران است که منحصر به یک شخص و یک منطقه نیست.
البته این مسیر خالی از مشکل نیست. در کشور ما به خاطر شرایط ناشی از تحریم امکان بروز مسائل مختلف وجود دارد. ممکن است بعضی از پلتفرمها دسترسی ایرانیها را محدود کنند؛ یا برای جابجایی ارزهای دیجیتال مورد نیاز برای خریدوفروش در این فضا برای صرافیها محدودیت ایجاد شود. مسائلی ازایندست ممکن است در دادوستدها، صاحب اثر را مجبور به پرداخت هزینه بیشتر یا حتی متضرر کند.
مشکل همیشگی دیگر این است که همه میتوانند به فضای مجازی رسوخ کنند؛ بنابراین هک شدن و به سرقت رفتن اطلاعات یا آثار محتمل است و هرازگاه (بسیار محدود) اخباری مبنی بر آن شنیده میشود. در صورت بروز این اتفاق مالک اثر کسی است که NFT را در اختیار دارد؛ چرا که NFT بر اساس شماره و کد ثبت میشود و هیچ نامی روی آن نیست. مالک NFT فقط از طریق کیف پول دیجیتالش قابلشناسایی است که آن هم بدون اسم و تنها مجموعهای از کدها و شمارههاست؛ بنابراین اگر NFT ای به سرقت رود به هیچ شکلی قابلپیگیری و برگشت به صاحبان اصلی نیست؛ مگر اینکه با توجه به نوع پلتفرم و اسامی حقیقی موقع خریدوفروش بتوان آن را به صاحب اصلی برگرداند که این امر کمی بعید و دور از ذهن است.
دیدگاه شما