پس انداز و سرمایه گذاری در این مقاله به این موضوع می پردازیم که راه های سرمایه گذاری کوتاه مدت و بلند مدت چیست؟ همچنین در پایان این یادداشت نیز اندکی با فرآیند بورس آشنا می شویم و خواهیم توانست :
طبق نظر موسسه مالی اجناس و کالاها در طول زمان به دلیل وجود تورم گران تر می شوند. مردم برای گریز از تورم و عبور از آن پول هایشان را زیر فرش یا بالش پس انداز نمی کنند، آنها وقتی تصمیم به پس انداز میگیرند، گزینههای منطقی پیش رو دارند، و باید آنها را با یکدیگر مقایسه کرد.
تعیین هدف و برنامه پس انداز
مردم برای موفقیت در پس انداز، باید اهداف شان را تعیین کنند، تا بتوانند چیزهایی را که بیشتر نیاز دارند، در اولویت قرار دهند کسانی که به اهداف خود پایبند می مانند، هم به آنچه خواسته اند میرسند هم احساس موفقیت دارند.
بعضی از اهداف به سرعت قابل دستیابی اند، ولی بعضی از اهداف زمان طولانی تری نیاز دارند. معمولاً اهداف پس انداز را در دوره های کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت تعیین میکنند.
پس انداز کردن برای آینده به معنی از دست دادن فرصت خرج کردن در زمان حال است. یعنی برای رسیدن به اهداف آینده، باید از بعضی خریدهای تان در زمان حال صرف نظر کنید، آن چیزهایی که شما را رها میکنید و از آنها صرف نظر می کنید، هزینه فرصت انتخاب شماست.
روشهای پس انداز و سرمایه گذاری
۱. سپرده گذاری در بانک
۱. سپرده گذاری در بانک:
یک گزینه برای سرمایه گذاری پس انداز ها، سپرده گذاری در بانک است، بانکها دو نوع حساب سرمایه گذاری دارند که اندکی با هم متفاوت است. حسابهای سپرده سرمایه گذاری کوتاه مدت و سپرده سرمایه گذاری بلند مدت. بانکها با مبالغی که در هر دو نوع حساب سپرده جمع میشود، در طرح های سودآور اقتصادی از طرف سپرده گذاران شرکت می کنند، سهم آنها را از سود را به اصل سپرده شان میافزایند.
تفاوت حساب های سرمایه گذاری کوتاه مدت و بلند مدت در میزان سود پرداختی آنها و برخی شرایط دیگر است. در سپرده های سرمایه گذاری کوتاه مدت واریز به حساب و برداشت از آن آزاد است و بانک در هر ماه به مانده موجودی حساب سود پرداخت می کند، اما در سپردههای سرمایهگذاری بلند مدت امکان برداشت از حساب تا پایان دوره سرمایهگذاری وجود ندارد، در صورت برداشت از حساب مقداری از سودی که بانک در ابتدا تعهد کرده است را پرداخت نمی کند و به نوعی مشتری را جریمه می کند.
در حسابهای سرمایهگذاری بلند مدت لازم است مقدار مشخصی پول برای مدت معینی در بانک سپرده شود. دوره زمانی این حسابها از ۶ ماه تا چندین سال است و نرخ سود آن ها در دوره زمانی معین شده تغییر نخواهد کرد. در این حساب ها هر چقدر زمان طولانی تری پول سپرده گذاری شود، سود بیشتری هم به آن تعلق می گیرد. فقط توجه کنید که شما پول را قبل از زمان توافق یا سررسید برداشت کنید، مقداری از سود تعیین شده را از دست میدهید. برخی از بانکها به سپرده های پس انداز سودی نمی دهند، بلکه به ازای مدت زمان سرمایه گذاری، برای مشتری امتیاز دریافت وام در نظر میگیرند، به طوری که مقدار وام و دوره بازپرداخت آن تابع مقدار سپرده و مدت زمان سپرده گذاری است. به این بانکها، بانکهای قرض الحسنه گفته میشود.
گزینه دیگر برای سرمایه گذاری، خرید سهام شرکتهای مختلف است. خرید سهام نوعی شریک شدن در مالکیت یک شرکت است. با خرید سهام در داشتن یک شرکت با دیگران شریک میشویم و در این صورت سود شرکت به نسبت سهم مان به ما تعلق میگیرد و البته اگر شرکت متحمل ضرر هم بشود، در آن شریکیم!
در صورتی که شرکت دارای مدیران لایق و توانمند باشد و مردم به عملکرد آنها اطمینان پیدا کنند، سرمایه های اندک خود را که به تنهایی نمیتوانند کاری انجام دهند، در اختیار آنها قرار می دهند، به این ترتیب هم مشکل کمبود سرمایه شرکت حل میشود و هم درآمد دیگری به مردم اضافه میشود وسطح تولید در کشور افزایش می یابد.
لازم است توجه کنیم که سهام داری معمولاً در خرید و فروش فرآیندی دارد که اجازه نمی دهد با پس اندازهای اندک وارد آن شویم و در کوتاهمدت بلافاصله بتوانیم آن را بفروشیم. ولی می توان پس انداز های بزرگتر را برای میان مدت یا بلند مدت وارد این نوع سرمایه گذاری کرد. سود سرمایه گذاری در سهام معمولاً از سپرده گذاری بلند مدت در بانک هم بیشتر است؛ اما قطعی نیست.
قیمت سهام چگونه تغییر می کند؟
سهام دو قیمت دارد: قیمت اولیه و ثانویه. به قیمت اولیه که شرکت برای بار اول میفروشد، قیمت اسمی میگویند و قیمت ثانویه قیمت بازاری است که صاحب سهام در تالار بورس اوراق بهادار در معرض فروش قرار میدهد. قیمت اولیه در روی هر ورقه سهم توسط شرکت پذیره نویسی مشخص می شود، اما قیمت بازاری آن به سوددهی آن شرکت بستگی دارد، اگر سود شرکتی دائماً افزایش یابد متقاضی و خریداران آن نوع سهام زیاد میشود و در نتیجه قیمت ثانویه دائماً افزایش می یابد.
فرض کنید دولت یا یکی از سازمان های رسمی و قانونی کشور قصد دارد یک فعالیت اقتصادی مشخص راهاندازی کند یا برای توسعه یک فعالیت اقتصادی مشخصی که تاکنون وجود داشته است تامین مالی کند در این صورت یکی از راه های تامین مالی انتشار اوراقی است که به آن اوراق مشارکت می گویند. شما می توانید سرمایه پولی خود را به دولت یا آن سازمان بدهید تا در فعالیت آنها مشارکت کنید، در مقابل دولت یا سازمان مورد نظر، اوراق مشارکتی را متناسب با میزان سرمایهگذاری شما به شما ارائه می دهد، علاوه بر آنکه به این اوراق مالی، برحسب فعالیت اقتصادی مرتبط سودی تعلق می گیرد، قابل خرید و فروش نیز هستند.
تفاوت اوراق مشارکت و سهام چیست؟
وقتی کسی سهام می خرد، دیگر نمی تواند هر وقت که خواست از مدیر کارخانه بخواهد که سرمایه او را پس دهد. چون آن مقدار اندک پول او به بخشی از ابزار آلات کارخانه تبدیل شده و سرمایه او قابل پس دادن نیست. اما هر وقت بخواهد به شراکت خود ادامه ندهد، میتواند برگههای سهام خود را به دیگری بفروشد و به پول مورد نیاز خود برسد، وقتی که اوراق مشارکت میخریم، پس از انقضای مدت سررسید آن، علاوه بر اصل پول(سرمایه)، سود آن را هم میگیریم .
برخی افراد برای حفظ ارزش پول خود آنرا به دارایی هایی که معمولاً ارزش خود را در تورم حفظ میکنند، مانند طلا تبدیل میکنند. خرید طلا بر خلاف خرید سهام به پول خیلی زیادی نیاز دارد و البته هر زمان هم قابل فروش است.
خرید طلا بر خلاف سهام داری با دریافت سود سالیانه همراه نیست و تنها از محل تفاوت قیمت خرید و فروش میتواند برای خریدارش سود داشته باشد، یعنی اگر قیمت طلا در طول زمان ثابت باشد و قیمت خرید با قیمت فروش یکی باشد در عمل چیزی عاید خریدارش نمیشود، در حالیکه سهامداری حتی اگر قیمت ورقه سهام هم تغییر نکند با دریافت سود شرکت در هر سال همراه است و از این محل دارندگان اوراق سهام نفع میبرند.
مشکل دیگر خرید طلا، برای اقتصاد کشور است. در این صورت پولهایی که میتوانست صرف سرمایه گذاری مولد در اقتصاد شود، در چیزی مثل طلا منجر میشود. سرمایه گذاری های مولد، سرمایه گذاری هایی اند که به ظرفیت تولیدی کشور با ایجاد کارخانجات و شرکت های جدید یا توسعه ظرفیت آنها کمک می کنند.
برای کسب مشاوره مالی در خصوص پس انداز و سرمایه گذاری با موسسه مالی تماس بگیرید.
معامله فیوچرز چیست و چگونه انجام میشود ؟
ارزهای دیجیتال برای سرمایهگذاری و معاملات مالی بسیار محبوب شدهاند. همانطور که بازار کریپتو روزبهروز در حال پیشرفت است، تنوع محصولات موجود در فضای آن نیز افزایش مییابد. معاملات فیوچرز که در دسته بازار مشتقات کریپتو قرار میگیرد، نمونهای از محصولات بازار رمزارزها است. این مطلب یک راهنمای دقیق برای یادگیری معاملات فیوچرز، انواع آن و روش معاملهگری در آن است.
معامله فیوچرز چیست؟
معاملات فیوچرز یا آتی یک نوع محبوب از معاملات بازار مشتقات کریپتو است که معمولا توسط سرمایه گذاران نهادی استفاده میشود. دادههای معاملات فیوچرز معمولا برای پیشبینی حرکات آینده قیمت و احساسات بازار استفاده میشوند.
معاملات فیوچرز شامل یک توافق بین خریدار و فروشنده برای فروش یک رمزارز در آینده است. تاریخ و مبلغ مشخصی نیز از قبل توافق شده است. معاملات فیوچرز یا آتی به روشی برای سفته بازی در قیمت داراییها، از جمله رمزارزها، بدون داشتن مالکیت واقعی آنها اشاره دارد. مانند معاملات آتی کالا یا سهام، معاملات فیوچرز رمزارزها نیز به معامله گران امکان میدهد قیمت آینده یک رمزارز را پیش بینی کنند.
اگر تا به حال معاملات فیوچرز را در یک صرافی مانند بایننس دیده باشید، بجز یک سری جزییات تفاوت زیادی با معاملات معمولی نمیکند. به این دلیل است که معاملهگران دقیقا در هر دو نوع بازار یک کار انجام میدهند. در واقع تریدرها در انواع بازار موقعیتهای خرید یا فروش را باز کرده و تکنیکهای مدیریت ریسک مناسب را اجرا میکنند. با این حال، تفاوت بزرگ معاملات فیوچرز این است که در این نوع، معامله با قیمت آینده یک رمزارز صورت میگیرد.
به بیان سادهتر در معاملات فیوچرز شما در حال معامله قراردادهایی هستید که نشان دهنده قیمت یک رمزارز خاص است. زمانی که یک رمزارز را در بازار فیوچرز خریداری میکنید، مالک آن رمزارز نیستید. درعوض، شما دارای قراردادی با توافق خرید یا فروش آن رمزارز در آینده هستید.
انواع معاملات فیوچرز
انواع مختلفی از معاملات فیوچرز وجود دارد که معامله گران رمزارز میتوانند از بین آنها انتخاب کنند. شایان ذکر است که هیچ پلتفرمی همه انواع فهرست شده را ارائه نمیدهد، بنابراین یک پلتفرم مطمئن که از معامله فیوچرزی که در نظر دارید، پشتیبانی میکند را برای نوع مورد نظر خود انتخاب کنید.
معاملات فیوچرز استاندارد Standard Futures Contracts
معاملات فیوچرز معمولی رمزارزها، تمام ویژگیهای یک معامله فیوچرز استاندارد، از جمله تاریخ انقضا و تسویه را دارند. گروه CME مستقر در شیکاگو و CBOE اولین صرافیهای معاملات فیوچرز بودند که معاملات فیوچرز بیتکوین را در دسامبر ۲۰۱۷ راهاندازی کردند. در واقع، این یکی از دلایل زیادی بود که قیمت بیتکوین را در آن زمان به رکورد بالایی رساند.
در دنیای کریپتوکارنسی نیز برخی از صرافیها مانند بایبیت و بایننس معاملات فیوچرز استاندارد را ارائه نرخ بهره چگونه عمل میکند؟ نرخ بهره چگونه عمل میکند؟ میکنند. این صرافیها معاملات فیوچرز بیت کوین سه ماهه و قراردادهایی که معمولاً به دلار آمریکا انجام میشود را ارائه میدهند که هر سه ماه یک بار نیز تسویه میشوند.
معاملات فیوچرز با تحویل فیزیکی Futures with Physical Delivery
نوع دیگری از معاملات فیوچرز کریپتو که تاریخ انقضا نیز دارند، معاملات فیوچرز با تحویل فیزیکی هستند. این نوع برای اولین بار توسط سازمان Bakkt معرفی شدند. تنها تفاوت این معامله با معاملات فیوچرز استاندارد که در بالا توضیح داده شد این است که رمزارز هنگام فرآیند تسویه، تحویل داده میشود.
Bakkt در حال حاضر فقط معاملات فیوچرز بیت کوین با تحویل فیزیکی را ارائه میدهد. به این معنی که بیت کوین را در تاریخ انقضا به کسانی که معاملات فیوچرز را خریداری کرده اند، منتقل میکند. هدف این معاملات کمک به گردش بیت کوین است.
معاملات دائمی Perpetual Contracts
معاملات دائمی یکی دیگر از انوع محبوب معاملات فیوچرز رمزارزها و پرکارترین نوع در میان معامله گران روزانه هستند. تفاوت اصلی این مدل با سایر انواع این است که معاملات دائمی، تاریخ انقضا ندارند. به این معنا که معاملهگر میتواند تا زمانی که میخواهد پوزیشن خرید یا فروش خود را حفظ کند که البته در جهت این حفظ کردن باید کارمزد بپردازد.
کاربرد معاملات فیوچرز
کاربرد اصلی این معاملات این است که میتوانید از نوسانات قیمت، بهره بیشتری ببرید. صرف نظر از افزایش یا کاهش قیمتها، این نوع معامله شما را قادر میسازد تا به راحتی از نوسانات موجود در بازار کریپتو سود کسب کنید. در معامله فیوچرز شما میتوانید به جای خرید خود رمزارز، قیمت آن را پیشبینی کنید.
اگر بر اساس دانش تکنیکالی خود انتظار دارید ارزش دارایی بالا برود، معامله فیوچرز خود را با پوزیشن لانگ یا خرید باز میکنید و اگر پیش بینی میکنید رمز ارز کاهش قیمت داشته باشد، پوزیشن سل یا فروش باز میکنید. سود یا ضرر شما به نتیجه پیش بینی و تحلیل شما بستگی دارد.
همانطور که متوجه شدید، بارزترین کاربرد معاملات فیوچرز، استفاده از دو طرف بازار برای کسب سود است. در بازار کریپتو با استفاده از این نوع معاملات هم از ریزشها و هم از افزایش قیمتها میتوانید به سوددهی برسید.
آموزش معاملات فیوچرز
قبل از شروع آموزش معاملات فیوچرز باید با تعدادی از مفاهیم کلیدی این بازار آشنا شوید تا هنگام کار با پلتفرم دچار سردرگمی نشوید.
اهرم یا لوریج با عددی بین ۱ تا ۱۰۰ بر اساس صرافی مورد نظر شما، تعیین میشود. اهرم به شما کمک میکند میزان سود خود را افزایش دهید.
شما به یک سرمایه اولیه برای ورود به یک پوزیشن در بازار فیوچرز نیاز دارید. این مقدار از سرمایه مانند یک وثیقه عمل میکند. اگر شرایط بازار بر اساس تحلیل شما عمل نکند با رسیدن به یک عدد خاص که بر اساس اهرم شما مشخص میشود، صرافی آن مقدار سرمایه را از شما کسر میکند به این اتفاق اصطلاحا لیکویید شدن میگویند.
هنگامی که تحلیل کردهاید قیمت رمزارز مورد نظر افزایش مییاید یک موقعیت لانگ یا خرید باز میکنید.
زمانی هم که تحلیل کردهاید قیمت رمزارز مورد نظر کاهش مییابد یک موقعیت سل یا فروش باز میکنید.
سود شما در یک پوزشن را نشان میدهد.
به معنای حد سود است. قیمتی که میخواهید پس از رسیدن به آن معامله خود را ببندید.
به معنای حد ضرر است. قیمتی پایینتر از قیمت ورود است. به معنای اینکه اگر قیمت تا استاپ لاس مشخص شده کاهش یافت معامله بسته شود. استاپ لاس برای جلوگیری از ضرر بیش از حد و لیکویید شدن میباشد.
به دلیل موارد امنیتی که درباره صرافی بایننس برای ایرانیان به وجود آمده، در این آموزش ما از صرافی کوکوین استفاده میکنیم.
برای شروع ابتدا وارد وبسایت کوکوین به آدرس www.kucoin.com شوید.
سپس در صرافی کوکوی یک حساب کاربری بسازید. به تصویر زیر دقت کنید. با استفاده از ایمیل و یک نرخ بهره چگونه عمل میکند؟ رمز عبور قوی حساب خود را بسازید.
بعد از ساخت حساب وارد یک صفحه همانند تصویر زیر میشوید. در کوکوین چندین نوع حساب به نامهای حساب اصلی Main Account، حساب معامله Trading Account، حساب فیوچرز Futures Account وجود دارد.
شما ابتدا باید مقداری ارز را به حساب خود در صرافی منتقل کنید تا بتوانید معامله فیوچرز خود را شروع کنید. برای این موضوع روی بخش مین اکانت کلیک کنید. از بین ارزهای لیست شده، ارزی که میخواهید دریافت کنید را انتخاب کرده و روی دیپوزیت کلیک کنید. سپس با استفاده از آدرس آن، مقدار ارز به حساب خود واریز کنید.
در این آموزش ما رمزارز تتر را انتخاب کردیم. شبکه مورد نظر را نیز تعیین کردیم تا دریافت ارز بدون مشکل صورت گیرد.
با استفاده از آدرسی که قرار داده شده به حساب خود، ارز را واریز کنید. پس از دریافت در حساب اصلی شما مقداری که ارسال کردهاید، نمایش داده میشود که برای ترید در بخش فیوچرز باید آن را به حساب فیوچرز منتقل کنید. بنابراین دوباره به صفحه حساب اصلی رفته و از بخش رمزارز دریافت شده در سمت راست گزینه ترنسفر را انتخاب کنید تا تصویر زیر برای شما نمایش داده شود.
کشوی کادر سمت راست را باز کرده و گزینه حساب فیوچرز را انتخاب کنید. در کادر پایین مقدار مورد نظر برای انتقال رمزارز را نیز انتخاب کنید. برای مثال از ۵۰ تتر خود ۲۰ تتر را انتقال میدهید. به این ترتیب ۲۰ تتر انتخاب شده از حساب اصلی به حساب فیوچرز شما منتقل میشود و اکنون شما میتوانید معامله خود را شروع کنید. بعد از انتقال، به حساب فیوچرز خود بروید. تصویر زیر را مشاهده میکنید.
تصویر بالا نمایش دهنده حساب فیوچرز شما است. از قسمت بالا سمت چپ میتوانید ارز مورد نظر برای معامله را انتخاب کنید. ما جفت ارز بی تی سی یو اس دی تی btc/usdt را انتخاب کردیم.
همچنین نموداری نیز برای بررسی روند بازار ارز قرار داده شده که میتوانید با استفاده از ابزارهای قرار داده شده در سمت چپ آن برای تحلیل تکنیکال رمزارز انتخابی در جهت تشخیص روند استفاده کنید. در قسمت راست بخش اوردر بوک نیز سفارشات خرید و فروش را مشاهده میکنید.
نحوه باز کردن سفارش لانگ یا خرید
- به سمت راست بخش پلیس اوردر place order بروید.
- در کادر پرایس price قیمتی که میخواهید رمزارز را خریداری کنید، وارد کنید.
- در کادر امونت amount مقداری که میخواهید خریداری کنید را وارد کنید. با استفاده از درصدهایی که در زیر کادر قرار داده شده شما میتوانید برای مثال ۲۵ درصد سرمایه خود را برای ورود به این پوزیشن انتخاب کنید.
- در قسمت لوریج اهرم خود را از بین ۱ تا ۱۰۰ انتخاب کنید.
- سپس گزینه بای/لانگ را انتخاب کنید.
- از بخش تیک پروفیت و استاپ لاس حد سود و حد ضرر خود را تعیین کنید.
- به این ترتیب سفارش شما در بخش پوزیشن positions زیر نمودار نمایش داده میشود.
- در بخش اوپن اوردر نیز میتوانید پوزیشنهای باز خود را مشاهده کنید.
نکته: برای همه معاملات خود حد ضرر و حد سود مشخص کنید. در غیر این صورت در این بازار متحمل ضررهای سنگین خواهید شد.
نحوه باز کردن سفارش سل یا فروش
- از بخش پلیس اوردر همانند سفارش خرید، قیمت، مقدار و اهرم را وارد کنید.
- در این قسمت باید روی دکمه قرمز سل/فروش کلیک کنید.
- به این ترتیب زمانی که قیمت رمزارز به قیمت انتخابی شما برسد، سفارش فروش شما از بخش پوزیشنها قابل مشاهده است.
چرا در فیوچرز معامله کنیم؟
معاملات فیوچرز حتی برای مبتدیان هم آسان است. زیرا این نوع معامله تنها مستلزم دسترسی به بازار و داشتن یک کیف پول دیجیتالی امن است. در واقع، به همین دلیل است که حجم معاملات در فیوچرز کریپتو دو تا سه برابر بیشتر از حجم معاملات اسپات است.
هنگامی که معاملات فیوچرز کریپتو با اهرم انجام میشود، سود به دست آمده بسیار بیشتر از حالت معاملات معمولی است. برای مثال در بایننس، اگر احراز هویت کرده باشید، میتوانید اهرم را تا ۱۰۰ برابر تنظیم کنید. اهرم به این معنی است که میتوانید یک موقعیت خرید یا فروش را به ارزش ۱۰۰۰ دلار تنها با ۱۰ دلار به عنوان سرمایه باز کنید. البته، باید بدانید که هنگام استفاده از اهرم، همانطور که سود شما چند برابر میشود، در صورت تحلیل اشتباه، ضرر شما هم چندین برابر خواهد شد. بنابراین لازمه این نوع معاملات داشتن دانش تکنیکالی است.
تفاوت معاملات فیوچرز و اسپات
معامله گران به دلیل اهرم یا لوریج به فیوچرز جذب میشوند. به عنوان مثال، برای خرید ۱ بیت کوین در بازار اسپات، به هزاران دلار بر اساس نرخ روز بازار نیاز دارید. با استفاده از یک معامله فیوچرز، میتوانید یک واحد بیت کوین را با پرداخت کسری از قیمت با استفاده از اهرم باز کنید اما معاملات اسپات اهرمی ارائه نمیدهد. بنابراین در بازار اسپات اگر سرمایه شما فقط ۵۰۰۰ هزار دلار باشد، تنها به همین اندازه میتوانید بیت کوین داشته باشید.
وقتی بیت کوین را در بازار اسپات خریداری میکنید، تنها در صورت افزایش قیمتها سود میکنید. با این حال، معاملات فیوچرز به شما این امکان را میدهد که حتی از ریزش قیمتها نیز سود ببرید.
بازار معاملات فیوچرز بیت کوین دارای گردش مالی متوسط ماهانه ۲ تریلیون دلار بوده که بسیار بیشتر از حجم معاملات بازار اسپات بیت کوین است. نقدینگی قوی آن به معاملهگران اجازه میدهد تا یک معامله سریع را تجربه کنند. یک نرخ بهره چگونه عمل میکند؟ بازار با نقدینگی بالا معمولاً ریسک کمتری دارد زیرا همیشه خریدار و فروشنده در آن وجود دارد.
نتیجه گیری
همانطور که در مقاله معاملات فیوچرز خواندید، این نوع معاملات بین دو سرمایهگذار است که روی قیمت آینده یک رمزارز قرارداد بستهاند. بازار معامله فیوچرز میتواند برای کسانی که دانش مناسب و استراتژی مدیریت ریسک قوی دارند، بسیار سودآور باشد. به این نکته هم توجه کنید بازار فیوچرز بخاطر نوسان بالای رمزارزها ریسک بالایی دارد بنابراین در معاملات خود حتما حد ضرر و حد سود را لحاظ کنید. چانچه سوالی درباره نحوه معامله در فیوچرز دارید از بخش نظرات پاسخگوی شما هستیم.
بانک آینده چگونه با خلق پول نرخ سود بانکی را نجومی کرد؟
تحلیلگر مسائل بانکی با انتقاد از ساختار بانکهای خصوصی در ایران و بهره برداری از آنها بر اساس منفعت موسسان، گفت: بانک آینده تشکیل شد تا پروژه ۸۵ هزار میلیاردتومانی ایران مال تامین مالی شود.
حسین درودیان در گفتگو با خبرنگار مهر در مورد پرونده ایران مال و بانک آینده گفت: یکی از موضوعاتی که در مورد بانکهای خصوصی در کشور ما وجود دارد، این است که بانکهای خصوصی عموماً تأسیس نشدهاند که کار بانکداری انجام دهند؛ فقط برخی از بانکهای خاص و کوچک خصوصی به رسالت خود در حوزه بانکداری عمل کردهاند؛ عموم بانکهای خصوصی در کشور این طور عمل کردهاند که یک شخص یا نهادی وجود داشته که کسب و کار و فعالیتهایی داشته است که برای آن فعالیت، نیاز به تأمین مالی داشته و به خاطر تأمین مالی آن تصمیم گرفته که بانک تأسیس کند و بنابراین بانک تأسیس شده تا به آن مؤسسات و سهامداران عمده یا اشخاصی که پشت آن بانک هستند، خدمات مالی ارائه دهد.
بانک «آینده» برای این تأسیس شد که «ایران مال» ساخته شود و بانک آینده فرع و طفیلی این تفکر بوده است
این صاحب نظر در حوزه مسائل بانکی افزود: در مورد بانک آینده نیز داستان به همین شکل است و شخص مؤسس و نفر اصلی بانک در حوزه ساخت و ساز فعال بوده و این بانک را تأسیس کرده تا از بانک برای تأمین مالی ساخت و ساز استفاده کند و البته سازمانی را در اختیار داشته باشد که دسترسی به اعتبار دارد و سریع تأمین مالی میکند و نرخی که برای تأمین مالی در نظر گرفته میشود، نسبت به نرخهای بازار تسهیلات بانکی مناسبتر باشد.
وی تصریح کرد: بانک «آینده» برای این تأسیس شد که «ایران مال» ساخته شود و بانک آینده فرع و طفیلی این تفکر بوده است. اما در مورد اسناد مرتبط با این موضوع باید به این نکته اشاره کرد که اشخاصی که بانک خصوصی را تأسیس میکنند تا از آن بهره برداری داشته باشند، به این سادگی ردی بر جای نمیگذارند و از طریق شرکتهای پوششی وارد عمل میشوند؛ چند شرکت را واسطه قرار میدهند که انگار بانک به شرکتی وام داده و شرکتی که وام گرفته با قراردادی با شرکت دیگر وارد عمل شده است و بعد از چند دست، پول به پروژه مدنظر رسیده است.
به گفته درودیان، این موارد در برخی از گزارشات حسابرسی مربوط به بانک آینده مطرح شده است.
هم نظارت مؤثر وجود ندارد و هم ضعف قانون در شکلگیری این مسائل نقش داشته است. وقتی که ما در این بافت قانونی و فراتر از قانون و عاملیتی که در کشور داریم، بانک تأسیس میکنیم، قاعدتاً دوراندیشان باید پیشبینی میکردند که مجوز بانکداری خصوصی به این سرانجام میرسد
وی در پاسخ به این سوال که آیا ضعف نظارت از سوی سیاستگذار منجر به شکلگیری رویههایی همچون بانک آینده در نظام بانکداری کشور شده یا ناشی از قوانین مرتبط با تأسیس بانکهای خصوصی است، اظهار داشت: هردو مورد کاملاً نقش دارند؛ هم نظارت مؤثر وجود ندارد و هم ضعف قانون در شکلگیری این مسائل نقش داشته است. وقتی که ما در این بافت قانونی و فراتر از قانون و عاملیتی که در کشور داریم، بانک تأسیس میکنیم، قاعدتاً دوراندیشان باید پیشبینی میکردند که مجوز بانکداری خصوصی به این سرانجام میرسد و به این سادگی نیست که بانک خصوصی با بهرهوری بیشتر کار کند؛ بلکه به سمت گروه قدرت و ثروت چرخش میکند و این قابل پیشبینی بوده است؛ پس مشکل در اصل، از اصل خصوصی سازی بانکها است؛ البته ضعف قانون، چیزی از وظیفه نظارتی و تقصیر و نظارت بانک مرکزی کم نمیکند که اگر یک روزی مشاهده کرد که بانکی مثل آینده تخلفی را انجام میدهد مماشات نکند و با آن برخورد کند؛ اما به خاطر ترس، احتیاط و محافظه کاری بانک مرکزی به وظیفه نظارتی خود عمل نکرد و عدهای نیز این اجازه را دادهاند که این اتفاق در سیستم بانکی در کشور بیفتد. متأسفانه کسانی در بانک مرکزی در خدمت این اتفاق بودهاند و به نظر میرسد عدهای در خدمت پروژه به آن عظمت بودهاند.
ضعف قانون چیزی از وظیفه نظارتی و تقصیر بانک مرکزی کم نمیکند اما به خاطر ترس، احتیاط و محافظه کاری بانک مرکزی به وظیفه خود عمل نکرد و متأسفانه کسانی هم در بانک مرکزی در خدمت این اتفاق بودهاند
درودیان ادامه داد: این سبک مدیریت بانکهای خصوصی خطر برای اقتصاد است و حتی برای بانکهای خصوصی خطر وجود دارد. اینها مسائل خاصی است که در بانکهای خصوصی وجود دارد؛ به نحوی که باید منافع بانک را در معنای کلی، از منافع شخصی که بانک را کنترل و یا تأسیس میکند، جدا کرد؛ بنابراین خیلی از رفتارهایی که بانکهای خصوصی میکنند را اگر از زاویه ریسک نگاه کنیم، برای یک بانک خطرناک بوده و به ضرر بانک است؛ ولی چرا انجام میگیرد؟ به این دلیل است که فرد مؤسس، بانک را برای منافع خود استفاده میکند و به فکر صحت و سلامت بانک نیست؛ حتی اگر این کار به زیان بانک باشد.
وی، ابزارهای نظارتی بانک مرکزی را ناکافی دانست و گفت: ابزار نظارتی بانک مرکزی برای برخورد با این مسائل کافی نیست؛ ولی دو موضوع مهم وجود دارد، اول اینکه آیا بانک، از ابزارهای موجود بهرهبرداری کافی داشته است یا خیر؛ که به نظر میرسد استفاده نشده است؛ ضمن اینکه آئین نامهای برای وام دادن به اشخاص مرتبط با صاحب بانک تعریف و اجرا نشده است و این طور میتوان نتیجه گرفت که اگر در بانک مرکزی اراده برخورد با چنین تخلفاتی وجود داشت، این قبیل اتفاقات مشاهده نمیشد؛ بانک مرکزی، این کمبودهای قانونی را به عنوان پوشش و بهانهای مطرح میکند که مستمسک داشته باشد؛ اگر واقعاً ریشه مشکل در قانون بود بانک مرکزی باید فرآیند اصلاح و تصویب قانون را پیگیری میکرد؛ پس مشخص است که در سیستم بروکراتیک بانک مرکزی، ارادهای برای برخورد وجود نداشته است.
اگر در بانک مرکزی اراده برخورد با چنین تخلفاتی وجود داشت، این قبیل اتفاقات مشاهده نمیشد؛ بانک مرکزی کمبودهای قانونی را به عنوان بهانهای مطرح میکند که مستمسک داشته باشد؛ اگر واقعاً ریشه مشکل در قانون بود بانک مرکزی باید فرآیند اصلاح و تصویب قانون را پیگیری میکرد
بانک آینده چگونه با خلق پول، یک تنه نرخ سود بانکی را بالا برد؟
درودیان ادامه داد: کار بانک آینده این بوده است که خلق پول کند و پول جدیدی که خلق میکند را وام بدهد؛ بانک متناسب با پولی که خلق میکند، باید جریان نقدی برگشتی هم داشته باشد. معمولاً، برگشتی نقدی به شکل سپرده دیداری یا غیر دیداری است. چنانچه بانک پول ایجاد کند، باید آن را برگرداند و تراز را حفظ کند که این باعث میشود که بانک سپرده را وام بدهد؛ در حالی که این دو باید تراز باشند؛ ولی بانک آینده و یکی دو بانک شبیه آن، از ابتدای تأسیس عمدتاً تا یک دوره این رفتار را ادامه دادند و وقتی به بلوغ رسیدند، از آن دست برداشتند؛ اما به هر حال، بانک آینده، نماد و اوج این اتفاق است که با یک نترسی و بیمحابا، پول ایجاد میکرد و البته خروج پول از بانک، نیاز به سپردهگیری دارد؛ به همین دلیل، نرخ بهره بالا میداد و یک تنه در سیستم بانکی نرخ بانکی را هدایت میکرد و بالا میبرد؛ پس سرمنشا این نرخ بالای سود بود و به نظام بانکی خسارت زد.
کار بانک آینده این بوده است که خلق پول کند و وام بدهد. بانک متناسب با پولی که خلق میکند، باید جریان نقدی برگشتی هم داشته باشد. پس نیاز به سپردهگیری دارد؛ به همین دلیل، نرخ بهره بالا میداد و یک تنه در سیستم بانکی نرخ بانکی را هدایت میکرد و بالا میبرد و سرمنشا این نرخ بالای سود بود و به نظام بانکی خسارت زد.
این صاحب نظر در حوزه بانکی خاطرنشان کرد: سرعت بانک آینده در بالا بردن نرخ سود به قدری تند بود که حساب آن تراز نمیشد و مجبور شد از بانکها استقراض کرده و سپردهای که از بقیه بانکها میمکید، به مرور جواب دخل و خرجش را نداد؛ پس به صورت مستقیم از بانکها قرض میکرد و ارقام قابل توجهی از بانک مرکزی دریافت کرد؛ اما وقتی به سال ۹۷ رسیدیم، این بانک به دلیل رشد پایه پولی و کسری بودجه، زبانزد شد؛ به خصوص اینکه ذی نفع رشد پایه پولی بانکها هستند و قدرت بانک را بالا میبرد و همین امر سبب شد بدهی بانک آینده کاهش یابد؛ پس اگر اوضاع بهتر شده به معنای این نیست که بانک آینده بهتر عمل کرده است.
چرا کسری بودجه دولت به نفع بانکهاست؟
درودیان گفت: پول نقد بانکها، پایه پولی است که شامل اسکناس و حسابهای بانکها نزد بانک مرکزی میشود. ولی سهم اسکناس کوچکتر است و پایه پولی بیشترین سهم را دارد؛ پس کسری بودجه دولت در حسابهای بانکها نزد بانک مرکزی مینشیند و هر چقدر کسری بودجه دولت بیشتر شود، موضوع به نفع بانکها است و بانکها پول بیشتری در حسابهایشان میآید؛ پس آنچه که به کمک شبکه بانکی کشور آمد، کسری بودجه و کاهش فروش نفت بود.
درودیان گفت: البته رفتار بانک مرکزی در دوره جدید متفاوت شده و محدودیتهایی برای بانکها ایجاد شده است؛ به نحوی که فعالیت بانکها از جمله بانک آینده محدود شده است و بانک مرکزی مدیریت آن را هم کنترل کرده است؛ ولی روندهای جاری در بانکها مثل هواپیمایی است که به سادگی نمیتوان آنرا نشاند و باید فرود، آرام باشد؛ ولی مجموعاً در توقف روند خلق پول بانکها، بانک مرکزی نسبتاً خوب عمل کرده است.
وی افزود: راهی که بانک آینده در پیش گرفته، الان به سرانجام رسیده و خلق پول عظیم رخ داده است و بر این اساس، تبدیل به دومین یا سومین بانک بزرگ ایران شده و پروژه ایران مال را پیش برده و به مراحل پایانی رسانده است.
سوالات متداول بیمه عمر
تفاوت پس انداز نمودن وجوه اندک در بانک با خرید بیمه عمر و سرمایه گذاری چیست؟
براي سرمايه گذاری در بانك ، اگر بخواهيد سود دريافتيتان قابل توجه باشد، بايد در ابتدا مبلغ قابل توجهی را پس انداز نماييد . سپرده گذاری در بانكها به دو صورت انجام ميشود:
سپرده گذاری در انواع حسابهای بلند مدت بانكی: اين نوع سرمايه گذاری معمولاً مستلزم داشتن سرمايه هنگفتی هست كه به صورت يكباره سپرده گذاری شده و تا پايان مدت قرارداد قابل برداشت و استفاده نيست. در صورت استفاده، ميزان قیمت سود آن ها متناسب با مدت زمان سپرده گذاری تعديل ميشود.
در هيچ يك از دو روش بالا هيچكدام از مزايای پوششهای بيمه ای ارائه نميشود.
اما در بیمه عمر و سرمایه گذاری:
با پرداخت تنها يك حق بيمه، شركت بيمه در صورت فوت بيمه شده ميبايست تمام سرمايه فوت تعيين شده و حتي سرمايه فوت بر اثر حادثه را به استفاده كنندگان پرداخت كند ، در حاليكه در سپرده گذاری در بانك چنين پوششی وجود ندارد. بنابراين برای پوشش اين خطرات و نيز جبران ساير هزينه ها، شركتهاي بيمه ناگزير به داشتن ذخيره معقولی هستند تا بتوانند تعهدات خویش را ايفا كنند.
بنابراین از مزیتهای بیمه های عمر و سرمایه گذاری به طور خلاصه میتوان به ارائه پوششهای بیمه ای از ابتدای قرارداد ، امکان برداشت از اندوحته ، دریافت وام بدون ضامن و وثیقه و سود مشارکت در منافع را نام برد.
چرا بیمه عمر وسرمایه گذاری برای جوانان مناسب هست ؟
بیمه عمر وسرمایه گذاری علاوه بر ایجاد شرایط خاص برای پس انداز و سرمایه گذاری با سرماه بسیار اندک ( تنها روزی 1000 تومان ) علاوه بر ایجاد ارامش بیشتر در زندگی و پوشش حوادث احتمالی که همه ما را تهدید میکند دارای شرایط ساده تری برای اشخاص جوان نسبت به اشخاص میانسال و سالمندان است که مهمترین آن عدم نیاز به ازمایشات پزشکی برای اشخاص زیر 40 سال است.
من بيمه تامين اجتماعي دارم، چرا بايد بيمه عمر و سرمايه گذاري بخرم؟
اول اینكه بیمه های اجتماعی از جمله تامین اجتماعی و خدمات درمانی، ماهیت درمانی دارند یعنی عمدتاً حق بیمه های پرداختی شما صرف هزینه های درمانی میشود و تفاوت بسیاری با بیمه عمر و سرمایه گذاری دارند. شما میتوانید بیمه عمر و سرمایه گذاری را به عنوان مكمل بیمه های تامین اجتماعی خریداری كنید.
در صورت فوت شخص در بیمه تامین اجتماعی غیر از مبلغ ناچیزی از هزینه كفن و دفن (تا سقف 200.000 تومان) پولی به بازماندگان پرداخت نمیشود، در حالیكه در بیمه عمر و سرمایه گذاری اگر خدای ناكرده اتفاقی برای بیمه گذار بیافتد حتی چنانچه یك قسط از حق بیمه را هم پرداخت كرده باشد، علاوه بر پرداخت سرمایه فوت ، اگر پوشش فوت بر اثر حادثه هم خریداری شده باشد، تا ۳ برابر سرمایه فوت، به بازماندگان پول پرداخت میگردد. در حالیكه در بیمه تامین اجتماعی ، حقوق به بازماندگان تحت شرایط خاص ( از میان فرزندان تنها به فرزند دختر و مجرد) انتقال می یابد.
حق بیمه های پرداختی شما به سازمان تامین اجتماعی قابلیت بازخریدی ندارد. شما ۷% حقوق دریافتیتان را ماهیانه بابت حق بیمه تامین اجتماعی پرداخت میكنید، چنانچه استفاده ای هم از آن نكنید نمیتوانید مبالغ پرداختی خویش را بازخرید كنید. در حالی که در بیمه عمر و سرمایه گذاری، حق بیمه های پرداختی شما برخلاف تامین اجتماعی امکان بازخریدی داشته و در پایان دوره به همراه سود با بهره مرکب محاسبه میشود و به صورت یکجا یا مستمری قابل دریافت است .
آیا اشخاص بیمار همچنین می توانند تحت پو شش این بیمه نامه قرار گیرند؟
برخی از بیماریها با نظر پزشک و دریافت حق بیمه اضافی قابل بیمه شدن می باشد اما بیماریهای لاعلاج قابل بیمه شدن نمی باشد. در عین حال برای این که بیمه گر و بیمه گذار با مشکل مواجه نشوند بهتر هست پرسش نامه با دقت مطالعه وتکمیل گردد.
استثنایات این بیمه نامه چیست؟
الف – مسابقات سرعت و اکتشاف و پروازهای اکروباتی
ب – خطر جنگ یا هر نوع حادثه دیگری که جنبه نظامی داشتته باشد .
ج – خودکشی قبل گذشت سه سال از شروع بیمه به جز این که ثابت شود خودکشی غیر ارادی بوده
د – در صورتی که استفاده کننده و یا بیمه گذار مسبب مرگ بیمه شده باشند ( در مواردی که بیمه شده و بیمه گذار یک نفر نمیباشد)
آیا می توان سرمایه بیمه عمررا افزایش یا کاهش داد؟
بیمه گذارمی تواند هر ساله تقاضای تغییرات سرمایه و مدت بیمه را کند .
درصورت تاخیر در پرداخت چگونه عمل می شود ؟ ( آیا شرکت بیمه منتظر تاخیر یکی از اقساط هست تا از پرداخت خسارت و یا سرمایه شانه خالی نماید )
اگر بیمه گذار به هر دلیل حق بیمه خویش را پرداخت نکند ، شرکت سهامی بیمه ایران مبلغ حق بیمه را از اندوخته بیمه گذار کسر میکند و در صورتی که مقدار اندوخته به اندازه حق بیمه نباشد بعد از ارسال اخطار کتبی بیمه نامه باطل میشود
آیا می توان حق بیمه را به صورت سالیانه ویا یکجا پرداخت کرد ؟
بله ، و به دلیل روز شمار بودن و بهره مرکب سود در بیمه عمر ایران ، بیمه گذار میتواند با پرداخت حق بیمه به صورت سالیانه یا یکجا ، سود بسیار بسیار بالاتری را دریافت نماید . آلبرت انیشتن قانون بهره مرکب را اعجاز هفتم دنیا مینامد.
چنانچه کسی اطلاعات پرسش نامه را به غلط پرنماید چه اتفاقی رخ خواهد داد؟
در صورت ارائه اطلاعات غلط بیمه گر در ارائه قیمت دچار اشتباه می شود . که چنانچه این اظهارات از روی عمد باشد بیمه نامه باطل می شود وحق بیمه پرداختی قابل استرداد نخواهد بود و در صورتی که این اظهارات از روی سهو ونا اگاهی باشد فقط ذخیره ریاضی یا ارزش بازخریدی بیمه نامه قابل استرداد خواهد بود .
بنابراین خواهشمند هست در پر کردن پرسش نامه دقت لازم را مبذول فرمایید .
پرسشهایی مانند سن ، اعضای خانواده و وضعیت سلامتی بیمه شده برای چیست ؟
اساس قرار داد پرسشهایی هست که درون پرسش نامه مطرح شده و هر یک از سوالات مطرح شده در قیمت حق بیمه تا ثیر گزار می باشد. مثلا سلامت و یا عدم سلامت اعضای درجه یک خانواده از نظر وراثتی از سوی پزشک معتمد شرکت بیمه پارسیان بررسی و قیمت متناسب با آن پیشنهاد می شود از این روست که قیمت دهی در بیمه اشخاص تقریبی هست و قیمت نهایی پس از نظریه پزشک اعلام می گردد .
بهترین شرایط پرداخت اقساط بیمه نامه به چه شکلی هست ؟
بهترین روش پرداخت حق بیمه اقساط بیمه عمر و سرمایه گذاری ، به صورت پرداخت سالیانه است ، لازم به ذکر هست که با توجه به روز شمار بودن سود اندوخته و تعلق گرفتن بهره مرکب ، با پرداخت اقساط زودتر از سررسید سود بسیار بیشتری به اندوخته تعلق میگیرد .
چگونه میتوان از کاهش ارزش بیمه و سرمایه با توجه به کاهش ارزش پول پیشگیری نمود ؟
با توجه به رشد قیمت تورم به صورت سالیانه و در نتیجه کاهش ارزش پول نقد این امکان به بیمه گذار داده شده تا به صورت سالیانه بین 5 تا 20 درصد حق بیمه و مبلغ بیمه نامه را افزایش دهد .
آیا امکان برداشت از اندوخته بیمه نامه در طول مدت بیمه وجود دارد ؟
بله ، بیمه گذار میتواند از ابتدای سال سوم حداکثر تا 30 درصد مقدار اندوخته و از سال ابتدای سال هفتم تا 90 درصد اندوخته خویش را برداشت کند
شرایط دریافت وام چیست ؟
بیمه گذار میتواند از ابتدای سال سوم تا سقف 90 درصد اندوخته خویش را وام بگیرد ، بهره این وام سه درصد بیشتر از سود پرداختی توسط بیمه گر به اندوخته بیمه گذار است .
منظور از پرداخت کمک هزینه بیماریهای خاص چیست ؟
در صورت انتخاب این پوشش در زمان عقد بیمه نامه در صورتی که بیمه شده بعد از گذشت 3 ماه از عقد بیمه نامه به دلیل یکی از بیماریهای سرطان ، سکته مغزی ، سکته قلبی ، عمل جراحی عروق کرونر و پیوند اصلی اعضای بدن در بیمارستان بستری گردد ، بیمه گر بخشی از هزینه های درمانی را به مقدار 30 درصد سرمایه فوت و تا سقف 20 میلیون تومان پرداخت مینماید .
پوشش پرداخت سرمایه فوت بر اثر حادثه چیست ؟
در صورت انتخاب این پوشش هرگاه بیمه شده به دلیل حادثه فوت شود سرمایه بیشتری ( تا سه برابر سرمایه فوت به هر دلیل ) علاوه بر سرمایه تعین شده برای فوت به استفاده کنندگان ( ذینفعان ) پرداخت میشود .
اعتبار بیمه نامه عمر وسرمایه گذاری چگونه تضمین میشود ؟
مطابق با قانون بیمه مرکزی ایران 50 درصد تمامی حق بیمه انواع بیمه اشخاص می بایست به حساب بیمه مرکزی بیمه واریز گردد و در عوض بیمه مرکزی به صورت اتکایی عمل نموده و حتی در صورت ورشکستگی شرکت بیمه ، بیمه مرکزی ایران متعهد به پرداخت تمامی تعهدات به بیمه گذار خواهد بود .
جزئیات برنامه دولت و بانک مرکزی برای مهار تورم/ اضافه برداشت بانکها کنترل میشود
طبق برنامهای که بانک مرکزی در دستور کار قرار داده است، اضافه برداشت بانکها از منابع بانک مرکزی در راستای مهار تورم کنترل میشود.
به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، رشد نقدینگی که طی سالهای اخیر رشد شتابانی به خود گرفته است عملا به یکی از عوامل خود تحریمی تبدیل شده است زیرا تاثیر ویرانگر شوکهای تورمی ناشی از رشد نقدینگی آهنگ رشد و رونق اقتصادی کشور را با با کندی مواجه کرده است.
اقتصاد ایران در طول پنج دهه گذشته به طور متوسط فقط ۵ سال تورم زیر ۱۰ درصد را تجربه کرده است و در این میان هرگاه مخارج کشور بیش از خلق ثروت بوده است، شاهد تشدید تورم بودهایم.
* عوامل مهم رشد نقدینگی
به اعتقاد کارشناسان اقتصادی آنچه که بیش از همه طی سالهای اخیر موجب رشد ویرانگر نقدینگی در اقتصاد ایران شده تحمیل فشار کسری بودجه آشکار و پنهان دولتها بر سیستم بانکی و در پی آن رشد پایه پولی است رویکردی که عملا تحمیل نوعی مالیات پنهان به مردم است.
به این ترتیب هرگاه دولت درآمد و مخارج خود را بهجای تراز ازطریق درآمدهای مالیاتی از طریق فشار به نظام بانکی تراز کرده است، خروجی اجتناب ناپذیر این فرآیند رشد نقدینگی و افزایش پایه پولی بوده است که عملا به سلطه مالی دولت بر سیاستگذاران پولی منجر شده است.
* سلطه مالی دولتها بر نظام بانکی
سلطه مالی دولت ها عملا به دو شکل عمومی استقراض از بانک مرکزی یا خرید اوراق قرضه دولت از سوی بانک مرکزی انجام می شود هر چند در ایران شیوه سومی هم وجود دارد و آن تبدیل ارز حاصل از فروش منابع نفت و گاز از سوی بانک مرکزی و تحویل ریال آن به دولت است وجوهی که بانک مرکزی با افزایش خالص دارایی خارجی خود ترازنامهاش را اصلاح میکند.
* اقدامات فرابودجه ای
از سوی دیگر بعضا دولتها با استفاده از حساب شرکتهای دولتی کسری بودجه خود را پنهان میکنند و این شرکتها عملا با استقراض از نظام بانکی ازطریق راهکار های فرابودجه ای به تامین کسری بودجه دولت کمک می کنند رویکردی که خروجی آن تشدید سلطه مالی دولت البته به شکل پنهان است.
از مصادیق این اقدامات فرابودجه ای می توان به تامین مالی شرکت بازرگانی دولتی برای خرید کالاهای اساسی از طریق دریافت تسهیلات از نظام بانکی یا فشار بر سیستم بانکی برای اعطای تسهیلات ارزان قیمت برای ساخت مسکن روستایی اشاره کرد؛ تسهیلاتی که بعضا تسویه هم نمیشود و به مطالبات بانک مرکزی افزوده میشود و البته نوع دیگری ازاین اقدامات فرابودجه ای فشار بر منابع صندوق توسعه ملی برای دریافت تسهیلات ارزی است که مسئولان این صندوق را نیز اخیرا به واکنش واداشته است.
در کنار شرکتهای دولتی، نظام بانکی نیز به واسطه قوانین سنواتی با پرداخت تسهیلات برای خرید کالاهای اساسی یا تامین مالی طرح های عمرانی/ تامین مالی صندوق بیمه محصولات کشاورزی و یا تامین منابع پرداخت خسارات حوادث غیر مترقبه به این فعالیت های فرابودجه ای دامن میزند.
تکرار مداوم این فرایند معیوب عملا به انباشت بدهی دولت در شبکه بانکی منجر میشود و شبکه بانکی هم به ناچار برای تراز کردن منابع و مصارف خود به دنبال تامین خط اعتباری یا اضافه برداشت از منابع بانک مرکزی است، رویکردی که در نهایت به رشد خالص داراییهای داخلی بانک مرکزی و در نهایت به اضافه برداشت از منابع بانکی منجر میشود که این بدهی یا باید تهاتر شود یا به رقم بدهی دولت نزد بانک مرکزی افزوده شود و در انتها تاثیر اصلی آن متوجه تغییر پایه پولی خواهد شد.
* بدعهدی در بازپرداخت تسهیلات
عدم تعهد دستگاههای اجرایی به بازپرداخت تسهیلات دریافتی از نظام بانکی موجب شده تا تقاضا برای دریافت این تسهیلات و سپردن ضمانتنامه دولتی در قبال این تسهیلات از سوی دستگاه های دولتی افزایش یابد تضامینی که عملا وصول نمیشوند و به بدهی دولت به بانک مرکزی افزوده میشود.
این رفتار دولتها هیچ ارتباطی به بهبود درآمدهای ارزی و کسری بودجه ندارد زیرا بررسی ها نشان می دهد که دولتها حتی در زمان وضعیت مناسب درآمدهای ارزی هم نسبت به دریافت تسهیلات از سیستم بانکی اقدام کردهاند.
براساس ساختار نظام اقتصادی کشور تولیگری سیاستهای پولی با بانک مرکزی است و متولی سیاستهای مالی برعهده سازمان برنامه و بودجه است و این دوساختار حاکمیتی در قالب بودجه با یکدیگر مرتبط میشوند، لذا یکی از راهکارهای مهم در تغییر این روند معیوب نگاهی مجزا به سیاستهای پولی و مالی است و باید سازوکار لازم برای تبدیل بدهی های دولت به بانک مرکزی به اوراق دارای قابلیت عرضه و البته با زمان بازپرداخت مشخص طراحی شود.
* فشار برنظام بانکی
از سوی دیگر یکی از مواردی که فشار بر نظام بانکی را در فرآیند اقدامات فرابودجه ای تشدید میکند ساز و کار قانونگذاری در کشور است به گونه ای که بودجه های سالانه عملا به مسیری برای دست اندازی به منابع بانکی تبدیل شده است و یکی از اولویت های مهم در این زمینه حذف قوانین و مقرارت دارای آثار با دوام است ضمن اینکه باید تدابیری اتخاذ شود تا بستر لازم برای الزام دولتها برای تنظیم قوانین بودجه سالانه برمبنای برنامه های بلند مدت فراهم شود.
* تاثیر نرخ بهره بر عطش تسهیلات بانکی
از سوی دیگر به اعتقاد بسیاری از کارشناسان تورم پدیده ای نوظهور است که باید با ابزارهای نوظهور با آن مقابله کرد ویکی از این ابزارها نرخ بهره است/ در شرایط کنونی و درحالی که نرخ تورم در سال گذشته ۴۶ درصد بود ما همچنان شاهد نرخ بهره 18 درصدی برای تسهیلات بانکی هستیم و این فرآیند موجب شده تا با پرداخت بهره منفی به سپرده گذاران عطش سیری ناپذیر دریافت تسهیلات به دور باطلی برای تزریق تسهیلات بانکی /رشد نقدینگی و تورم تبدیل شود ؛رویکردی که باید برای خاتمه بخشیدن به آن تصمیمی عاجل اتخاذ شود.
نکتهای که معاون اقتصادی بانک مرکزی هم بر آن تاکید دارد و می گوید: نرخ سود سپرده ها در کشور از تیرماه 1395 به دلیل وجود عوامل و ملاحظات مختلف تغییری نکرده است، اما سیاستگذار پولی می تواند در افق پیش رو و با توجه به شرایط نسبت به تعدیل نرخ سود سپرده و تسهیلات بانکی اقدام کند.
* اصلاح ساختار بانکی
براساس آخرین گزارش بانک مرکزی از وضعیت متغیرهای پولی، حجم نقدینگی در اقتصاد ایران در پایان فروردین ماه 1401 به 4 هزار و 828 هزار میلیارد تومان رسیده است که نسبت به حجم پایان اسفند ماه سال 1400 بیش از 9 هزار میلیارد تومان کاهش یافته است.
به عبارت دیگر رشد ماهانه نقدینگی برای اولین بار در سالیان گذشته در نخستین ماه سال جاری منفی دو دهم درصد شد، این در حالی است که رشد ماهانه این شاخص در اسفند ماه بالغ بر 4 درصد بود.
هر چند کاهش حجم نقدینگی در یک ماه دلیل استمرار این روند نخواهد بود اما بسته سیاست ضد تورمی بانک مرکزی چشم انداز روشنی در این عرصه را پیش روی ما قرار داده است .
در این میان بانک مرکزی مجموعه برنامه ای برای اصلاح ساختار نظام بانکی طراحی کرده است برنامه ای که در نظر دارد اقتدار و استقلال را به بانک مرکزی بازگرداند و این مجموعه را به بازویی توانمند برای توسعه کشور و بازگشت اقتدار به ارزش پول ملی است.
رویکرد اصلی این برنامه راهبردی اصلاح روابط بانک مرکزی با دولت ، اصلاح رابطه مردم با بانکها و اصلاح روابط بانکها با یکدیگر است.
اصلاح رابطه بانک مرکزی و دولت
براساس این برنامه که اقدامات اولیه آن از سال ج اری نرخ بهره چگونه عمل میکند؟ آغاز شده است بانک مرکزی در نخستین گام با اصلاح رابطه دولت با بانک مرکزی همان طور که پیشتر بدان اشاره شد دولت از دریافت تنخواه از وجوه بانک مرکزی خودداری کرد و نقدینگی خود در ماه های ابتدایی سال را با استفاده از وجوه رسوب کرده در حساب شرکتهای دولتی نزد بانک مرکزی تامین اعتبار کرد.
به گفته مسئولان بانک مرکزی عدم برداشت دولت از منابع این بانک در قالب تنخواه و البته کنترل اضافه برداشت نظام بانکی از طریق الزام بانکها به سپرده وثیقه نزد بانک مرکزی دو اقدام مهم بانک مرکزی در کنترل نقدینگی است .
براساس این سیاست که برای اولین بار در چند دهه اخیر اتخاذ شده، دولت به جای استفاده از تنخواه بودجه از رسوب سپرده حساب شرکتهای دولتی نزد بانک مرکزی استفاده میکند و در صورت نیازاز تنخواه استفاده خواهد کرد که تاکنون این نیاز احساس نشده است .
* کنترل اضافه برداشت بانکها
گام بعدی بانک مرکزی در اجرایی شدن این طرح اصلاحی کنترل اضافه برداشت بانکها از بانک مرکزی بود که براساس آمارهای موجود اضافه برداشت بانکها درسال جاری در مقایسه با سال گذشته تاکنون به نصف کاهش یافته است ؛ براین اساس مقرر شده تا اضافه برداشت بانک ها از بانک مرکزی و دریافت خطوط اعتباری در قبال وثیقه گذاری نزد بانک مرکزی انجام شود؛ همچنین در همین راستا به گفته رئیس کل بانک مرکزی مجوز انتشار اوراق گواهی سپرده مدت دار ویژه سرمایه گذاری (عام) به بانک ها داده شده است و نیازی به مجوز موردی از بانک مرکزی نیست.
همچنین بانک به منظور رصد به هنگام وضعیت نقدینگی و تورم جلسات کمیته های کنترل نقدینگی، کنترل پایه پولی و اصلاح نظام بانکی به صورت منظم در بانک مرکزی درحال برگزاری است و موضوعات مورد نظر با هدایت این کمیته ها پیش می رود.
* نقش بانکها در فروش ارز دولتی
از سوی دیگر بانک مرکزی به عنوان بانکدار دولت، ارزهای نفتی حاصل از دولت را در سنوات متعددی خریداری و ریال را در اختیار دولت می گذاشت؛ در این سازو کار تنها بانک مرکزی این وظیفه را بر عهده داشت اما اکنون برنامه ای در نظر گرفته شده است تا بانک های دولتی هم علاوه بر بانک مرکزی بر بتوانند عامل فروش ارز دولت در بازار باشند ،به عبارت دیگر بانک های دولتی هم عرضه کننده ارزهای دولت در بازار هستند تا از این طریق یکی از عوامل دخیل در پایه پولی اصلاح شود.
* تشکیل شورای ثبات مالی
تشکیل شورای ثبات مالی با عضویت بانک مرکزی، سازمان برنامه و بودجه وزارت امور اقتصادی و دارایی از دیگر اقدامات دولت سیزدهم برای هماهنگی در تیم اقتصادی برای جلوگیری از بسط پایه پولی است تا درآمد و هزینه دولت به گونه ای باشد که موجب خلق پول نشود.
یکی از اقدامات در این زمینه اصلاح روند انتشار اوراق است؛ به گونه ای که این ابزارهای مالی در یک بازار مالی معامله شود و تقاضا برای این اوراق شکل بگیرد و به این ترتیب از طریق تعمیق بازار بدهی این هدف محقق شود با تدابیر اتخاذ شده به گفته رئیس کل بانک مرکزی حجم این اوراق از ۹۵ هزار میلیارد تومان در پایان سال گذشته به ۷۵ هزار میلیارد تومان کاهش یافته است.
* اصلاح ترازنامه بانکها
بخش دیگری از اصلاح ساختار نظام بانکی، اصلاح ترازنامه بانکها و اصلاح ساختار دارایی بانک ها است ؛ براین اساس معوقات سیستم بانکی باید کاهش یابد. در این زمینه نیاز به ممارست و فعالیت بانکها و نیز مشارکت بانک مرکزی است چراکه بانک مرکزی در این زمینه می تواند نقش موثری داشته باشد.
مولدسازی دارایی منجمد و فروش اموال مازاد و خروج بانکها ازبنگاهداری از دیگر محورهای مهم ترین محورهای اصلاح نظام بانکی است همچنین تقویت سهم دارایی های نقد شونده در ترازنامه بانکها از دیگر محورهای این اصلاحات است و در این راستا باید دست کم 3 درصد از دارایی بانک ها در قالب اوراق دولتی نقد شونده باشد این سیاست به این دلیل است که بانکها بتوانند در مواقع نیاز، نقدینگی اوراق خود را نقد کرده و نیاز خود را تامین کنند .
* تعدیل بدهی دولت به بانکها
تلاش برای تعدیل بدهی دولت به بانکها از دیگر محورهای اصلاح ساختار نظام بانکی است و برای این منظور راهکارهای مختلفی پیش بینی شده است به گفته رئیس کل بانک مرکزی رئیس جمهوربه بانک مرکزی، سازمان برنامه و بودجه و نرخ بهره چگونه عمل میکند؟ وزارت و امور اقتصادی دستورات ویژه ای داده است.
* کفایت سرمایه بانکها
اصلاح ساختار سرمایه و موضوع کفایت سرمایه بانک های مختلف از دیگر محورهای اصلاح ساختار نظام بانکی است ،در این راستا بهبود سلامت نظام بانکی با ارتقای نظام مدیریت ریسک و ایجاد شرایط رقابت منصفانه در دستور کار قرار گرفته است این محور شامل زیرمحورهای متعددی همچون مدیریت ریسک شبکه بانکی از مسیر اعمال سیاست های احتیاطی کلان، اصلاح ساختار مدیریت ریسک بانکها، طراحی و استقرار سامانه جامع ارزیابی ریسک بانکها اعم از ریسک اعتباری، نقدینگی و سایر ریسک های اثرگذار بر سپرده پذیری و تسهیلات دهی هر بانک است.
* رتبه بندی بانکها
طراحی و اجرای تدریجی نظام رتبه بندی مقایسه ای بانکها از منظر شاخص های عملکردی و تطبیق با مقررات از مهم ترین کارهایی بود که درخصوص نظام بانکی انجام شده است، براین اساس و در اواخر سال گذشته بانک های مختلف را براساس شاخصهای کملز (CAMELS) رتبه بندی شده اند و رتبه ها به هر بانک اعلام شده است براساس این رتبه بندی نقاط ضعف و قوت و اصلاحاتی که باید پیاده سازی شود اعلام شد و هر بانکی برنامه خود را برای اصلاحات به بانک مرکزی ارائه کند .
* شفافسازی گزارش مالی بانکها
شفافیت در گزارشگری مالی بانک ها، کنترل اضافه برداشت بانک ها از بانک مرکزی ،اعطای مجوز انتشار اوراق گواهی سپرده عام به بانکها،فروش اموال مازاد بانک ها و برقراری ارتباط بازار پول و سرمایه از دیگر اقدامات بانک مرکزی در حوزه اصلاح ساختار نظام بانکی است
در همین راستا اصلاح زیرساخت های قانونی و ارتقای سلامت شبکه بانکی، ارتقای نظارت هوشمند بانک مرکزی بر بانکها، ساماندهی فعالیت های غیربانکی بانک ها همچون بنگاهداری و شرکت داری بانکها از دیگر محورهای این اصلاح ساختار در نظام بانکی است .
* توسعه خدمات بانکی برای احاد مردم
توسعه خدمات بانکی و شمولیت مالی موجب تسهیل دسترسی مردم به نظام بانکی از مهمترین محورهای اصلاح ارتباط میان بانک مرکزی و مردم و تامین مالی خرد است براین اساس بانک مرکزی بسته وام های خرد را به شبکه بانکی ابلاغ کرده و در همین راستا دستورالعمل وثایق تسهیل شده است و وثایق متعدد، حتی قرارداد لازمالاجرا و وثایق منقول و غیرمنقول، سیم کارت موبایل و غیره. پیش بینی شده است.
در همین راستا اعتبار سنجی و احراز هویت غیرحضوری، سفته و امضای الکترونیک از دیگر اقدمات تسهیل گرانه برای دسترسی اسانتر مردم به تسهیلات بانکی است که مقررات آن تدوین و ابلاغ شده است.
* بهینهسازی تخصیص منابع
یکی دیگر از محورهای اصلاح نظام بانکی بهینه سازی و هدفمند کردن سیاست های تخصیص منابع به بخش های مولد اقتصادی است؛ تامین مالی زنجیره تامین، سال گذشته در بانک مرکزی تدوین شد و اصلاحات مورد نیاز در این باره انجام شده است.
در این راستا علاوه بر روش های سنتی، تامین مالی زنجیره به عنوان روش جدیدی برای بنگاه ها دنبال می شود. در این زمینه به صورت ویژه تامین مالی سرمایه در گردش بنگاه ها در دستور کار قرار گرفته است .
اصلاح تامین مالی شرکت های کوچک و متوسط و دانش بنیان ازدیگر اولویت های تأمین اعتبار بانک مرکزی است رویکردی که به رشد 100 درصدی تامین مالی شرکت های دانش بنیان در سال گذشته در مقایسه با سال مقابل ان شده است.
* هماهنگی سیاستهای تجاری و بانکی
یکی دیگر از محورهای اصلاح نظام بانکی نظارت بر مصرف صحیح تسهیلات و اعتبارات بانکی است که برای تحقق این امر کمک بانک مرکزی به تقویت سامانه جامع تجارت می تواند بر نظارت مصرف تسهیلات به واسطه ارائه فاکتور الکترونیک موثر باشد؛ زیرا توسعه سامانه جامع تجارت موجب میشود در این زمینه موفقتر عمل کنیم، البته همکاری با سازمان امور مالیاتی نیز حائز اهمیت است تا به این واسطه اطمینان حاصل کنیم که تسهیلات اعطایی در جای مناسب خود مصرف می شوند.
دیدگاه شما