آشنایی با اصول مدیریت سرمایه
با توجه به رشد چشم‌گیر شاخص‌های بازار سهام طی سالیان اخیر، صاحبان سرمایه‌های خرد و کلان از اقشار مختلف و با هر میزان تخصص مالی، وارد بازار سرمایه شده‌اند. هرچند گزینه‌های مطمئن‌تری نظیر صندوق‌های سرمایه‌گذاری هم وجود دارند اما، بسیاری از افراد به دلایل مختلف ترجیح می‌دهند که خودشان مستقیماً در بازار به خرید و فروش سهام بپردازند.
به منظور سرمایه‌گذاری آگاهانه، باید پیش از ورود به بازار آموزش دیده و ارکان اصلی فرآیند معامله‌گری یعنی تحلیل، روانشناسی و مدیریت سرمایه را به خوبی فرا بگیرید. یادگیری این مفاهیم، از طریق آموزش‌های تئوری و تجربه معامله‌گری در بازار بورس، حاصل می‌شود. در این میان، بخش مدیریت سرمایه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است زیرا، مستقیماً با بقای افراد در بازار مرتبط بوده و به گونه‌ای می‌توان آن را ضامن حفظ و رشد سرمایه معامله‌گران دانست. برای پیاده سازی قوانین مدیریت سرمایه در بازار بورس، عملکرد سیستماتیک و تفکر منطقی فرد الزامی است. قطعاً معامله‌گری که این مفهوم را به خوبی درک نموده و اجرایی کند، از آرامش روحی بیشتری حین داد و ستد برخوردار است زیرا، با درنظر گرفتن تمام ریسک‌های ممکن اقدام به سرمایه‌گذاری می‌نماید و همین موضوع یکی از سنگ بناهای اصلی موفقیت در بازار مالی است.
مدیریت سرمایه چیست؟
اگر بخواهیم یک تعریف جامع و کلی ارائه کنیم، دانش و مهارت سرمایه‌گذاری با ریسک حداقل در راستای کسب بازدهی حداکثر را مدیریت سرمایه می‌نامند. هدف اصلی مدیریت سرمایه در وهله اول، کنترل ریسک و حفظ دارایی است. از این جهت در برخی از منابع آموزشی، مدیریت سرمایه به همان مدیریت ریسک نیز تعبیر می‌شود. به بیان ساده‌تر، مفهوم مدیریت سرمایه این است که برای بدست آوردن بازدهی مورد انتظار خود باید مقدار ریسک مشخصی متقبل شوید؛ طبق اصول حرفه‌ای معامله‌گری و به منظور جلوگیری از وقوع ضررهای سنگین و غیر قابل تحمل، باید پیش از ورود به موقعیت معاملاتی مقادیر این بازده و ریسک معلوم و به گونه‌ای متعادل شده باشند که در مقابل انتظار برای کسب سودی معقول، ضرر کمی پیش روی شما باشد.
اعمال صحیح قوانین مدیریت ریسک در فرآیند معاملات، میتواند در راستای کاهش ضرر و زیان تأثیر به سزایی داشته باشد. ترکیب یک استراتژی معاملاتی کارا و مدیریت سرمایه، ضمن پیش‌گیری از وقوع ضررهای سنگین و غیر منتظره، به مرور زمان منجر به رشد سرمایه شما خواهد شد. اعمال مدیریت ریسک در معاملات سهام و سایر ابزارهای مالی، تابع قوانین واحد و مشخصی نیست و از یک فرد تا دیگری متفاوت است. در واقع جزئیات و نحوه اعمال مدیریت سرمایه، تا حد زیادی به دیدگاه سرمایه‌گذاری، اهداف مالی، طرز تفکر و روحیات شخص بستگی دارد. بر اساس چنین معیارهایی، رویکرد سرمایه‌گذاران در قبال ریسک را تشخیص داده و آن‌ها را در دو دسته کلی ریسک‌گریز و ریسک‌پذیر تقسیم می‌کنند.
در نتیجه معامله‌گران باید از قواعد مدیریت ریسکی استفاده کنند که متناسب با شخصیت سرمایه‌گذاری آن‌ها باشد و در این زمینه نمی‌توان برای همگان نسخه‌ای واحد تجویز نمود. بطور مثال؛ میزان پذیرش ریسک معامله‌گران کوتاه مدتی در هر موقعیت معاملاتی نسبت به افرادی که دیدگاه بلند مدت دارند، کاملاً متفاوت است.
بسیاری از افراد، با رویای یک شبه ثروتمند شدن وارد بازار سهام شده و انتظار دارند ظرف مدت کوتاهی، سرمایه خود را چند برابر کنند! چنین سرمایه‌گذارانی را حتی نمی‌توان شدیداً ریسک پذیر نامید زیرا، مفهوم ریسک اصلاً برای آن‌ها تعریف نشده است و در محاسبات ذهنی خود صرفاً به سود می‌اندیشند. چنین شخصی حتی ممکن است مدتی معاملات سوددهی را نیز تجربه کند اما، در نهایت به دلیل عدم رعایت مدیریت سرمایه و پذیرش بدون محدودیت ریسک، سرمایه خود را به نابودی می‌کشاند. به راستی می‌توان ادعا نمود؛ یکی از اصلی ترین وجوه تمایز معامله‌گران موفق با سایرین، رعایت اصول مدیریت سرمایه است.
امروزه برای مدیریت ریسک روش‌های مختلفی وجود دارد. شیوه‌های کلاسیک بیشتر بر محاسبات ساده متمرکز بوده و مدل‌های جدید نظیر روش پروفسور بالسارا، غالباً بر اساس مفهوم ریسک در سرمایه‌گذاری جداول و فرمول‌های پیچیده ریاضی بنا شده‌اند. همگی این روش‌ها مبتنی بر ارزیابی ریسک موقعیت‌های معاملاتی بصورت انفرادی و در نهایت تعیین چهارچوب‌های مشخص برای محدوده ریسک پذیری معامله‌گران می‌باشند.
ارکان اصلی مدیریت سرمایه در بازار سهام
هرچند برای مدیریت سرمایه روش و فرمول مشخصی وجود ندارد اما برای تدوین قوانین مدیریت ریسک و ارزیابی دقیق موقعیت‌های معاملاتی در بازار، شاخص‌های مرسومی وجود دارند که مهمترین آن‌ها عبارتند از:
- ریسک
- بازده
- حجم معاملات
- نسبت بازده به ریسک
- نسبت افت سرمایه
به منظور انجام معاملاتی اصولی و موفقیت آمیز، موارد اول تا چهارم را باید برای هر موقعیت معاملاتی و الزاماً پیش از ورود، بررسی نموده و در مورد آن‌ها تصمیم‌‌گیری کنیم. در واقع پس از مشخص نمودن این موارد مشاهده می‌کنیم که نقاط خروج و حداکثر سود و زیان مورد انتظار از موقعیت معاملاتی مذکور، با دقت معین می‌شوند. به وضوح می‌بینیم که مدیریت سرمایه در راستای موفقیت هر استراتژی معاملاتی نقش کاملاً حیاتی ایفا می‌نماید که چشم پوشی از آن نتیجه‌ای جز شکست در پی نخواهد داشت. حال پس از شرح مفهوم و اهمیت مدیریت سرمایه در بازارهای مالی و ذکر ارکان اصلی آن به بیان برخی از قواعد مرسوم و توصیه‌های رایج در این زمینه می‌پردازیم؛
- پیش از ورود به معامله، باید ریسک و بازده مورد انتظار از آن را تعیین کنید.
- محاسبات مقادیر ریسک و بازده، تابع مستقیمی از نقاط خروج احتمالی و حجم معاملات می‌باشد.
- طبق اصول سرمایه‌گذاری و توصیه بزرگان بازار، حداکثر مقدار ریسک در هر موقعیت معاملاتی، نباید از ۳ درصد بیشتر شود!
- حداقل مقدار مجاز نسبت بازده به ریسک، برابر ۱ می‌باشد و در غیر این صورت، ورود به معامله خطای بزرگی است.
- در صورت نیاز به داشتن چندین موقعیت معاملاتی باز به صورت هم‌زمان، باید حداکثر ریسک قابل تحمل را بین این معاملات تقسیم نمود.
- زمانی که به بازدهی نجومی معاملات اعتباری و اهرمی می‌اندیشید، ریسک سنگین و چند برابری آن‌ها را نیز مد نظر داشته باشید!
- آستانه تحمل افت سرمایه حساب معاملاتی خود را به طور دقیق مشخص نموده و زمانی که به دلیل چندین معامله زیان‌ده میزان افت سرمایه شما به محدوده خطر رسید، بدون تعلل فرآیند معاملات خود را برای مدتی متوقف کنید.
در مجموعه مقالات آتی مدیریت سرمایه در بخش بلاگ آسان بورس، مفاهیم ریسک، بازده، نسبت‌های مرتبط با مدیریت سرمایه و… به تفصیل توضیح داده خواهند شد.
آشنایی با مفهوم مدیریت و کاهش ریسک در بازار سرمایه
مدیریت ریسک به تحلیل بازدهی سرمایه‌گذاری در مقایسه با ریسک آن سرمایه‌گذاری با پذیرش این فرض اشاره می‌کند که همواره انتظار داریم مقادیر بالاتر ریسک با بازدهی‌های بالاتر همراه باشند.
مدیریت ریسک از جمله مهمترین اجزای استراتژی هر معامله‌گر به شمار می‌رود؛ از این‌رو بسیار مهم است سرمایه‌گذارن بیاموزند چگونه می‌توان با روش‌هایی از قبیل دریافت مشاوره بورس، سرمایه‌گذاری غیرمستقیم یا تنوع بخشیدن به پرتفوی، ریسک سرمایه‌گذاری خود را کاهش داده و مدیریت کنند. به این ترتیب در صورتی که برخی از تصمیمات سرمایه‌گذاری با خطا مواجه شود، تمام دارایی سرمایه‌گذار از دست نخواهد رفت.
منظور از مدیریت ریسک چیست؟
مدیریت ریسک به تحلیل بازدهی سرمایه‌گذاری در مقایسه با ریسک آن سرمایه‌گذاری با پذیرش این فرض اشاره می‌کند که همواره انتظار داریم مقادیر بالاتر ریسک با بازدهی‌های بالاتر همراه باشند. به‌عنوان مثال سرمایه‌گذاری در یک صندوق سهامی در مقایسه با صندوق درآمد ثابت بازدهی بالاتری دارد؛ اما همواره باید در نظر داشت ریسک صندوق سهامی با توجه به نحوه تخصیص دارایی‌های مالی آن، بالاتر است.
برای انجام این تحلیل چند روش آماری در اختیار داریم که عموم آن‌ها از طریق بررسی ریسک و میزان نوسانات قیمتی سرمایه‌گذاری مورد نظر در گذشته عمل می‌کنند. از جمله مهمترین این موارد می‌توان به ضرایب آلفا و بتا و استفاده از انحراف معیار اشاره کرد.
مدیریت ریسک در برابر کاهش ریسک
یکی از مهمترین نکاتی که باید درباره این موضوع در نظر داشته باشید، تفاوت مفهوم مدیریت و کاهش ریسک است. منظور از کاهش ریسک استفاده از روش‌هایی در سرمایه‌گذاری است که به آن کمک می‌کند؛ اما مدیریت ریسک به تحلیل میزان ریسک سرمایه‌گذاری اشاره دارد.
برای کسب موفقیت در سرمایه‌گذاری لازم است پیش از آغاز، میزان ریسکی را که قادر به تحمل آن هستید مشخص کنید. برای این‌کار، کافی است به پرسش‌هایی از قبیل هدف سرمایه‌گذاری و مدت زمانی که به سرمایه خود نیاز ندارید پاسخ دهید. به‌عنوان مثال سرمایه‌گذاری‌‌های پرریسک مانند سرمایه‌گذاری در صندوق سهامی برای افرادی با اهداف سرمایه‌گذاری بلندمدت مناسب است. علاوه بر این همواره می‌توانید از طریق تست‌های سنجش ریسک آنلاین برای مشخص کردن میزان ریسک‌پذیری خود استفاده کنید.
با چه روش‌هایی می‌توان ریسک سرمایه‌گذاری را کاهش داد؟
برای کاهش ریسک سرمایه‌گذاری روش‌های زیاد وجود دارد که می‌توان آن‌ها را در چند دسته کلی جای داد.
الف) استفاده از خدمات مدیریت دارایی
ارائه صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک مانند صندوق سهامی و صندوق درآمد ثابت از مهمترین خدماتی است که شرکت‌های سبدگردان ارائه می‌کنند. سرمایه‌گذاری در این گروه از صندوق‌ها با توجه به مدیریت حرفه‌ای آن‌ها تا حد قابل‌توجهی ریسک سرمایه‌گذاری را کاهش می‌دهد. در واقع زمانی که افراد تازه‌کار اقدام به سرمایه‌گذاری به شیوه مستقیم می‌کنند، به احتمال زیاد به‌علت دانش اندک یا تحت تاثیر عوامل روانشناختی موثر بر رفتار سرمایه‌گذاران، دچار اشتباه شده، متحمل زیان‌های سنگین و بعضا غیرقابل جبران شوند؛ اما اگر فردی که قصد ورود به بازار سرمایه را دارد، به‌جای اینکه از ابتدا خودش مسئولیت خرید و فروش سهام را به‌عهده بگیرد، اقدام به خرید واحدهای یکی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک کند، میتواند ریسک سرمایه‌گذاری خود را تا حد قابل توجهی کاهش دهد.
فراموش نکنید پیش از انتخاب یک صندوق سرمایه‌گذاری باید از میزان ریسک‌پذیری خود آگاه باشید. به‌عنوان مثال صندوق اول اکسیر فارابی، یک صندوق سهامی است و برای سرمایه‌گذاران ریسک‌پذیر مناسب است. در مقابل صندوق دوم اکسیر فارابی به‌عنوان یک صندوق درآمد ثابت، گزینه‌ای مناسب برای افراد مفهوم ریسک در سرمایه‌گذاری مفهوم ریسک در سرمایه‌گذاری محتاط است.
ب) دریافت مشاوره از افراد متخصص
مشاوره بورس میتواند برای افرادی که تصویر روشنی از سرمایه‌گذاری و روش‌های مختلف آن ندارند، بسیار راهگشا باشد. زمانی که پیش از انتخاب نهایی روش سرمایه‌گذاری خود با کارشناسان متخصص صحبت کنید، می‌توانید با دیدی بازتر و البته با آگاهی بیشتر در مسیر سرمایه‌گذاری پیش بروید.
ج) شرکت در دوره‌های مرتبط با آموزش بورس
آموزش بورس از طریق افزایش دانش و آگاهی افراد میتواند باعث شود سرمایه‌گذاران انتخاب‌های منطقی‌تری داشته باشند. همان‌طور که در قسمت‌های قبل مقاله نیز اشاره شد، از مهمترین علل زیان‌های سنگینی که سرمایه‌گذاران تازه‌کار تجربه می‌کنند، کمبود دانشی است که میتواند نهایتا منجر به ریسک‌های حساب نشده شود.
جمع‌بندی
در این مقاله ضمن بررسی تفاوت مفهوم مدیریت و کاهش ریسک، آموزش بورس، دریافت مشاوره بورس و البته سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک را به عنوان روش‌هایی برای کاهش ریسک سرمایه‌گذاری در بورس معرفی کردیم. فراموش نکنید افزایش دانش و آگاهی میتواند همواره در جهت مدیریت و کاهش ریسک و البته کسب سود در بازار موثر باشد.
آشنایی با مفهوم ریسک و بازده در بورس
سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه معمولاً با هدف دستیابی به سود و بازدهی بسیار خوب در آینده می‌باشد. بنابراین هر فردی پیش از سرمایه‌گذاری در این مفهوم ریسک در سرمایه‌گذاری بازار باید با یک سری مفاهیم و اصطلاحات مهم در آن آشنایی داشته باشد. آگاهی از این مفاهیم به افراد کمک می‌کند تا سرمایه‌گذاری آن‌ها با ریسک کمتری همراه باشد و احتمال موفقیت آن‌ها افزایش یابد. «ریسک» و «بازده» از ارکان اصلی و عضو جدایی ناپذیر بازار سرمایه‌گذاری به حساب می‌آیند که هر سرمایه‌گذاری باید با آن‌ها آشنایی کامل داشته باشد. در دنیای مالی و سرمایه‌گذاری، این دو مفهوم مخالف یکدیگر هستند. اما یک سرمایه‌گذاری مطمئن و پرسود، همواره بر اساس ارتباطی که بین ریسک و بازده وجود دارد، انجام می‌شود و نمی‌توان آن‌ها را جدا از هم در نظر گرفت. در این مقاله از سری مقالات آموزش بورس در چراغ به بررسی مفهوم ریسک و بازده در بورس و نقش آن در سرمایه‌گذاری می‌پردازیم.
ریسک و بازده در بورس : تعریف ریسک
تعریف ریسک و بازده آن در بازار بورس چیست
در رابطه با مبحث ریسک و بازده در بورس در توضیح ریسک باید بگوییم که ریسک (RISK)، تفاوت بین پیش‌بینی و واقعیت است. همه‌ی افراد هنگام سرمایه‌گذاری، از بازدهی سرمایه‌ی خود پیش‌بینی و انتظاری دارند؛ در واقع آن‌ها وقتی سهمی را می‌خرند، انتظار دارند که به میزان مشخصی سود دریافت کنند. حال اگر این انتظار محقق شود، طبیعتاً ریسک سرمایه‌گذاری به حداقل می‌رسد و حتی گاهی اوقات می‌توان ریسک را به صفر رساند. اما اگر این پیش‌بینی درست از آب در نیاید، ریسکی برای سرمایه‌گذاری وجود خواهد داشت که باید به آن توجه نمود. البته در کنار این موارد، شخصیت افراد و میزان ریسک‌پذیری سرمایه‌گذارن و سهامداران هم در تحقق ریسک، اهمیت بسیاری دارد. باید دید که فرد تا چه حدی آماده است که ریسک را بپذیرد. بنابراین می‌توان گفت که بین ریسک‌پذیری و روحیه‌ی افراد رابطه‌ی مستقیم وجود دارد.
برخی افراد ریسک‌پذیر هستند و بعد از آن‌که سرمایه‌ی خود را در بازار فعال می‌کنند مفهوم ریسک در سرمایه‌گذاری و سهم می‌خرند، به ریسک تن می‌دهند و ترسی از این موضوع ندارند. اما افرادی هم هستند که ریسک‌گریز می‌باشند و ترجیح می‌دهند که به روش سرمایه‌گذاری غیرمستقیم وارد بازار بورس شوند. چرا که در این روش، مدیریت دارایی توسط کارشناسان مسلط به علوم تحلیل تکنیکال و تحلیل بنیادی انجام می‌شود. بنابراین ریسک معاملات به میزان قابل توجهی کاهش خواهد یافت. برای بررسی ریسک و بازده در بورس می‌توانید ریسک سرمایه‌گذاری را با توجه به فرمول زیر محاسبه نمایید:
بازده واقعی – بازده پیش‌بینی شده = ریسک
انواع ریسک در سرمایه‌گذاری
برای آشنایی با مفهوم ریسک و بازده باید انواع ریسک را بشناسید. از یک منظر می‌توان ریسک را به دو بخش تقسیم کرد.
۱. ریسک سیستماتیک (قابل اجتناب): ریسک سیستماتیک یا همان ریسک قابل اجتناب به عوامل درونی شرکت بستگی دارد. این ریسک، تغییرپذیری در بازدهی کل اوراق بهادار را مستقیماً ناشی از تغییرات بازار یا اقتصاد می‌داند. از آنجایی که ریسک‌های سیستماتیک، غیر قابل کنترل هستند، کاهش‌پذیر هم نخواهند بود. ریسک تورم،ریسک نرخ بهره، ریسک بازار و گاهی هم ریسک سیاسی، از جمله منابعی هستند که این ریسک را شارژ می‌کنند.
۲. ریسک غیر سیستماتیک (غیر قابل اجتناب): در مقابل ریسک‌های غیرسیستماتیک قرار دارند که به عوامل بیرونی شرکت بستگی دارند و قابل کنترل و کاهش‌پذیر هستند. هنگام بررسی ریسک و بازده در بورس باید بدانید که ریسک‌های غیرسیستماتیک، قیمتی از تغییرپذیری را در برمی‌گیرند که در بازدهی اوراق بهادار باشد و به تغییرپذیری کلی بازار یا اقتصاد بستگی ندارد. بنابراین از طریق استراتژی‌هایی مثل تنوع‌سازی می‌توان این ریسک را کاهش داده و حتی به صفر رساند. ریسک مالی،ریسک تجاری و ریسک نقدینگی، از مهمترین منابعی هستند که این ریسک را شارژ می‌کنند.
برای محاسبه‌ی ریسک کل، از فرمول زیر می‌توان استفاده کرد:
ریسک سیستماتیک+ریسک غیر سیستماتیک=ریسک کل
ریسک و بازده در بورس : منابع ریسک در سرمایه‌گذاری
منابع ریسک در سرمایه‌گذاری بورس به چه معناست
در بحث ریسک و بازده عوامل متعددی موجب به وجود آمدن ریسک در بورس می‌شوند که انواع مختلف از ریسک را به وجود آورده‌اند. در واقع اگر از این منظر به ریسک‌ها نگاه کنیم، انواع دیگری از ریسک را به قرار مفهوم ریسک در سرمایه‌گذاری زیر خواهیم داشت:
۱. ریسک نرخ تورم: در اثر افزایش نرخ تورم یعنی کاهش قدرت خرید مردم به وجود می‌آید.
۲. ریسک تجاری: ناشی از انجام تجارت‌های مختلف در یک صنعت خاص است که تغییر در قیمت را موجب خواهد شد.
۳. ریسک نرخ ارز: ناشی از تغییرات در بازدهی اوراق بهادار است که در نتیجه‌ی نوسانات ارزهای خارجی میتواند ایجاد شود.
۴. ریسک مالی: ریسک ناشی از بکارگیری بدهی در شرکت است. هرچقدر بدهی در شرکت بیشتر باشد، ریسک مالی آن بیشتر است.
۵. ریسک نقدشوندگی: در بحث ریسک و بازده در بورس این ریسک در نتیجه‌ی عدم احتمال تبدیل شدن به پول نقد در یک دارایی به وجود می‌آید.
۶. ریسک سیاسی: ریسک سیاسی یا ریسک کشور به ثبات یک کشور از لحاظ سیاسی و اقتصادی مربوط می‌باشد. این ریسک در کشورهایی که از نظر سیاسی اقتصادی دارای ثبات بالاتری هستند، کمتر می‌باشد.
۷. ریسک نرخ مفهوم ریسک در سرمایه‌گذاری سود: در اثر تغییرات و نوساناتی که در سود بانکی پیش می‌آید و باعث افزایش یا کاهش ارزش اوراق مشارکت می‌شود، به وجود می‌آید. (ریسکی است که سرمایه‌گذاران هنگام خرید اوراق قرضه، آن را می‌پذیرند).
در زمان بررسی ریسک و بازده در بورس لازم است تا به این نکته توجه داشته باشید که تمام ریسک‌های نام برده شده در این بخش را از طریق اطلاعاتی که در بورس به صورت شفاف ارائه می‌شود و در اختیار همگان قرار می‌گیرد، شناسایی نمایید. یعنی باید با تحقیق راجع به یک سری اطلاعات خاص، این ریسک‌ها را در سهم موردنظر شناسایی کرد.
ریسک و بازده در بورس : تعریف بازده
موضوع مهم دیگری که در بحث ریسک و بازده وجود دارد، بازده می‌باشد. هرچقدر که میزان ریسک بالاتر باشد و حتی محقق شود، طبیعتاً بازدهی یا سود بیشتری نصیب سهام‌دار خواهد شد. این افزایش بازدهی در نتیجه‌ی بالا رفتن ریسک، پاداش ریسک تعریف می‌شود. به همین جهت افرادی که ریسک‌پذیری خوبی دارند، پاداش خوبی را در قالب سود بیشتر برای ریسک خود دریافت خواهند کرد. بازدهی ممکن است «بازده مورد انتظار» یا «بازده واقعی» باشد. بازده مورد انتظار (Expected Return)، بازدهی است که سرمایه‌گذار انتظار دارد و پیش بینی می‌کند که آن را در سرمایه‌گذاری به دست آورد. اما بازده واقعی (Realized Return)، مقدار حقیقی و عملی بازده‌ای است که سرمایه‌گذار از سرمایه‌گذاری خود در پایان زمان سرمایه‌گذاری کسب خواهد کرد.
رابطه بین ریسک و بازده در بورس
چه رابطه ای بین ریسک و بازده در بازار بورس وجود دارد؟
با توجه به موارد گفته شده، حتما به رابطه‌ی مستقیم ریسک و بازده در بورس پی برده‌اید. با این حساب سرمایه‌گذارانی که به دنبال بازدهی بالا هستند، باید ریسک بیشتری را بپذیرند. عکس این موضوع نیز صادق است؛ یعنی سرمایه‌گذارانی که توانایی پذیرش ریسک بالا را ندارند، نباید انتظار بازدهی و سود بالا را نیز داشته باشند. بنابراین می‌توان گفت که تمام تصمیمات سرمایه‌گذاران بر مبنای رابطه‌ی بین این دو مفهوم شکل می‌گیرد. به بیان دیگر، افراد پیش از سرمایه‌گذاری باید میزان ریسک‌پذیری خود را بسنجند و سپس بر اساس آن اقدام به سرمایه‌گذاری نمایند. سرمایه‌گذارانی که ریسک‌پذیری بالایی دارند، می‌توانند وارد بازار بورس شده، سهام بخرند و معامله کنند. اما ورود به بازار بورس به آن دسته از افرادی که تحمل پذیرش ریسک در آن‌ها پایین است، توصیه نمی‌شود. در عوض این افراد می‌توانند وارد بازارهای مالی بدون ریسک (خرید اوراق مشارکت)، که درصد سود آن‌ها تضمینی است، شوند.
سخن آخر
در این مقاله از سایت آموزش چراغ به بررسی مفهوم ریسک و بازده در بورس و نقش آن در سرمایه‌گذاری پرداختیم. ریسک و بازده از جمله موارد بسیار مهمی هستند که پیش از خرید سهام باید به آن‌ها توجه داشته باشید. به خاطر داشته باشید که در صورت افزودن نمادهای با ریسک بالا به پرتفوی خود، امکان بازدهی سبد شما افزایش می‌یابد. البته از طرفی امکان زیان‌ده بودن هم بالا خواهد رفت. پس باید سبدی را تشکیل دهید که ریسک و بازدهی معقولی داشته باشد. یک روش دیگر برای سرمایه‌گذاری کم‌ریسک استفاده از صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک و یا افزودن سبدی متنوع از سهام مختلف با ریسک کم است. برای آشنایی بیشتر با خرید سهام خوب می‌توانید از دوره های آموزش بورس استفاده نمایید. چراغ ، به‌عنوان پلتفرم آموزش و کاریابی در تلاش است تا با ارائه‌ی مهمترین نکات بورسی به شما برای سرمایه‌گذاری در این بازار کمک نماید.
مفهوم ریسک و بازده در سرمایه گذاری چیست؟
مفهوم ریسک و بازده در سرمایه گذاری چیست؟
مفهوم ریسک و بازده در سرمایه گذاری ، دو مفهوم در مقابل هم در زمینه سرمایه گذاری هستند. اگر یک شخص برای ورود به بازارهای مالی و سرمایه گذاری به مفاهیمی مانند ریسک، بازده، بهره وری و … مسلط باشد و بتواند آن ها را به درستی مدریت کند احتمال دست یابی به سود برای او افزایش می یابد.
همان طور که می دانید عوامل مختلفی مانند سن شخص، درآمد و اهداف او از سرمایه گذاری باعث می شود تا وارد بازارهای پرریسک اما با سود بیشتر و یا بازارهای امن تر شوند.
یک سرمایه‌گذاری پر ریسک یعنی احتمال اینکه حتی ممکن است سرمایه اولیه نیز کاهش یابد اما اگر شانس روی خوش خود را نشان دهد و عوامل دست در دست هم دهند به سود قابل توجهی نصیب فرد شود.
از طرفی سرمایه گذاری هایی نیز وجود دارد که در قبال ریسک پایین سود کمتری نیز به صاحب سهم می دهد. بنابراین موازنه بین ریسک و بازده می تواند وضعیتی خوشایند برای فرد در یک سرمایه گذاری و معامله رقم زند.
تعیین اهداف در سرمایه گذاری مهم است. یعنی اینکه چقدر قصد دارید در یک کسب و کار سرمایه گذاری کنید؟ چه مدت زمانی برای سرمایه گذاری برنامه ریزی کرده اید؟ و به چه میزان از بازدهی به پول خود نیاز دارید؟
یکی از راه های تعیین هدف برای نرخ بازده شما استفاده از نرخ مانع است. درک رابطه نرخ مانع در بازگشت سرمایه به شما در تعیین اهداف سرمایه گذاری و مدیریت ریسک در سرمایه گذاری کمک می کند.
همچنین بخوانید : مشاوره کسب و کار رایگان
مفهوم بازده در سرمایه گذاری چیست؟
بازده در سرمایه گذاری، بازده سالانه یک دارایی طی چندین سال است. تحلیلگران و سرمایه گذاران حرفه ای برای تخمین نرخ بازده آینده، از بازدهی همراه با داده های صنعت و اقتصاد استفاده می کنند.
برای ارزیابی دارایی های مختلف مانند سهام و اوراق قرضه و همچنین اوراق بهادار مختلف در هر گروه دارایی می توانید از نتایج واقعی و بازده تخمینی استفاده کنید.
این فرآیند ارزیابی به شما کمک می کند ترکیب مناسبی از اوراق بهادار را برای به حداکثر رساندن بازده در چشم انداز زمانی سرمایه گذاری خود انتخاب کنید.
مفهوم ریسک در سرمایه گذاری چیست؟
ریسک احتمالی است که بازده واقعی کمتر از بازده تاریخی و پیش بینی شده باشد. عوامل ریسک در سرمایه گذاری شامل نوسانات بازار، تورم و وخیم تر شدن مبانی تجاری است. رکود بازار مالی بر قیمت دارایی ها تأثیر می گذارد، حتی اگر اصول اساسی سالم باقی بماند.
تورم منجر به از دست دادن قدرت خرید سرمایه گذاری های شما و هزینه های بیشتر و سود کمتر برای شرکت ها می شود.
مبانی تجاری ممکن است به علت افزایش فشارهای رقابتی، هزینه های بالاتر بهره، مشکلات کیفیت و عدم توانایی مدیریت در اجرای برنامه های استراتژیک و عملیاتی ضربه ببینند. اصول ضعیف می تواند منجر به کاهش سود، افزایش زیان و در نهایت عدم پرداخت تعهدات بدهی شود.
ریسک در مقابل بازده
شما نمی توانید ریسک را از بین ببرید، اما می توانید با نگه داشتن سبد متنوعی از سهام، اوراق قرضه و سایر دارایی ها آن را مدیریت کنید. ترکیب نمونه سرمایه گذاری ها می بایست با اهداف مالی و تحمل ریسک شما مطابقت داشته باشد.
بازده سرمایه گذاری برای دارایی ها در معامله های پرریسک بیشتر است.
به عنوان مثال حساب های پس انداز ، گواهی سپرده و اوراق خزانه دارای بازده پایین تری بوده زیرا سرمایه گذاری مطمئنی هستند. این در حالی است که بازدهی زیاد برای مفهوم ریسک در سرمایه‌گذاری سهام و سایر دارایی های ریسک بیشتری دارد.
ملاحظات برای تصمیمات سرمایه گذاری
رویدادها و اتفاقات مالی زندگی نیاز به تعدیل در برنامه مالی شما از جمله ترکیب دارایی در سبد سرمایه گذاری دارد.
به عنوان مثال ممکن است هنگام شروع اولین سرمایه گذاری خود، مولفه سهام پرتفوی شما زیاد مفهوم ریسک در سرمایه‌گذاری باشد زیرا توانایی پرداخت ریسک بیشتری را دارید و می خواهید در سریعترین زمان ممکن سرمایه گذاری های خود را رشد دهید.
ممکن است پس از سپری مدت زمانی از تشکیل پرونده مالی خود، پرتفوی شما به ترکیبی متعادل از سهام و اوراق قرضه تبدیل شود و با نزدیک مفهوم ریسک در سرمایه‌گذاری شدن به زمان بازنشستگی تان، به سمت سرمایه گذاری در اوراق قرضه و سهام پرداخت سود سهام روی آورید.
همچنین ممکن است روند بازار به تعدیل دوره ای سبد سهام نیاز داشته باشد. به عنوان مثال در پی افزایش شدید بورس سهام، سود سهام خود را بدست آورید یا مفهوم ریسک در سرمایه‌گذاری پس از اصلاح شدید بازار، به میزان دارایی اولیه بازگردید.
در آخر پیشنهاد می کنیم مقاله سرمایه گذاری مطمئن با سود بالا را مطالعه کنید.
مفهوم ریسک سیستماتیک و غیرسیستماتیک چیست؟
منظور از ریسک سیستماتیک و غیر سیستماتیک چیست؟ چه تفاوتی با هم دارند؟ در این مقاله از شرکت کارگزاری سرمایه و دانش انواع ریسک سیستماتیک و غیرسیستماتیک را به شما معرفی کرده ایم.
ریسک سیستماتیک و غیرسیستماتیک از اصطلاحات رایج در بازار سرمایه‌گذاری هستند و افرادی که در این بازار مشغول به فعالیت‌اند لازم است تا با تکنیک‌های مختلف و اصطلاحات مرسوم این بازار مانند انواع ریسک آشنا شوند. هر میزان سرمایه‌گذار به مباحث تخصصی بازار مالی تسلط داشته باشد به همان اندازه در تصمیم‌گیری‌های خود موفق عمل خواهد کرد. در این بخش، با دو ریسک مرسوم در بازار سهام آشنا خواهید شد.
ریسک سیستماتیک، به نوعی ریسک گفته می‌شود که سرمایه‌گذار نمی‌تواند آن را کنترل یا حذف کند. به همین خاطر آن را ریسک غیرقابل حذف نیز می‌نامند. این ریسک یکی از مباحثی است که همیشه در بازار بورس وجود داشته و برخی از سرمایه‌گذاران از آن با لفظ ریسک بازار نیز یاد می‌کنند. در مقابل، ریسک غیرسیستماتیک قابل کنترل و حذف است. به همین خاطر آن را ریسک شدنی و ریسک مشخص نیز می‌نامند. در ادامه همراه ما باشید تا با این اصطلاحات مهم بازار سهام به صورت تخصصی آشنا شوید.
آشنایی با ریسک سیستماتیک و غیرسیستماتیک
آشنایی با ریسک سیستماتیک و غیرسیستماتیک باعث آمادگی کامل شرکت‌های حاضر در بازار سهام و همین طور سرمایه‌گذاران در مواجه با پیش‌آمدهای مختلف خواهد شد. درواقع، در بازارهای مالی شاهد انواع ریسک هستیم که برخی از آن‌ها، آسیب رسان بوده و برخی دیگر قابل کنترل هستند.
هرچقدر با ریسک‌های موجود بیشتر آشنا شوید، بهتر می‌توانید آن‌ها را کنترل یا رفع کنید. بنابراین یادگیری این دو ریسک در رفع بسیاری از موانع مالی کارآمد خواهد بود. ریسک سیستماتیک و غیرسیستماتیک نیز از مهمترین ریسک‌های حاکم بر بازار مالی هستند که آشنایی با آن‌ها ضرورت دارد.
ریسک سیستماتیک چیست؟
ریسک سیستماتیک مربوط به تمام بازار است نه یک شرکت یا سهام به خصوص و بر کل بازار سهام تأثیر می‌گذارد. ضمن اینکه، سرمایه‌گذاران یا شرکت‌های بورسی در شکل‌گیری این ریسک یا حذف آن نقشی ندارند و این سیاست‌های کلان یک کشور است که باعث بروز این ریسک یا رفع آن می‌شود.
برای تشخیص اینکه سهام شما چقدر در برابر ریسک سیستماتیک آسیب‌پذیر است بایستی به بتای آن توجه کنید. به این ترتیب، اگر مقدار بتای سهام بالاتر از ۱ بود یعنی ریسک سیستماتیک آن زیاد است و اگر پایین‌تر از ۱ بود به معنای ریسک سیستماتیک کمتر است. بنابراین اگر قصد یک سرمایه‌گذاری با حداقل ریسک را دارید باید سهام‌هایی را انتخاب کنید که بتای آن‌ها زیر ۱ باشد.
عوامل تأثیرگذار در ریسک سیستماتیک
از عوامل تأثیرگذار در ریسک سیستماتیک می‌توان به تحریم، جنگ یا خطر وقوع آن، تورم و نوسانات ارز و. اشاره کرد. همه این عوامل باعث رکود بازار سرمایه‌گذاری شده و بر کل بازار تأثیر می‌گذارند. جالب است بدانید حتی صحبت‌های سیاست‌مداران نیز باعث شکل‌گیری ریسک سیستماتیک شده و بر ارزش سهام شرکت‌های حاضر در بورس تأثیر می‌گذارد و سهامداران یا شرکت‌های بازار نقشی در کنترل یا حذف آن ندارند.
بنابراین در بازار مالی کشورهایی که تنش سیاسی و اقتصادی کمتری دارند شاهد یک بازار قدرتمند سرمایه‌گذاری هستیم و حتی بسیاری از کشورهای جهان به این بازارهای باثبات ورود کرده و مایل به سرمایه‌گذاری در آنجا هستند. در نتیجه این ریسک در شکست بازار یا موفقیت آن نقش بسزایی دارد.
نمونه ریسک سیستماتیک
یکی از ریسک‌های سیستماتیک رایج جدال و جنگ لفظی بین دو رئیس جمهور است. برای مثال، زمانی که رئیس جمهور ایران با مقامات امریکایی وارد جنگ لفظی و تهدیدی می‌شود، شاهد رکود بازار و افت ارزش سهام‌های مختلف هستیم. بسیاری از سرمایه‌گذاران در چنین مواقعی به سرعت سهام خود را به فروش گذاشته و از بازار سهام به بازار طلا، ماشین و مسکن ورود می‌کنند که خود این کار مفهوم ریسک در سرمایه‌گذاری نیز پیامدهای منفی در پی خواهد داشت.
مفهوم ریسک غیرسیستماتیک
ریسک غیرسیستماتیک مختص صنایع و سهام شرکت‌های بازار است و تنها بر خود شرکت یا سهم تأثیر می‌گذارد. در واقع، این نوع ریسک به عملکرد و سیاست‌گذاری شرکت بستگی داشته و با اعمال راهکارهایی قابل کنترل و مدیریت است. ضمن اینکه، اگر سرمایه‌گذار در پرتفوی خود تنوع ایجاد کند آسیب‌های این مدل ریسک‌هایی ناچیز و قابل چشم‌پوشی خواهد شد.
عوامل تأثیرگذار در ریسک غیرسیستماتیک
از عوامل تأثیرگذار در ریسک غیرسیستماتیک می‌توان به اتخاذ یک تصمیم اشتباه از سوی مدیریت یا اعضای هیئت مدیره که منجر به اعتصاب کارکنان شرکت می‌شود یا حتی تصمیمات اشتباه خود سرمایه‌گذاران اشاره کرد. همچنین به روز نبودن شرکت نیز باعث فروش نرفتن خدمات و محصولات آن‌ها شده و این عدم فروش و کسب سرمایه باعث ریسک غیرسیستماتیک می‌شود که این ریسک همان طور که اشاره شد قابل کنترل و جبران است.
شرکت‌های بازار مالی برای کنترل این ریسک و حذف آن باید خدمات خود را به روزرسانی کرده و تصمیمات مهم و حتی جزئی را بعد از مشورت با افراد کاردان و مشاوران تخصصی لحاظ کنند. هر تصمیم عجولانه‌ای ممکن است باعث ضررهای مالی بزرگ شده که این شرایط باعث خروج بسیاری از سرمایه‌گذاران نیز خواهد شد. در مقابل، سرمایه‌گذار نیز برای کنترل این وضعیت باید در پرتفوی خود یک تنوع سهامی لحاظ کند. به این معنا که همه سرمایه خود را در یک شرکت به خصوص سرمایه‌گذاری نکند و آن را در چند صنعت و شرکت مختلف بورسی به گردش درآورد. با این کار، آسیب‌های ریسک غیرسیستماتیک به حداقل می‌رسد.
نمونه ریسک غیرسیستماتیک
زمانی که مدیر شرکت یک راهبرد و برنامه اشتباهی را در پیش می‌گیرد باعث افت درآمد و عملکرد شرکت شده و در نهایت، سایر رقبا از این شرکت سبقت می‌گیرند و باعث منفی شدن سهام آن می‌شوند. برای نمونه برخی از شرکت‌های فعال در بازار سهام، پرداخت دستمزد کارکنان خود را مرتب به تعویق می‌اندازند که این شیوه حسابرسی منجر به اعتراض و اعتصاب کارکنان شده و در صورت تکرار شاهد افت ارزش سهام آن شرکت و ریسک غیرسیستماتیک خواهیم بود.
تفاوت ریسک سیستماتیک و غیرسیستماتیک
مهمترین تفاوت ریسک سیستماتیک و غیرسیستماتیک مربوط به کنترل آن و میزان خسارت‌های وارد شده است. ریسک غیرسیستماتیک، از طریق روش‌هایی مانند ایجاد سبد سرمایه‌گذاری و تنوع در آن، قابل کنترل است اما ریسک سیستماتیک از طریق این روش کنترل نمی‌شود و تنها راهکار کاهش آسیب‌های آن، مشارکت در اوراق سهام و دیگر بازارهای سرمایه‌گذاری است.
ضمن اینکه، ضررهای مالی که توسط ریسک سیستماتیک وارد می‌شود سنگین بوده و حتی ممکن است تا سال‌های طولانی ادامه داشته باشد؛ درصورتی که ریسک غیرسیستماتیک با تغییر روش و راهکار به آسانی قابل جبران است و ظرف مدت کوتاه‌تری می توان آن را حل کرد.
دیدگاه شما