بازندگان و برندگان افت و خيز سهام شركتهاي قند
اقتصاد بيمارگونه كشورمان در چندسال اخير فراز و نشيب‌هاي مختلفي را در چگونگي جمع‌آوري نقدينگي‌هاي سرگردان تجربه كرده و شاهد بوده‌ايم كه هر از چندگاهي اين نقدينگي كه از حجم بالايي هم برخوردار است به سمت‌وسوي معاملات خاص روانه شده و نابساماني‌هايي را نيز به‌همراه داشته است.
اما مسكن، سكه، ارز و سهام شركتهاي حاضر در بورس بيشترين جذب را در رقابت با ساير كالاها به خود اختصاص داده و در دادوستدهاي انجام شده، افراد قابل‌شماري برنده و تعداد بي‌شماري بازنده را به‌جاي گذارده است. شايد بتوان گفت كه يكي از قابل اعتمادترين اين دادوستدها كه قاعدتاً نبايد رنگ‌وبوي دلالي و پولشويي و قمار در آن ديده شود، معاملات سهام شركتهاي بورسي بوده كه اصولاً بايد بر اساس يكسري اطلاعات و آمار و ارقام برخواسته از صورت‌هاي مالي شركت‌ها صورت پذيرفته و خريداران و متقاضيان سهام، با چشم باز و براساس تحليل‌هاي مالي اقدام تا بيشترين سود و كمترين زيان نصيب آنان شود.
يكي از مهم‌ترين و اصلي‌ترين وظايف مسؤولين بورس اوراق بهادار، ارائه تحليل‌ها و شفاف‌سازي صحت و سقم ارقام ارائه شده از سوي شركتهاي مورد معامله است تا آن‌دسته از متقاضيان خريد سهام كه توانايي تجزيه و تحليل صورت‌هاي مالي را ندارند با طيب‌خاطر بيشتري به انجام معاملات در بورس و رونق بخشيدن به بازار سهام مبادرت ورزند.
آيا در بخش معاملات سهام شركتهاي قند به‌نظر نمي‌رسد كه عده‌اي با بازارسازي و استفاده از شيوه‌هاي دلالي، سودهاي كلاني را به جيب زده و عده زيادي از خريداران سهام شركتهاي قند را كه عمدتاً از اقشار كم‌درآمد و كارمندي و كارگري هستند به خاك سياه نشانده‌اند؟
آيا اين‌گونه عملكرد مسؤولين بورس منجر به سلب‌اعتماد مردم از سازمان مذكور نخواهد شد؟
اما در 15ماه گذشته يعني از فروردين 1390 تا خرداد 1391 فراز و فرود قيمت سهام كارخانه‌هاي قند در بازارسهام به‌صورت عجيبي درآمده و ازحالت عادي خارج شده و به‌همين دليل بايد دلايل و چرايي اين فراز و فرود بررسي شود.
داستان از اين قرار است كه در زمستان 1389 قيمت سهام اكثر شركت‌ها و كارخانه‌هاي قند در كف قيمتي بوده و گروهي از افراد اين سهام را در پايين‌ترين قيمت خريداري كردند. اما اواخر تابستان 1390 شايعه‌اي در بازار سهام پخش شد كه قرار است قيمت هر كيلوگرم شكر در سطح 1400 تا 1500 تومان تعيين شود.
اين شايعه با اقدام مسؤولان سازمان بورس اوراق بهادار همزمان شد كه مديران و صاحبان شركتهاي قند را دعوت كردند و از آنها خواستند باتوجه به وضع موجود بايد شاخص‌هايي كه نگاه خريداران سهام به آنهاست را بالا برده و به‌طور مثال از افزايش سود سهام شركت‌ها به علاقه‌مندان بورس اطلاع دهند. اين دعوت درحالي انجام شد كه مسؤولان اين سازمان از اعضاي هيأت‌مديره انجمن صنفي كارخانه‌هاي قندوشكر كه آمار و اطلاعات دقيق براي ارزيابي وضع صنعت در اختيار داشتند دعوت نكرده و نظرخواهي نيز نكردند.
شايعه‌سازي و برخي رفتار و اقدام‌ها درباره روزگار خوش سهام شركتهاي قندي، راه را براي افزايش قيمت سهام شركت هموار و روند فزاينده قيمت سهام آنها آغاز شد. درحالي كه در بازار واقعي اتفاق مهمي رخ نداده بود و عرضه و تقاضاي شكر و حتي بازار جهاني با دگرگوني عمده‌اي مواجه نشده بود، در آبان و آذر 1390، شاهد اوج‌گيري قيمت سهام شركتهاي قندي بوديم كه در همان زمان نيز درباره حبابي بودن اين قيمت‌ها توسط كارشناسان نكات قابل تأملي ارايه شد.
با اين همه، قيمت سهام شركتهاي قندي در اسفند 1390 به اوج رسيد. در اين وضعيت بود كه كاهش تعرفه شكر نيز در دستوركار قرار گرفت و بازار نيز نشان داد كه اتفاقي مهم نيفتاده است و به‌همين دليل از شروع سال 1391، قيمت سهام شركتهاي قند روندي كاهنده و با شتاب را آغاز كردند. همان‌طور كه در جدول حاضر در اين صفحه مشاهده مي‌شود، قيمت سهام شركت قند اصفهان در فروردين 1390 معادل 12205 ريال بوده است كه با رشد شگفت‌انگيز 209 درصدي به 37793 ريال در اواخر 1390 رسيده است. اين افزايش حيرت‌انگيز قيمت سهام شركت يادشده با كاهش بهت‌آور 121 درصدي به 17065 ريال در خرداد 1391 رسيده است.
مثال جالب ديگر براساس ارقام جدول مربوط به شركت قند نيشابور است كه با رشد 957 درصدي از 1447 ريال در فروردين 1390 به 15295 ريال در اسفند همان سال رسيده است. افزايش 355 درصدي قيمت سهام شركت قزوين از فروردين 1390 تا اسفند همان سال و كاهش 140 درصدي قيمت سهام اين شركت در خرداد 1391 نيز نشان از غيرعادي بودن رشد و سقوط قيمت سهام شركتهاي قند است. درباره اين رويداد عجيب چندنكته را يادآور مي‌شوم كه خالي از فايده نيست:
1. رويداد غيرعادي فراز و فرود قيمت سهام شركتهاي يك صنعت در يك دوره كوتاه‌مدت اين پرسش را در ذهن ايجاد مي‌كند كه آيا سازمان بورس اوراق بهادار تهران وظيفه ندارد كه دقايق، ظرايف، اطلاعات، تحليل و تفسير واقعي از وضع و حال آن صنعت را به‌اطلاع فعالان بازار سهام برساند. عدم‌اطلاع‌رساني دقيق از حال و روز صنعت قند و بازار آن توسط سازمان بورس اوراق بهادار تهران و نگاه منفعلانه به اتفاق يادشده به‌معناي تأييد رويداد رخ‌داده در سهام شركتهاي قندي نيست؟ اگر قرار باشد كه سازمان بورس رفتاري منفعلانه به عرضه سهام و اطلاعات همه‌جانبه فعاليت‌هاي يك صنعت داشته باشد و تحليل دقيق ارايه ندهد، فايده و فلسفه وجودي آن چيست و چه كسي بايد پاسخگوي ضرر و زيان مردم باشد؟
2. وقتي مسؤولان سازمان بورس اوراق بهادار درباره تحولات غيرعادي قيمت سهام واحدهاي فعال در يك صنعت سكوت همراه با تأييد نسبي دارند، خريداران خرده‌پا و عادي با اعتماد به اين سازمان، متقاضي خريد سهام واحدهايي مي‌شوند كه قيمت آنها روند صعودي دارد.
در اين وضع غيرعادي رخ داده پرسش دوم اين است كه آيا مي‌توان تحليلي مبتني بر اطلاعات دقيق از برندگان و بازندگان بازار سهام شركتهاي قند در اين مدت ارايه كرد؟ چه كساني برنده شدند؟
گروه برنده كساني بودند كه سهام شركتهاي قند را در كف قيمت‌هاي موجود در بازار در فروردين 1390 خريداري و در اسفند همان سال در اوج قيمت‌ها فروختند.
بازندگان اين بازار( كه به احتمال قوي از خرده‌پاهاي بازار سهام به‌حساب مي‌آيند) ، كساني بودند كه در بهمن و اسفندماه 1390 و در بالاترين قيمت‌ها سهام خريداري و در خردادماه 1391 ناگزير به فروش سهام در قيمت‌هاي بسيار فروافتاده شده‌اند. اين اتفاق غيرعادي موجب مي‌شود كه اعتماد خريداران به سهام شركتهاي قند كاهش‌يافته و يا زايل شوند و هرگز براي خريد سهام شركتهاي فعال در اين صنعت اقدام نكنند. گروهي كه مي‌خواستند با سرمايه‌گذاري در يك صنعت قديمي و اساسي درآمد حلالي كسب كنند، در اين وضعيت اعتماد كمي به بازار سهام كارخانه‌هاي قند نشان داده و كار تأمين سرمايه براي آينده دشوار مي‌شود.
3. واقعيت اين است كه برخي مسؤولان مرتبط با توليد و واردات شكر از آشفته بازار پديدار شده در تحولات قيمت سهام شركتهاي قندي استفاده نادرست كرده و با تأكيد بر اينكه اين شركت‌ها سودآورند به مسؤولان بالاتر مي‌گويند كه مي‌توان واردات داشت.
اين اتفاق يك‌بار در سال 1385 رخ داد و مي‌تواند دوباره تكرار شود. اين گروه از مديران توجه ندارند كه به‌طور مثال سهام شركتهاي صنعت قند كه در روزها و هفته‌هايي جزو بهترين سهام‌ها بوده‌اند در وقتي ديگر كه همين روزهاست جزو بدترين سهام‌ها شده‌اند.
* دبير و عضو هيات مديره انجمن صنايع قند و شكر ايران
برندگان و بازندگان بازارها در ۳ فصل گذشته
مقایسه بازده بازارها در سال ۹۵ نشان می‌دهد که بیشترین رشد متعلق به دلار بوده و سکه هم پیشاپیش این دو بازار در حال رشد است، اما بورس در انتهای صف بازارهای سرمایه‌گذاری ایستاده است.
بررسي‌هاي همشهري نشان مي‌دهد كه استراتژي‌هاي سرمايه‌گذاران در ماه‌هاي پاياني سال95 بار ديگر در حال تغيير است و نقدينگي در حال جابه‌جا شدن بين بازار‌هاست. سال‌هاي 91 و 92 كه تورم افسارگسيخته، همه بازارها را درنورديد، قيمت‌ها به‌صورت لحظه‌اي و دسته‌اي افزايش پيدا مي‌كرد. اين به‌دليل تب هلندي بود كه در نهايت اقتصاد ايران را در تور يك ركود تورمي انداخت و هنوز هم اثرات آن از بين نرفته است.
از 3دهه پيش نقدينگي عموما صرف خريد آن دسته از كالاهاي مصرفي شده كه براي مردم ايران عملا نقش كالاي سرمايه‌اي را بازي كرده است. در دهه‌هاي گذشته گاهي اوقات مردم خودرو خريدوفروش مي‌كرده‌اند، گاهي مسكن و گاهي هم در صف خريد سيم كارت موبايل مي‌ايستادند. اما در همه اين دوره‌ها يك چيز ثابت بوده است؛ نقدينگي كمتر جرأت كرده وارد بورس بشود. در واقع در همه اين دوره‌ها سر بورس كه مستقيما اثرش روي توليد ناخالص داخلي نمايان مي‌شود، بي‌كلاه مانده است. اين برندگان و بازندگان بورس کدامند؟ رويه اكنون بار ديگر پس از 3دهه تجربه همچنان در حال تكرار است.
به‌نظر مي‌رسد كه در دوره جديد شيوه‌هاي سرمايه‌گذاري و گردش نقدينگي قدري تفاوت كرده است. اكنون بخش عمده سرمايه‌گذاري‌ها در ارز و طلا انجام مي‌شود و كالاهاي ديگر كمتر نقش سرمايه را بازي مي‌كنند؛ برندگان و بازندگان بورس کدامند؟ البته مسكن همچنان روال گذشته را طي مي‌كند و طلا هم كه در همه دوره‌هاي تاريخ، يك كالاي پرارزش تلقي مي‌شده، كماكان نقش خود را حفظ كرده است.
اما اقتصاددانان انتظار دارند با طي شدن فرايند توسعه اقتصادي، بخش مهمي از نقدينگي مردم به سمت بازار‌هاي برندگان و بازندگان بورس کدامند؟ سهام كه مستقيما منجر به افزايش توان توليدي شركت‌ها مي‌شود هدايت و خريد طلا هم عموما با استفاده از اوراق بهادار انجام شود؛ در واقع اگرچه همچنان قيمت طلا در بازار‌هاي جهاني يك نقش بنيادين بازي مي‌كند اما معاملات اين فلز گرانبها در بازار‌هاي مالي پيشرفته برخلاف ايران كه به‌صورت فيزيكي دادوستد مي‌شود، عموما با استفاده از اوراق بهادار مورد دادوستد قرار مي‌گيرد.
- سرعت رشد دلار افزايش يافت
اطلاعات آماري از بازار‌هاي سرمايه‌گذاري در ايران نشان مي‌دهد كه در يك سال گذشته سرمايه‌گذاراني كه دارايي‌هاي مالي خود را تبديل به دلار كرده‌اند بيشتر از همه سرمايه‌گذاران نفع برده‌اند و در اين مدت دست‌كم 18.5درصد به ارزش دارايي‌هايشان اضافه شده است كه البته بخش عمده اين رشد مربوط به كاهش نرخ برابري ريال در برابر دلار پس از انتخابات رياست‌جمهوري آمريكا بود كه در آن جمهوريخواهان به پيروزي رسيدند.
مطابق برندگان و بازندگان بورس کدامند؟ گزارش بررسي بازار‌هاي بورس تهران ارزش هر دلار آمريكا در بازار مبادلات ارزي از ابتداي سال تاكنون يعني در طول 9ماه از 3451تومان به 4091تومان رسيده است. اين بالاترين مقدار رشد در همه بازار‌هاي سرمايه‌گذاري در ايران است. البته رشد ساير ارز‌ها هم پرشتاب بوده است؛ به‌طور مثال ارزش هر يورو هم در همين مدت 13درصد رشد كرده و از 3840تومان به 4341تومان رسيده است.
رشد پرشتاب قيمت دلار پس از آن اتفاق افتاد كه مشخص شد دونالد ترامپ نامزد جمهوريخواهان مستأجر كاخ سفيد خواهد شد. اين رويداد در عين حال همزمان بود با افزايش نرخ بهره فدرال رزرو كه تا سال2019 ادامه خواهد يافت. همه اين اتفاق‌ها نه فقط قيمت دلار را در بازار‌هاي داخلي بلكه در عرصه جهاني هم با رشد مواجه كرد. به‌طور سنتي همزمان با پيروزي جمهوريخواهان در انتخابات رياست‌جمهوري آمريكا ارزش دلار در مقابل ساير ارز‌ها تقويت شد.
- طلا به‌دنبال دلار
آمارهاي رسمي بورس نشان مي‌دهد كه در يك دوره نه‌ماهه از ابتداي سال تاكنون ارزش هر سكه بهار آزادي از محدوده قيمت يك‌ميليون تومان به يك‌ميليون و 170هزار تومان رسيده است. اين به‌معناي اين است كه قيمت هر سكه بهار آزادي در اين مدت 16.4درصد رشد كرده و سرمايه‌گذاراني كه در اين مدت سكه خريده بودند، توانسته‌اند اين مقدار سود كنند. به اين ترتيب با اين ميزان رشد قيمت هر سكه بهار آزادي پس از دلار در رتبه دوم قرار مي‌گيرد.
- رشد 7.7درصدي قيمت مسكن
آمارهاي بانك مركزي هم نشان مي‌دهد كه متوسط قيمت مسكن در تهران در طول يك دوره يك‌ساله 7.7درصد رشد كرده است. تازه‌ترين گزارشي كه بانك مركزي از تحولات بازار مسكن در تهران منتشر كرده، نشان‌دهنده ثبت قيمت ۴.۴ميليون توماني هر متر زيربناي واحد مسكوني براي خريد و فروش بوده كه بيانگر رشد نيم‌درصدي نسبت به آبان‌ماه و ۷.۷درصدي در قياس با آذر‌ماه سال گذشته است.
بانك مركزي در آبان‌ماه نيز اعلام كرده بود كه قيمت هر متر مربع‌خانه در مقايسه با‌ماه قبل حدود ۰.۱درصد و نسبت به آبان‌ماه سال گذشته تا ۷.۳درصد گران شده است. در مجموع آمارها از اين حكايت دارد كه روند رشد قيمت مسكن نسبت به‌ماه قبل افزايشي شده است.
با وجود رشد قيمت‌ها در بازار‌هاي دلار، طلا و مسكن شاخص‌هاي بورس سرجاي خود مانده‌اند و هر روز هم نسبت به گذشته بيشتر افت مي‌كنند. اطلاعات آماري نشان مي‌دهد كه شاخص بورس تهران كه بيانگر ميزان بازده سرمايه‌گذاري در بورس است، از ابتداي سال تاكنون نه فقط رشد نكرده بلكه با 0.7درصد هم زيان مواجه شده است.
اين به‌معناي اين است كه كساني كه در بورس سرمايه‌گذاري كرده‌اند از اين سرمايه‌گذاري زيان كرده‌اند. البته شاخص فرابورس در اين مدت 7.4درصد رشد كرده اما با توجه به آنكه بخش عمده معاملات فرابورس به اوراق بدهي اختصاص دارد نمي‌توان رشد شاخص فرابورس را به بازار سهام تعميم داد.
هم‌اكنون نزديك به 60 درصد از معاملات اين بازار به دادوستد اوراق بدهي اختصاص دارد كه بيش از 22درصد سود به سرمايه‌گذاران پرداخت مي‌كنند. به اين ترتيب رشد شاخص فرابورس را مي‌توان به‌معناي رشد معاملات اوراق بدهي تعبير كرد. هرچند اطلاعات دقيقي در مورد بازده اين اوراق وجود ندارد اما اين جذابيت آنقدر بوده برندگان و بازندگان بورس کدامند؟ است كه توانسته بخش عمده معاملات روزانه بازار سرمايه را به خود جلب كند.
EPSnews
اخبار/ گزارش و تحلیل بازار سهام (بورس) درسود نیوز/ قیمت برداشت ذهنی معامله گران از ارزش یک سهم است
برندگان و بازندگان بورس در هفته منتهی به 16 بهمن/ ده نماد با بازدهی بیش از 20 درصد این هفته کدامند؟
بورس تهران در هفته گذشته به سقف‌شکنی‌های خود ادامه داد و شاخص کل این بازار با رشد 4.4 درصدی، 445 هزار واحد را نیز پشت سر گذاشت. با این وجود روند یکدست بین نمادهای بازار کمتر مشاهده شد. در این گزارش 10 نمادی که تنها طی یک هفته رشد بیش از 20 درصدی را به ثبت رساندند مشاهده می‌کنید. همچنین نگاهی به نمادهای با بیشترین افت هفتگی می‌اندازیم.
دنیای بورس: هفته‌ای که گذشت بیش از همه با تمرکز بر نمادهایی که «جاماندگان بازار» خوانده می‌شوند ادامه یافت. به این ترتیب بود که نمادهای بانکی همچون «وتجارت» و «وبصادر» در میان پرمعامله‌ترین نمادها قرار گرفتند و رشدهای محسوسی را به ثبت رساندند. همین مساله در رابطه با نمادهایی همچون «ذوب» نیز مطرح می‌شود. در آخرین روز معاملاتی هفته تمرکز بر نمادهای پالایشی نیز بیشتر شد و تمامی این نمادها به محدوده صف خرید رسیدند.
جاماندگان؛ برندگان هفته آخر؟
عمده بهانه‌ای که در رابطه با تقاضای این نمادها مطرح می‌شود، نه پیشرفت عملیات، بلکه عدم بازدهی متناسب با کلیت بازار است. نکته آن‌جاست که این جاماندگی بیشتر در رابطه با نمادهای بزرگی مطرح می‌شود که فروشنده‌های بزرگ و فعالی دارد و لذا برای حرکت قیمتی سهم به حجم عظیمی از نقدینگی نیاز است.
به عنوان مثال نماد «وتجارت» که در هفته گذشته رشد 24.5 درصدی را به ثبت رسانده بیشترین ارزش معاملات هفتگی را نیز در دست گرفت. ارزش معاملات این نماد در هفته گذشته به 739 میلیارد تومان رسید و این بدان معناست که متوسط روزانه ارزش معاملات این نماد در هفته منتهی به 16 بهمن در حدود 150 میلیارد تومان بوده است. همچنین خالص خرید بازیگران حقیقی در این نماد در حدود 166 میلیارد تومان بوده و این آمار نشان می‌دهد برای ادامه حرکت این دسته از نمادها چه میزان قدرت نقدینگی لازم است.
در رابطه با نمادهای پالایشگاهی ممکن است شرایط کمی پیچیده‌تر نیز باشد. چرا که به هر صورت عملیات این بنگاه‌ها با متغیرهایی سر و کار دارد که تا حدود زیادی قابل رصد است و این متغیرها همچنان نشانه‌های دل‌انگیزی از صورت‌های مالی آینده به دست نمی‌دهند (گر چه احتمالا سودآوری این بنگاه‌ها نسبت به فصل پاییز بهبود خواهد یافت). از این منظر معاملات این دسته از نمادها در هفته آتی جالب‌توجه برندگان و بازندگان بورس کدامند؟ خواهد بود.
در رابطه با صدر نشین جدول زیر نیز باید گفت که حذف شکر از دسته اول اقلام ضروری انتظار برای افزایش نرخ مصوب شکر را به وجود آورد و این مساله تمامی نمادهای این گروه را بر مدار رشد محسوس قرار داد. در این میان «قهکمت» به دلیل حجم کم معاملات مشمول فرآیند رفع گره شد و در جلسه سه‌شنبه رشد قیمت 22 درصدی را به ثبت رساند.
«وآوا»؛ بازنده پرحاشیه این هفته بازار سهام
در میان نمادهایی که بیشترین افت هفتگی را به ثبت رساندند صدرنشین این جدول جای صحبت زیادی دارد. نمادی که نه‌تنها از سوی تحلیلگران، بلکه از سوی مدیران شرکت مشخصا دارای حباب خوانده شد ولی این مساله نتوانست روند قیمتی سهم را به هم بزند. با این حال عرضه اولیه جدید ورق معاملات این نماد را برگرداند و این نماد را به صف فروش ممتد کشاند. ریزش 20 درصدی قیمت تنها قسمتی از تراژدی است که سهامداران «وآوا» تجربه می‌کنند. واکنش‌های بازیگران این سهم در فضای مجازی و انکار واقعیت‌های بازار قسمت بزرگ‌تری از این داستان را آشکار می‌سازد.
بازدید کنندگان و علاقمندان وبلاگ سود نیوز epsnews.blogfa.com از این پس می توانند در زمان های عدم سرویس از طریق بلاگفا از وبلاگ دوم این گروه epsnews.blogsky.comدر این مجموعه بازدید کنند. وبلاگ سوم این گروه نیز epsnews.mihanblog.com می باشد. مطالب قابل ارائه وبلاگ عبارت است از: 1- آموزش کاربردی و اثربخش سرمایه گذاری در بازار سهام 2- ارائه اخبار مهم روزانه بازار سهام 3- ارائه اخبار مرتبط با اقتصاد جهانی و اقتصاد داخلی مرتبط با بازار سهام 4- بررسی وضعیت شرکتهای پذیرفته شده در بورس و فرا بورس 5- ارائه اخبار مربوط به سود اعلامی شرکتها و تحلیل آنها 6 -مروری بر شایعات و تیپ شناسی آنها 7- سایر موارد بورسی اطلاعیه رفع مسولیت : این وبلاگ فقط جنبه آموزشی و اطلاع رسانی دارد و به هیچ عنوان بر اساس مطالب وبلاگ، بخش نظرات و ایمیلهای ارسالی خرید و فروش نفرمایید. در ضمن بخش نظرات ممکن است حاوی مطالب مختلف از افراد با نیات گوناگون باشد، لطفا مراقب معاملات خود در بازار باشید. نخست دانش و دوم تجربه خود را در بازاربالا ببرید و نهایتا در صورت آمادگی کامل با حداقل سرمایه در این بازار مشغول شوید. بدون آموزش و بررسی برندگان و بازندگان بورس کدامند؟ توسط خودتان وارد هیچ بازاری نشوید. مسولیت سرمایه گذاری با خودتان است، پس خوب بررسی کنید. جمله مهم برای فعالیت در بازار: هـر حـقـیـقــتی در بازار از سـه مـرحـلـه می گـذرد: ابـتـدا، بـه مـسـخره گـرفـتـه مـی شود بـعـد بـه شـدت بـا آن مـخالـفـت مـی شـود و در آخـر، بـه عـنـوان امـری بـدیهـی پـذیـرفـتـه می شـود. محل تشکیل کلاس های آموزشی بورس مدیر وبلاگ: .
تازه گرایی چیست و چگونه به سرمایه گذاران بازار بورس ضرر می‌رساند
«تازه گرایی» یا «Recency Bias» عاملی است که موجب می‌شود افراد به شکل مشخصی بیشتر از رویدادهای گذشته، رویدادها و مشاهدات اخیر را به یاد آورند و بر آنها تمرکز کنند. مثلا تصور کنید در حال گذر از خیابانی هستید که ۲۰ عدد ماشین (۱۰ ماشین قرمز و ۱۰ ماشین آبی) در آن پارک شده است. ماشین‌های قرمز در ابتدای خیابان به شکلی فشرده و ماشین‌های آبی در انتهای خیابان بسیار فشرده‌تر پارک کرده‌اند. اگر از شما بپرسند تعداد ماشین‌های آبی بیشتر بود یا قرمز؟ به احتمال زیاد پاسخ شما ماشین آبی رنگ خواهد بود. چون تازه از کنارشان عبور کرده‌اید و بیشتر در ذهن شما مانده‌اند. این مثال را می‌توان به سرمایه‌گذاری هم نسبت داد.
مثلاً در بورس کشور خودمان که سال ۱۳۹۲ را با رشد چشمگیری تا اواسط دی‌ماه پیش برد بسیاری از صندوق‌های مشترک سرمایه‌گذاری که قبل از سال ۹۲ عملکرد مناسبی نداشتند در آن سال جزو صندوق‌های برتر شناخته شدند. افراد جدیدی که تصمیم داشتند فعالیت خود را در بورس آغاز کنند به هنگام انتخاب این صندوق‌ها عملکرد کوتاه‌مدت‌شان را مد نظر قرار دادند. این حرکت را می‌توان به سوگیری تازه گرایی نسبت داد. چون مبنای تصمیم‌گیری آنها عملکرد اخیر صندوق‌ها بود نه عملکرد گذشته صندوق و مدیرش.
این سوگیری بیشتر خود را در بازارهای داغ و پررونق نشان می‌دهد. در این حالت، سرمایه‌گذاران گمان می‌کنند که بازار رشد کوتاه اخیر خود را در زمان‌های بلندمدت آتی تکرار خواهد کرد. اما این واقعیت را فراموش می‌کنند که بازار رو به تنزل بالاخره رخ برندگان و بازندگان بورس کدامند؟ خواهد داد.
۴ رویدادی که به‌واسطه تازه گرایی در بورس رخ می‌دهند
- تازهگرایی موجب می‌شود سرمایه‌گذاران الگوها را مبنا قرار داده و برآوردهای خود را بر اساس نمونه‌هایی از داده‌های تاریخی – که اندازه آنها کوچک است – انجام دهند. سرمایه‌گذارانی که تنها بر اساس این نمونه‌ها خرید می‌کنند، ممکن است بدون آن که بدانند در اوج قیمت یک سهم، آن را بخرند. معمولا این سرمایه‌گذاران در زمان نامناسب به سرمایه‌گذاری در طبقه‌های مختلف دارایی دست می‌زنند و به همین دلیل، متحمل زیان می‌شوند.
- سوگیری تازه گرایی موجب می‌شود سرمایه‌گذاران ارزش بنیادی را نادیده گرفته و تنها بر عملکرد افزایش قیمت اخیر تمرکز کنند. زمانی که سیکل بازده به اوج خود رسیده و آمار و ارقام عملکرد اخیر جذاب به نظر می‌رسد نوعی امید به کسب سود ایجاد می‌شود. با تمرکز صرف بر قیمت سهم و نه بر ارزش ذاتی آن، زمانی که قیمت سهام در بلندمدت به سطح متعادل خود برمی‌گردد اصل سرمایه به مخاطره می‌افتد.
- سوگیری تازه گرایی باعث می‌شود سرمایه‌گذاران واژگانی فریبنده و قانع کننده مانند: «این بار فرق می‌کند» را بر زبان بیاورند. مثلا در سال ۱۳۹۲ حافظه کوتاه‌مدت منفعت‌های اخیر، برخی از سرمایه‌گذاران را آنقدر تحت تأثیر قرار داد که حقایق تاریخی در مورد ارزش‌گذاری عقلایی و حباب‌های قیمتی را کاملا نادیده گرفتند.
- سوگیری تازه گرایی موجب می‌شود سرمایه‌گذاران، تخصیص مناسب دارایی را فراموش کنند. سرمایه‌گذاران حرفه‌ای از ارزش تخصیص مناسب دارایی‌ها آگاه‌اند و هر زمان که لازم باشد پرتفوی یا سبد دارایی‌های خود را دوباره تنظیم می‌کنند. سوگیری تازه گرایی می‌تواند سرمایه‌گذاران را شیفته یک طبقه خاص از دارایی کند. تخصیص مناسب دارایی‌ها کاری ضروری برای رسیدن به موفقیت بلندمدت در سرمایه‌گذاری است.
آیا شما هم درست پیش بینی می‌کنید؟
فرض برندگان و بازندگان بورس کدامند؟ کنید فهرست زیر را به شما داده‌اند. لطفا آن را یک بار به ترتیب بخوانید.
۱- فاطمه ۲- حسین ۳- مریم ۴- زهرا ۵- زینب ۶- رضا ۷- نرگس ۸- علی ۹- صادق ۱۰- محمد
حالا بدون نگاه کردن به بالا پاسخ دهید تعداد اسم‌های زن بیشتر است یا مرد؟
اگر فرایند توضیح داده شده در بالا را درست رفته باشید احتمالا به نظر شما، تعداد مردان بیشتر از زنان است. ولی درست این است که در این فهرست، تعداد اسامی مردان و زنان برابر هستند. اسامی مردان در انتهای فهرست متمرکز شده است. بنابراین افرادی که در معرض تازه گرایی هستند احتمالا تعداد مردان را بیشتر از زنان می‌بینند.
مثال دیگری در بازار بورس ایران به انتشار خبر افزایش ۱۷ درصدی نرخ سیمان در اردیبهشت ۱۳۹۴ بازمی‌گردد. با وجود آن که نزدیک به یک‌سال، سهام این گروه به دلیل مشکلات فروش، صادرات، فزونی عرضه‌ها و غیره، تحت شرایط منفی معامله می‌شدند، اما به‌محض انتشار درخواست افزایش نرخ برای این صنعت اتفاقات و نگرانی‌های گذشته فراموش شدند و افزایش نرخ، در مرکز توجه قرار گرفت. در آن زمان، صنعت سیمان با رشد کوتاه‌مدت ۲-۳ روزه (بازدهی ۱۰-۱۲ درصدی) روبه‌رو شد و پس از آن دوباره به افت روزهای گذشته ادامه داد. این مورد را به این دلیل می‌توان به تازه گرایی نسبت داد که سرمایه‌گذاران به خبرهای اخیر نسبت به اطلاعات گذشته بیشتر وزن داده بودند و به آنها توجه می‌کردند.
تازه گرایی در امواج الیوت
اگر یادتان باشد در دوره نخبگان بورس و در بحث امواج الیوت، ویژگی‌های هر موج و نکات روان‌شناختی‌شان را بررسی کردیم. در آن دوره توضیح دادیم که در هر موج، عامه سهامداران (چه بازندگان و چه برندگان) چه فکری می‌کنند. حالا جالب است بدانید همین تازه گرایی، خود عامل کشیده شدن موج ۳ (extended wave 3) است. چون خیلی از سرمایه گذاران به صورت هیجانی وارد می‌شوند. همین تازه گرایی یکی از دلایل طولانی شدن موج ۴ است یا به اصطلاح، تشکیل موج ترکیبی ۴. پس یادمان نرود هر زمان در نمودار، اتفاقی پیوسته رخ داد خیلی‌ها دچار تازه گرایی می‌شوند و ممکن است باعث طولانی شدن زمانی و قیمتی موج فعلی شما باشند.
پادزهر تازه گرایی چیست؟
از آنجایی که این متن برای خریداران بسته جامع یا شرکت کنندگان دوره نخبگان تهیه شده است به این عزیزان توصیه می‌کنیم پادزهر تازه گرایی را فراموش نکنند. هر زمان خواستید کاری در بازار بورس انجام دهید مثلا تصمیم به خرید، فروش و حتی نگهداری سهمی که سیگنال فروش دارد (مواردی که در دوره تکنیکال مطرح شد) گرفتید، حتما از خود سوال کنید: «آیا تصمیم من فقط بنا به اتفاقات اخیر است و من دچار تازه گرایی شدم؟ یا نه، بر پایه اطلاعات قدیم و جدید است و وزن همه را یکسان در نظر گرفتم؟»
پربازده ترین سهام | برندگان و بازندگان بورس در آخرین هفته بهمن ماه
می متالز - روند صعودی قیمت و نماگرهای بازار سهام در آخرین هفته معاملاتی بهمن نیز ادامه یافت. روندی که تداوم آن در هفته پیش رو با اما و اگرهای بسیاری مواجه شده است. در این بین نگاهی به سهام شرکت‌هایی که در هفته گذشته بازدهی‌های خیره‌کننده بیش از 25 درصد را در یک هفته به ثبت رسانده‌اند، نه تنها جالب توجه است، بلکه می‌تواند در واکنش‌سنجی اهالی سهام به اخبار اخیر به کمک فعالان بازار آید.
به گزارش می متالز، در هفته‌ای که گذشت نمادهای فرابورسی در میان پربازدهترین نمادهای سهامی حضور پررنگی داشتند. سهم مهمی از این حضور به 3 نماد تازه عرضه‌شده «فروی»، «کلر» و «ومهان» در تابلوهای فرابورس باز می‌گشت. هر 3 نماد مذکور در آخرین هفته بهمن‌ماه بازدهی 27.6 درصدی را به ثبت رساندند تا نشانه‌ای از تمرکز قابل‌توجه بازیگران بورس به سهام تازه‌عرضه شده را به دست دهند. باید به این موضوع نیز توجه کرد که طی هفته‌های اخیر ارزش صف‌های خرید این 3 نماد از 300 میلیارد تومان کمتر نشده است؛ مساله‌ای که رصد آن در معاملات فردا نیز می‌تواند نشان دهد بورس تهران تا چه حد به اخبار پیرامونی، نظیر کرونا و FATF واکنش نشان می‌دهد.
با این حال پربازدهترین نماد هفته یک نماینده دیگر از فرابورس است: «مادیرا» در هفته گذشته به علت افشای اطلاعات در رابطه با انعقاد یک تفاهم‌نامه همکاری در راستای تولید و فروش محصول کولر گازی یک رفت و بازگشت به گردونه معاملات را تجربه کرد و از همین طریق توانست از سایر نمادهای بازار در کسب بازدهی پیشی بگیرد. به این ترتیب نماد «مادیرا» با کسب بازدهی 32.2 درصدی بیشترین رشد قیمت در هفته اخیر را تجربه کرد.
فروکش موج تجدید ارزیابی در بزرگان
پیشنهادهای افزایش سرمایه «خودرو» و «خساپا» نه تنها اقبال به نمادهای این گروه را بیشتر نکرد بلکه نمادهای بزرگی که انتظار افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی را می‌کشیدند تحت فشار قرار داد.
به این ترتیب حضور نمادهایی همچون «خپارس» و «اخابر» در فهرست نمادهای با بیشترین افت هفتگی در آخرین هفته معاملاتی بهمن قابل‌توجه است.
از جمله نمادهای قابل‌توجه دیگر در این فهرست حضور نماد «وآوا» در رده دوم این فهرست با افت بیش از 10 درصدی قیمت پایانی سهم است. عرضه‌اولیه‌های جدید بازی این سهم را به صورت یکباره‌ای دگرگون کرده‌اند. هفته پیش از این نیز نماد «وآوا» ریزش 20.2 درصدی قیمت را تجربه کرد و شاهد بیشترین ریزش قیمت در بازار سهام بود. نماد «های‌وب» نیز بعد از رد پیشنهاد افزایش سرمایه از سوی اداره نظارت سازمان بورس با فشار قابل‌توجه فروش مواجه شد و جز نمادهای با بیشترین افت هفتگی بود.
دیدگاه شما